8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü öncesinde bir kadın çalışması: Nilüfer'de Kadın Hayata Yakın

Onur Bütün

19 Şubat’ta Ayvalık’tan Bursa Otogarı'na giden bir otobüsle yola çıktım. Nilüfer Belediyesi Kütüphaneleri öykü kitabım Gülümsemeler ve kadın yazısı üzerine konuşmam için davet etmişti. Bursa’dan ayrılana kadar heyecanımı kontrol ederim diye düşünüyordum ama heyecanım hâlâ geçmedi. Onca kadınla buluşmak fikri elimi ayağımı birbirine karıştırmıştı. Nilüfer Belediyesi Kütüphanelerinin etkinliklerini takip ediyordum, kadın arkadaşlarımla buluşup etkinliği sonlandırdığımız ana kadar geçen süre zihnimde öyle önemli bir yer edindi ki, bu deneyimi yazmak istedim. Türkiye’nin kültür sanat iklimi kuraklaşırken, “Nilüfer’de Kadın Hayata Yakın” etkinlikleri biz kadınlar için bir umut olmaktan da öteye geçiyor. Pratik olarak kadınların hayatını kuşatıyor.

Bursa Otogar’ında indiğim andan itibaren, beni sıcacık karşılayan ve ilk buluşmamızı da Gümüştepe Mahallesi’ndeki (eski adıyla Misi Köyü) Nilüfer Çocuk Kütüphanesi’nde organize eden kadın arkadaşlarım, önce Çocuk Kütüphanesi’ni, hemen ardından da yine oradaki Edebiyat Müzesi’ni gezdirdiler. Nilüfer Belediyesi Kütüphaneler Müdürü Şafak Baba Pala, aynı zamanda enfes öyküler yazan bir yazar. Müdürlükteki kadın çalışma ekibi ise harika bir tempoyla ve dayanışmayla çalışıyor. Birlikte geçirdiğimiz zaman boyunca yıllardır süren kadın etkinliklerini öğrenince bu yazıyı yazmak şart oldu. O kadar nitelikli ve kapsayıcı etkinlikler düzenlemişlerdi ki hangisini bu yazıya nasıl sığdıracağımı düşünüp durdum. Etkinliklerinin yalnızca birine odaklanarak pek çok soru sordum.

Onur Bütün-Şafak Baba Pala (soldan sağa)

Şafak Baba Pala’yla sohbetimizde “Nilüfer’de Kadın Hayata Yakın” projesini söyle aktardı bana:

“Hayattaki dönüşümün kadınlarla, edebiyat ve sanatla gerçekleşeceğine olan inançla Bursa Nilüfer Belediyesi Kültür Müdürlüğü tarafından 2010’da başlattığımız, kütüphanelerin müdürlük statüsü almasının ardından Kütüphane Müdürlüğü çatısı altında devam eden “Nilüfer’de Kadın Hayata Yakın” projesi, köy ve beldelerde yaşayan kadınlarla birlikte yürütülüyor. Kadınlar, hayatın aktif birer öznesi olmak amacıyla çıktıkları yolculukta kitaplar okuyor, okudukları kitabın yazarlarıyla buluşuyorlar.

2010 yılında tarlalarından, mutfaklarından, oturma odalarından çıkan 50 kadınla başlayan Nilüfer’de Kadın Hayata Yakın, 2019 yılına sayısı 1000’i aşan katılımcıyla devam ediyor. Kadınlar, kahvaltı sofralarında, kültürevlerinde bir araya geliyor, birbirlerinin deneyimlerinden yararlanıyor, örgütleniyor, güçleniyor, bulundukları bölgelerde yeni kadın kooperatifleri ve dernekleri açıyorlar.

