Ayfer Demircioğlu'na 'yukarıdan gelen emir': Nü resimler toplansın

Meltem Dağcı

DUVAR - Ressam Ayfer Demircioğlu'nun Avni Yamaner’le gerçekleştirdiği Bursa Büyükşehir Belediyesi Tayyare Kültür Merkezi'ndeki ortak sergisi, açılıştan bir gün sonra gelen bir kişinin şikâyeti üzerine müstehcenlik gerekçesiyle kapatıldı. Kapatılma gerekçesi olarak salon tahsis koşullarında, işlerin “milli değer yargılarını küçültücü, değersiz kılıcı ya da alay edici, kışkırtıcı ve sömürücü nitelikte olmamalı” ifadelerinin yer aldığı 11’inci madde gerekçe gösterildi.

Ressam Ayfer Demircioğlu ile resim sergisinin sansürlenmesi hakkında konuştuk.

15 Nisan’daki açılışın ertesi günü sizin de orada bulunduğunuz esnada gelen bir erkek ziyaretçiyle olay başladı. Nasıl oldu anlatır mısınız?

Serginin ertesi günü saat 16.00 surlarında ziyaretçi sandığım bir erkek, resimlerimin önünde söylenmeye başladı. Bursa Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’ndeki iki çıplak heykelini kendisinin kaldırttığını ve bu gibi resimlerin burada olamayacağını, resimlerimin çıplak olduğunu ve ilgili birimlere şikâyet edip kaldırtacağını söyledi.

'SANATA SANSÜRÜ KABUL ETMEYECEĞİMİ BELİRTTİM'

Peki, devamında süreç nasıl gerçekleşti?

Bir gün sonra saat 13.00 civarında Tayyare Kültür Merkezi Müdiresi Ayşe Hacıoğlu tarafından görüşme teklifi aldım. “Yukarıdan gelen emirler” doğrultusunda nü resimlerimi toplamam gerektiği tarafıma iletildi. Sanata sansüre asla kabul etmeyeceğimi belirttim. Bu arada perdeler kapandı. Kültür merkezinde çalışan emekçileri (dostlarımdır kendileri) zor durumda bırakmamak adına resimlerimi toplayıp ayrıldım.

Serginizin ertesi gün toplatılma kararıyla birlikle ne yaptınız? İtiraz için başvuruda bulunduğunuz yerler ya da görüşme yaptığınız kişiler oldu mu?

Kendilerinden yazılı bir bilgilendirme istediğimde salon tahsis koşullarından 11'inci maddeye uyulmadığı için toplatılma kararı çıktığı tarafıma iletildi. İtiraz dilekçemi yazdım. Işık hızıyla dilekçem işleme kondu ve yine de serginin toplatılması istendi.

Şikayetçi daha önceden de “Bursa Devlet Güzel Sanatlar Galerisi’nde yaklaşık iki ay önce kaldırılan iki heykeli ben kaldırttım.” ifadelerini kullanmış. Buna benzer haberleri Bursa’da duymuş muydunuz, bilginiz var mıydı yani?

Benim bu duyumlar hakkında bilgim yok.

Demircioğlu'na sansür sonrası yurt içi ve yurt dışından pek çok destek geldi

Serginizi yeniden açma fikriniz var mıdır? Varsa neresi olacaktır?

Bu benim 36'ncı kişisel sergimdi. Tabii ki bir daha o galeride sergi açmayı düşünmüyorum. Yurt içi ve yurt dışında sergilerim devam edecektir.

'TÜRKİYE'DE İFADE VE YARATIM ÖZGÜRLÜĞÜ KISITLANMIŞTIR'

Kamuoyu tepkisinden sonra sergiye uygulanan sansür ve yasak için destek veren kurum/kuruluş ve isimler varsa paylaşır mısınız bizimle?

Kamuoyunun tepkisinden sonra destek veren kurum ve kuruluşlar o kadar çok ki, yurt dışından beş TV kanalı, yedi gazete, yurt içinden dokuz gazete, yedi TV kanalı, sosyal medya destek verdi. Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği (UPSD) çok etkileyici bir bildiri yayınladı. Sanat eleştirmeni Sayın Özkan Eroğlu da sansür konusuyla ilgili çok etkileyici video yayınladı. Cumhuriyet gazetesi kültür ve sanat sayfasına bu sansür olayını taşıyarak geniş bir yer verdi. Bursa’da Yeni Marmara gazetesi konuyu yakından takip edip haber yaptı.

Son olarak, resim ve sansür hakkında neler söylemek istersiniz?

Türkiye’de ifade ve yaratım özgürlüğü kısıtlanmıştır. Bursa gerici ülkelerde görülecek çağ dışı uygulamalarla anılacaktır. Böyle trajikomik olayların yaşanması düşündürücüdür. Sanat eserlerine kişisel takıntılarla bakılmaz. Bir kişinin önyargısı ile Türkiye’nin dördüncü büyükşehri Bursa’da akıl almaz yanlışa düşüldü. Sanata ve sanatçıya saygısızlık yapıldı. Takdiri gerçek sanatseverlerin sağduyusuna bırakıyorum.