Karayiplerin doğa bekçileri yasa dışı avcılara karşı

DUVAR- Union Adası kertenkelesi ya da geko olarak adlandırılan canlılar, sadece en küçük Karayip Adaları'ndan Union'un ücra bir köşesinde, 50 hektarlık bir alanda yaşıyor. Kertenkeleler, mücevher parlaklığındaki renk ve desenleriyle Doğu Karayiplerin en çok ticareti yapılan sürüngen hayvanı haline geldi.

Anuion Adası'nın öz savunma eğitimi almış doğa bekçileri, 2017 yılından bu yana St Vincent ve Grenadines adalarının parçası olan el değmemiş ormanlarda devriye geziyor ve kuşkulu birinin görülmesi halinde 7/24 müdahale edebiliyor.

BBC Türkçe'nin haberine göre, hükümetin ormanlardan sorumlu bakanlığı ve aralarında Fauna and Flora International'ın ( FFI / Uluslararası Bitki ve Hayvan Koruma Örgütü) bulunduğu uluslararası doğa koruma kuruluşlarının gözetiminde sürdürülen çabalar sayesinde küçük kertenkelelerin nüfusu birkaç yıl içinde yüzde 80 artış gösterdi.

Yakınlarda açıklanan bir araştırmaya göre 2018 yılında 10 bin civarında olan türün nüfusu şu sıralar 18 bin civarında. Yani adada yaşayan insan nüfusunun altı katı.

Hükümetin doğa korumadan sorumlu en üst düzey yetkilisi Glenroy Gaymes, "Toplumun sahip çıkması bu başarıda hayati rol oynadı" diyor.
"Daha önce insanların çoğu bu kertenkelenin varlığından bile haberdar değildi. İnsanlardaki farkındalığı artırmak için ev ev dolaştık, yol kenarlarında toplantılar yaptık, okul müfredatına koyduk. İnsanlar neye benzediğini görsün diye ormana gidip bir tane yakalayıp getirmemiz gerekiyordu. Görünce herkes hayretler içinde kalıyordu. Daha büyük bir şey bekliyorlardı" diyor ve sürdürüyor:

"Boyu 4 santimden küçük ve o kadar güzel ki görenler hayran oluyordu."

2018 yılında Union Adası'nın ilk kadın doğa bekçisi olan Roxane Froget, "Union Adası'nda bir küçük kertenkele bulunduğunu öğrenince çok şaşırmıştım. Onu bütün renkleriyle ilk kez görmez inanılmazdı" diyor.

 

Union Adası ekibi, kertenkele projesi başladığından beri çalışmalarını başka endemik türleri de koruyacak şekilde genişletmeye başladı.

Bunlardan biri de yine yasa dışı vahşi hayvan avcılarının tehdidiyle karşı karşıya olan "pembe gergedan" iguanası. Bu iguana da renklerinden dolayı koleksiyoncuların hedefi oldu.

FFI'ın doğa koruma kuruluşunun Karayipler masası yöneticisi Isabel Vique, "Çoğu koleksiyoncu aslında doğa bilimci. Farklı olduğu için bu kertenkeleyi elde etmek, onun üremesini, özelliklerini öğrenmek ve herkesten önce bu konuyu çalışmak istiyorlar" diyor. Bu koleksiyoncular ABD'den, Avrupa Birliği'nden bile gelebiliyor.

Isabel Vique, "Fakat biz koruma projesine başlayalı, internetteki Union kertenkelesi ilanları yüzde 80 oranında azaldı" diyor.

Yasa dışı avcılar daha önceleri kertenkeleleri bulmak için dost canlısı ve yardımsever Union Adası sakinlerinden bilgi ediniyordu.

Vique, "Adaya turist gibi geliyorlar, insanlara kertenkeleleri nerede görebileceklerini soruyorlardı. Bu konuda öyle bir farkındalık yarattık ki şimdi insanlar kertenkelelerin nerede bulunacağını asla söylemez, aksine size polis karakolunu gösterirler" ifadelerini kullanıyor.

Union Adası kertenkelesi 2019'da hükümetin çabalarıyla uluslararası CITES türleri koruma anlaşması kapsamına alındı ve bu sayede en üst düzeyde koruma sağlandı. Bu, aynı zamanda yasadışı kertenkele avcılarının yakalandıklarında çok ağır para cezaları hatta hapis ile cezalandırılabilmeleri anlamına geliyor.

Dünyanın son kuru tropik ormanlarından biri olan kertenkelelerin Chatham Körfezi'ndeki yaşam alanları FFI'dan proje yöneticisi James Crockett'e "Karayip ormanları, gezegenimizde en çok tehlikede olan doğal habitatlardan biri. Chatham Körfezi gibi bozulmamış bölgeler ise çok çok az" diyor.

Union Adası Çevre İttifakı adlı yerel sivil toplum yapılanmasının kurucularından Roseman Adams da bu görüşte. Adams, "Hükümette hala buranın büyük turistik yatırımlar için uygun olduğunu düşünenler var. Biz burada bulunan sağlıklı, bozulmamış ve hala yeni türler keşfedilen orman alanlarının değerini anlatmaya çalışıyoruz. Eğer burayı koruma fırsatını kaçırırsak, bunları ebediyen kaybedeceğiz" ifadelerini kullanıyor.