Başladığı günden bu yana kadınların kendi istek ve talepleriyle yoğun katılım gösterdiği buluşmalar, onlara kişisel kütüphanelerini kurma fırsatı sunuyor. Şimdiye kadar Füruzan, Sennur Sezer, Zeynep Oral, Ayşe Kulin, Ece Temelkuran, Buket Uzuner, Hatice Meryem, Latife Tekin, Pınar Kür'ün de içinde bulunduğu yirmi üç farklı yazarla buluşan, onlara kitaplarını imzalatan mahalleli kadınlar, verili olanın dışında bir hayat kurmanın olanaklı olduğunu edebiyatın gözünden okuyorlar.”

Çalışmanın ayrıntılı listesi ise şöyle, 2010’dan bugüne gerçekleştirilen kadın yazarlarla buluşmalar;

1. Ayşe Kilimci / Sinemamız İftiharla Sunar 2. Ayla Kutlu / Hüsnü Yusuf Güzellemesi 3. Özlem N. Yılmaz / Kayıp Yalnızlık Ormanı

2011: 1. Nursel Duruer / Geyikler Annem ve Almanya 2. Erendiz Atasü / Kadınlar da Vardır 3. Seray Şahiner / Hanımların Dikkatine

2012: 1. Gülseren Engin / Kurutulmuş Çiçek Bahçesi 2. Buket Uzuner / Su 3. Zeynep Oral / O Güzel İnsanlar

2013: 1. Sabahattin Ali / Kuyucaklı Yusuf (Sevengül Sönmez söyleşisi) 2. Ayşe Kulin / Veda  3. Sibel K. Türker / Hayatı Sevme Hastalığı

2014: 1. Hatice Meryem / Sinek Kadar Kocam Olsun Başımda Bulunsun 2. Sennur Sezer / Akşam Haberleri 3. Füruzan / Benim Sinemalarım

2015: 1. Ece Temelkuran/ Devir 2. Süleyman Cihangiroğlu/ Sizin Memlekette Eşek Yok mu? (Yılın Yazarı Aziz Nesin) 3. Gaye Boralıoğlu/ Mübarek Kadınlar

2016: 1.Gonca Özmen/ Kuytumda/ Belki Sessiz 2. Latife Tekin / Sevgili Arsız Ölüm 3. Mine Soysal / Uzakta

2017: 1. Pınar Kür/ Asılacak Kadın 2. Hülya Soyşekerci /Bir Filiz Vardı (Yılın Yazarı Orhan Kemal) 3. Nermin Bezmen / Kurt Seyt ve Shura

2018: 1.Neşe Doster/Gitme Dönmezsin Dedi Annem 2. Funda Soysal/ Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu (Yılın Yazarı Sevgi Soysal) 3.Müjde Ar/Ne Kavgam Bitti Ne Sevdam (Aysel Gürel)

2019: 1. Onur Bütün/ Gülümsemeler

***

Nilüfer’de Çocuk Kütüphanesi, Demirci, Akkılıç, Üçevler ve Şiir Kütüphanesi olarak beş farklı kütüphane var. Bizim buluşmamıza kırsal alanda yaşayan yaklaşık 750 kadın okur katıldı. Etkinlik büyük ve harika bir salonda, en ince ayrıntının düşünüldüğü bir hazırlıkla gerçekleşti. Salona kadınları servislerle taşıyan şoförlerden teknik ekibe, birlikte kahvaltıdan imza etkinliğine kadar her şey incelikle düşünülmüştü. Kadınlarla hem öykülerim ve yazma sürecim üzerine konuştuk hem de beden perküsyonu çalışması yapıp şarkı söyledik. Salona benim çalmam için bir piyano getirilmişti. Bir kadın yazar olarak gönendim, tekrar tekrar umutlandım.

Bu kadar canlı ve sıcak, üstelik de dokuzuncu yılına ulaşmış bir etkinlik Türkiye’de başka bir yerde yapılıyor mu bilmiyorum. Belki diğer belediyelere, kadın kurumlarına örnek olur diye düşünüyorum. 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar günümüz kutlu olsun, sağ olsun Nilüferli kadınlar!