Karpuz dilimi nasıl Filistin'in sembolü haline geldi?

DUVAR - 'Kim Milyoner Olmak İster' programında Filistin bayrağı ve renklerinin yasaklanması sonrası protesto sembolü haline gelen nesnenin sorulması, karpuz diliminin nasıl Filistin'in sembolü haline geldiği sorusunu da beraberinde getirdi. İşgal altındaki Batı Şeria'nın Cenin kentinden, halihazırda İsrail'in ablukası altındaki Gazze'ye kadar tüm Filistin'de yetiştirilen karpuz, Filistin dayanışmasının en önemli sembollerinden biri.

1967 yılındaki savaşın ardından İsrail, Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde kontrolü ele geçirdikten ve Doğu Kudüs'ü işgal ettikten sonra işgal altındaki topraklarda Filistin bayrağını yasakladı. Filistin bayrağı, her zaman 'kanunen' yasaklanmış olmasa da bayrakla aynı renkleri taşıyan karpuz dilimi yavaş yavaş bir direniş sembolü haline geldi ve tişörtlerden grafitilere, posterlerden sosyal medyadaki emojilere kadar yaygın bir biçimde kullanılmaya başlandı.

'PEKİ YA SADECE KARPUZ ÇİZSEYDİM?'

Peki, karpuz dilimi nasıl oldu da Filistin'in sembolü haline geldi? The National News'ten Alexandra Chaves'in aktardığına göre, ABD'nin The New York Times gazetesi, 1993 yılında Oslo Anlaşması'ndan hemen sonra, Gazze Şeridi'nde karpuz dilimi taşıyan genç erkeklerin gözaltına alındığını yazmış, ardından söz konusu detayı haberinden kaldırarak karpuz dilimiyle ilgili ayrıntıyı teyit edemediklerin aktarmıştı.

Karpuz diliminin sembolleşmesine ilişkin bir diğer hikaye ise 1980 yılında "79 Gallery" sanat galerisinde Sliman Mansour, Nabil Anani ve Issam Badr isimli sanatçıların İsrail askerleri tarafından kapatılan sergisi ile ilgiliydi. Buna göre, İsrail askerlerinin siyasi buldukları, Filistin bayrağı ile renklerini taşıyan eserlerin olduğu sergiyi kapattığı aktarılan The National'ın haberinde, bir askere karşı çıkan Badr'ın "Peki ya sadece bir karpuz çizseydim" diye sorduğu, askerin ise buna "Ona da el konulurdu" dediği bilgisi paylaşıldı.

'KARPUZ DA ÇİZSENİZ EL KONULUR'

Olaydan yıllar sonra yaşananları anlatan Mansour ise şöyle konuştu: "Bize Filistin bayrağının ve aynı zamanda renklerinin yasaklı olduğunu söylediler. Issam da onlara 'Peki ya kırmızı, yeşil, siyah ve beyaz bir çiçek çizseydim?' diye sordu. Asker, buna sinirli bir şekilde 'El konulurdu. Bir karpuz bile çizseniz el konulacaktır' diye cevap verdi. Yani, karpuzdan bahsedilmişti ama bir İsrail askeri tarafından." Mansour, karpuz ve karpuz diliminin o dönemde siyasi bir sembol olarak kullanıldığını hatırlamadığını da ekledi. 

Ardından, Sliman Mansour’un hikayesini duyan Khaled Hourani, 2007 yılında “Filistin’in Subjektif Atlası’ isimli proje için tuval üzerine bir karpuz dilimi resmetti. Bu eser sonrasında İskoçya, Fransa, Ürdün, Lübnan ve Mısır da dahil pek çok ülkede sergilendi.

'BİZİ DURDURMAK İSTİYORSANIZ BİZ DE BAŞKA BİR YOL BULURUZ'

İsrail, 1993 yılında Oslo Anlaşması'nın bir parçası olarak Filistin bayrağı üzerindeki yasağı kaldırsa da ocak ayında kurulan Benjamin Netanyahu hükümetiyle birlikte olası bir yasak yeniden gündeme geldi. Son olarak faşist Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, polise bir talimat vererek Filistin bayraklarını kamusal alandan kaldırmalarını salık verdi. Ardından, haziran ayında devletin finansman sağladığı kurumlarda Filistin bayrağının yasaklanmasını öngören bir tasarı hazırlandı. Haaretz gazetesinin aktardığına göre, söz konusu yasal düzenleme İsrail devletinin yasama organı Knesset'in de onayını aldı. 

Bu yeni yasak hazırlığı karşısında Zazim isimli Arap-İsrailli barış örgütü, karpuz şeklindeki bir Filistin bayrağını Tel Aviv sokaklarındaki 12 kadar ticari taksinin üzerine yerleştirdi. Zazim'in karpuz kampanyasını düzenleyen Hayfalı Amal Saad, "Eğer bizi durdurmak istiyorsanız biz de kendimizi ifade edecek başka bir yol buluruz" dedi. Karpuz dilimiyle birlikte "Bu bir Filistin bayrağı değildir" yazılı araçların görüntüleri Zizam'ın X (eski adıyla Twitter) sosyal medya hesabından da paylaşıldı. (DIŞ HABERLER)