DUVAR - İzmir'de meydana gelen deprem sonrası arama kurtarma çalışmalarına katılan itfaiyecilerin önemi bir kez daha anlaşıldı. Günlerce uykusuz bir şekilde enkazın altında insan ve hayvan kurtaran itfaiye personeli her an doğal afet olacak gibi teyakkuzda bekliyor. Ancak itfaiyeciler sadece olağanüstü dönemlerde hatırlanmak istemiyorlar. Çünkü belediyelerin bünyesinde çalışan itfaiyeciler, yasada meslek olarak tanımlanmıyor, özlük hakları yok...

Tüm İtfaiyeciler Birliği İstanbul Şubesi Genel Sekreteri Ömer Cansu'yla itfaiye personelinin durumunu konuştuk.

YETKİLİLERE SORU: NEDEN MESLEK STATÜSÜNDE DEĞİLİZ?

Cansu, itfaiyeciliğin dünya standartlarındaki şartlarını anlatırken ülkemizde de itfaiyeciliğin bu standartları yakalandığını söylüyor. Ancak yasada meslek statüsünde olmadığı için itfaiyeciler kötü şartlarda çalışmaya mahkûm bırakılıyorlar. Cansu, itfaiyeciliğin dünya standartlarındaki yerini ve ülkemizde geldiği durumu şöyle anlatıyor: “Dünya standartlarında bin insan başına bir itfaiyeci düşüyor. Örneğin İstanbul özelinde konuşacak olursak burada resmi olarak 15 milyon insan yaşıyor. İstanbul'da da en az 15 bin itfaiye personelinin olması gerekiyor.”

'MESLEK STATÜSÜNDE SAYILMADIĞIMIZ MÜDDET...'

İtfaiyecilik neden meslek statüsünde değil? Cansu bu soruya, “Bunu devlet yetkililerine sormak lazım” diyor ve ekliyor: “Ne yazık ki bazı sorunlardan dolayı olması gereken itfaiyeci sayısını da yakalamamız mümkün değil. Çünkü bunun önünde bazı engeller var. İtfaiye teşkilatlarımız meslek olarak tanımlanmıyor. Bu sorunu defalarca dernekler, sendikalar aracılığıyla yetkili birimlere ilettik. Bu ana kadar olumlu bir dönüş olmadı. Bizler şu an belediye personeli olarak görünüyoruz. Donanım, ekipman konusunda hiçbir sorunumuz yok. Belediyelerimiz bu konuda yeteri bilince sahip. Bazı bölgelerde çalışmalarımız, standartlarımızı daha ileri seviyeye çıkardık. Bunlar yeterli değil elbette. Daha iyi olması açısından çabalarımız sürecek. Ama meslek olarak tanımlanmadığımız müddetçe önümüzdeki engeller devam edecek.”

'SADECE DEPREM, YANGIN DÖNEMLERİNDE BİZİ HATIRLAMAYIN'

Cansu, meslek olarak tanımlanmak için 5 kez çalıştay yaptıklarını söyledi. “Bir arpa boyu yol alamadık” diyen Cansu şöyle devam etti: “Yaptığımız çalıştaylarda çıkan raporları devlet yetkililerimize verdik ama maalesef bunun bize dönüşü olmadı. Bize, 'Değerlendireceğiz, çalışma yapacağız' dediler. Bu konunun çözümü hükümetin elinde. İtfaiyeciliğin meslek olarak tanımlanması gerekiyor. İtfaiyede meslek nedir, ataması, sınav sistemi, itfaiyeciliğin alacağı kademe, rütbeye kadar çalıştık ve bunu yetkililere verdik. Ama bize bir dönüş olmadı. Bu çok ürkütücü bir durum. Bizler sadece deprem, yangın, doğal afet... dönemlerinde hatırlanmak istemiyoruz. Umarım sesimizi duyarlar.”

İTFAİYECİLER NE İSTİYOR?

AFADÖM (Afet ve Acil Durum Önleme ve Müdahale) itfaiyecilerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi için birçok talep sıraladı. Peki itfaiye personelleri ne istiyor? AFADÖM'ün bu konuda hazırladığı rapordan öne çıkan bölümler şöyle:

- Türkiye İtfaiye Teşkilatlarında merkezi birliğin olmaması nedeniyle teşkilat çalışanları arasında statü, standart, özlük ve sosyal haklar gibi birçok durumda farklılık görülebilmektedir. İtfaiye teşkilatları tek çatı altında toplanmalı.

- Memur itfaiyeci haricinde kadrolu işçi, taşeron, işkurlu gibi çeşitli statülerde de görevlendirme usulüyle itfaiyeci çalıştırılmaktadır. Tek statüde (memur) itfaiye personeli çalıştırılmasını istiyoruz.

