Kürt dünyasında geçen hafta: ABD Peşmerge'yi de terk edebilir 

DUVAR- Irak Kürdistan Bölgesi (IKB) yönetiminin elini zayıflatan ve Irak merkezi hükümetine imtiyaz sağlayan bütçe yasasının onaylanmasının ardından bu sefer gözler yıllardır bir çatı altında birleşemeyen Peşmerge'nin durumuna çevrildi. 

ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon Güçleri, özellikle 2014'ten bu yana Kürdistan Demokrat Partisi ve Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne bağlı Peşmerge Birlikleri, Polis ve İstihbarat Servisleri'nin "uygun bir reform" ile birleştirilmesi çağrısında bulunuyor. Ancak Erbil ve Süleymaniye arasındaki ciddi siyasi çekişmeler bu sürecin tıkanmasına yol açıyor. 

Kürt dünyasında geçen haftaya damga vuran gündemlerin başında Peşmerge güçlerinin belirsiz durumu, İran'a muhalif ve IKB'de konuşlu siyasi partilerin 6 ay içerisinde tasfiye planı, Türkiye'nin Kerkük ve IKB petrolü ihracatına onay vermesi ihtimali yer alıyor.

PEŞMERGE İÇİN AFGANİSTAN ÖRNEĞİ

Amerikan'ın Sesi Radyosu'nun Kürtçe-Sorani servisinin 15 Haziran'da yayınladığı haberde Peşmerge’nin belirsiz geleceği ele alındı. Haberde açıklamalarına yer verilen Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) üyesi ve eski Peşmerge Bakanlığı Genel Sekreteri Cabbar Yaver, KYB’ye ve Kürdistan Demokrat Partisi’ne (KDP) bağlı Peşmerge birliklerinin birleştirilmesi için ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçlerinin ısrarla ve sürekli çağrılarının olduğunu ancak henüz bu konuda somut adım atılamadığını söyledi.

Yaver, "Aynı Afganistan'da olduğu gibi eğer güçlerimizi birleştirmezsek koalisyon güçleri bizi terk edecekler. Artık yardım sunmayacak, silah, cephanelik vermeyecek, Peşmerge'yi eğitmeyecekler. Bu da Peşmerge üzerinde çok büyük bir tehlike arz edecektir" dedi.

İRAN’DAN MUHALİF PARTİLERİ SİLAHSIZLANDIRMA TALEBİ

Amerikan'ın Sesi Radyosu'nun Kürtçe-Sorani servisinin 14 Haziran'da yayınladığı haberde Irak Kürdistan Bölgesi’nde konuşlanan muhalif Kürt partilerinin varlığından dolayı İran'ın uzun süredir baskı uyguladığı belirtildi.

Haberde, Tahran'a muhalif ve 1991'den beri Erbil ve Süleymaniye'nin farklı bölgelerindeki kamplarda aileleriyle birlikte yerleşmiş olan Kürt partilerin üyelerinin silahsızlandırılması için İran tarafından Erbil yönetimine talepler sunulduğu ifade edildi.

Buna göre İran, bu partilerin üyelerinin silahsız bir şekilde aileleriyle birlikte IKB içerisindeki birkaç noktada toplanmasını talep ediyor.

İran Kürdistanı Komela Partisi'den üst düzey bir yönetici, İran'ın sunduğu plan hakkında IKB Güvenlik Ajansı'ndan bir yetkilinin tüm Rojhelat (Doğu Kürdistan) partileriyle bir toplantı yaptığını söyledi.

Güvenlik gerekçesiyle haberde ismi verilmeyen yetkili, Erbil yönetiminin artık kendilerinin can güvenliğini sağlayamayacaklarını ve aileleriyle birlikte kamplarda toplanacaklarını ilettiğini kaydetti.

Haberde ayrıca bu kampların ikisinin Erbil’de ve birinin de Süleymaniye'de 6 ay içerisinde inşa edileceği, güvenliklerinin de IKB ve Irak merkezi hükümeti tarafından sağlanması şartının yer aldığı aktarıldı.

IKB’DE SEÇİM TARİHİ TARTIŞMASI

IKB'deki genel seçimlerin tarihi 18 Kasım 2023 olarak belirlenmişti ancak KDP-KYB arasında yeni "seçim komisyonu" üzerinde yaşanan çekişmeler nedeniyle bu tarihte yapılıp yapılmayacağı tartışmaları devam ediyor.

IKB Başkanı Neçirvan Barzani, 15 Haziran'da, seçimlerin hazırlığına ilişkin Erbil'de, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Irak Özel Temsilcisi Jeanine Hennis Plasschaert'in de hazır bulunduğu Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu üyeleriyle bir araya geldi.

IKB Başkanlık ofisinden yapılan açıklamaya göre Barzani görüşmede, Kürdistan Parlamentosu seçimlerinin bir an önce yapılması için adımlar atılması gerektiğini kaydetti.

Öte yandan IKB'deki muhalefet cephesindeki Yeni Nesil Hareketi lideri Şasiwar Abdulvahid de 15 Haziran'da seçimlerin yapılmaması halinde meydana gelecek tehlikeler hakkında bir yazılı açıklama yaptı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu’nun görev süresinin 2025 itibariyle sona ereceğini, bu süreden önce IKB'de seçimlerin yapılmaması halinde en erken seçim tarihinin 2026'ya sarkacağını dile getiren Abdulvahid, "Eğer onu korumak için şimdiden harekete geçmezsek, o zamana kadar Kürdistan Bölgesi diye bir isimden söz etmek çok zor olacak" uyarısında bulundu.

KERKÜK’TEN 3 AY SONRA PETROL SEVKİYATI

Erbil merkezli Kürdistan 24 Kanalı'nın 14 Haziran'da geçtiği habere göre 3 aydır ihraç edilemeyen Kerkük ve IKB petrolünün Ceyhan limanına yeniden sevkiyatının başlaması için Irak Petrol Bakanlığı ve IKB Doğal Kaynaklar Bakanlığı'ndan ortak bir heyet Ankara'ya gidecek.

Irak Petrol Bakanlığı Sözcüsü Asım Cihad'ın ifadelerine yer verilen haberde, ortak heyetin Ankara'da teknik meseleleri görüşeceği ve 25 Mart'tan bu yana sevkiyatı duran petrolün yeniden ihracat mekanizmasının değerlendirileceği belirtildi.

Haberde, ortak heyetlerin 19 Haziran'da bir araya geleceği ve aynı gün sevkiyatın başlayacağı ifade edildi.