- İtfaiyeciler teşkilatına göre farklı özlük ve sosyal haklara sahip olmakta, farklı araç, gereç ve giysi kullanmakta ve vardiya saatlerinde de farklılık yaşanabilmektedir. Standart birliğini sağlayacak merkezi birlik ya da köklü bir yönetmelik değişikliği gerekmektedir.

- Afet ve Acil Durum Hizmetleri Sınıfı, İtfaiye Hizmetleri Sınıfı gibi yeni bir sınıf oluşturulmalı ya da itfaiye unvanlı tüm personel teknik hizmetler sınıfına geçirilmelidir.

- Kanunda ve Yönetmelikte belirtildiği gibi uygulanmasını, mevcut genelgenin iptal edilmesini ve 90 güne çıkartılmasını istiyoruz.

- 25.11.2009 tarih ve 27417 sayılı resmi gazete ilanlı “İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tehlike Sınıfları Listesi Tebliği” yönetmeliğine göre Yangın Söndürme ve İtfaiye Hizmetleri” işlerinde çalışanlar “En Tehlikeli Meslekler” arasında yer almaktadır. Fakat buna rağmen itfaiyecilerin iş riski ve güçlüğü tazminatı sadece 35 lira kadardır. İş riski ve güçlüğü tazminatının itfaiyecilere en üst limitten verilmesini ve itfaiye meslek hastalıklarının tanımlanmasını istiyoruz.

- TSK ve Emniyette verilen haklarla aynı olmasını ve tüm itfai olayları kapsamasını istiyoruz.

- İtfaiye erleri üniversite mezunu olsa dahi 3. Dereceden aşağı inememektedir. Kütüphaneci, muhasebeci vb bir çok kadro da olduğu gibi itfaiye erlerinin de 1. Dereceye kadar düşmesini istiyoruz.

- Sağlık çalışanları dini bayram günlerinde çalıştığında ek ücret almaktadır. İtfaiyecilerin de resmi dini bayram günlerinde çalışmaları doğrultusunda ek ücret almasını istiyoruz.

- Maktu mesaide üst sınırın kaldırılmasını ve yine gelir vergisinden muaf tutulmasını istiyoruz.

- İtfaiye erleri en fazla 1380 ek göstergeye; itfaiye amirleri ise 2200 ek göstergeye kadar yükseliyor. İtfaiye unvanlı tüm personelin ek göstergelerinin 3600’e çıkartılmasını istiyoruz.

- İtfaiye amir ve çavuşlarının hizmet puanı %55, İtfaiye erlerinin hizmet puanı ise yüzde 54’tür. Tüm itfaiye(ci) unvanlı personelin hizmet puanlarının en az 50 puan artırılmasını istiyoruz.

- Her kurum çalışanının meslek tazminatı var; itfaiyecilerin yok. Örn: Din Hizmetleri Tazminatı, Eğitim Öğretim Hizmetleri Tazminatı; Sağlık Hizmetleri Tazminatı vb. İtfaiyecilere de mesleğe özgü tazminat verilmesini istiyoruz.

- Türkiye’de milyonlarca işsiz varken, itfaiyecilik okulu mezunları atama beklerken yetersiz sayıda itfaiye personeliyle olaylara müdahale etmek halka da çalışan itfaiyecilere de zulümdür. Norm kadroda belirtilen sayıyla çalışan itfaiyeci sayısının aynı olması için düzenleme yapılmasını istiyoruz.

- Yükselme ve unvan değişikliği sınavlarının açılmasını zorunlu kılan hakkaniyete dayalı kariyer ve liyakat sisteminin getirilmesini istiyoruz.

- Mevcut belediye itfaiye yönetmeliği itfaiyecilerin çoğu sorununa kaynak teşkil etmektedir. İtfaiyecilerin sorunlarını asgari düzeye indirecek şekilde köklü bir itfaiye yönetmeliği değişikliği istiyoruz.

- Halkın itfaiye teşkilatlarına bakış açısını değiştirmek ve itfaiyecilerin alanında ihtisaslaştırmak için Belediye Kanunu'nun 52. Maddesi değiştirilmelidir.

- Eğitim verebilirlik ve eğitim sonucu verilen sertifika standartları kanuna dayandırılmalıdır.

- Araç kullanan itfaiye personelinin operatörlük belgesini alması sağlanmalıdır.

- Dalgıç unvanlı itfaiye personeline Emniyet Çalışanlarında olduğu dalgıçlık tazminatı verilmelidir.

- İtfaiye çalışanlarına verilecek haklar ARFF (Hava Alanı Kurtarma ve Yangınla Mücadele Memuru) çalışanlarına da verilmelidir. Ayrıca ARFF çalışanlarının havacılık tazminatı sorunu çözüme kavuşturulmalı.