İflas edenler derneği de iflasın kıyısında; Üye sayısı 2.5 kat arttı

ANKARA - Korona virüsü salgını döneminde zor durumda olan esnaf ardı ardına kepenk indiriyor, iflas açıklıyor. İflas eden esnafa hukuki yardımda bulunmaya çalışan Tüm İflas Eden Mağdur Esnaf Derneği (TİEMEDER) Başkanı Tuncer Yıldız’ın verdiği bilgiye göre, derneğin 2019’da 2 bin olan üye sayısı pandemi dönemindeki iflaslarla birlikte 5 bini geçti. Yıldız, kendilerine ulaşan telefonlara geri dönüş yapmakta zorlandıklarını belirtti.

‘PANDEMİDE FIRTINAYLA KARŞILAŞTIK’

Salgın döneminde iflas ettiğini belirterek derneğe başvuranlar arasında ilk sırada restoran, lokanta ve eğlence sektörü işletmecilerinin olduğunu, ikinci sırada ise güzellik merkezleri, AVM’lerde bulunan butik işletmelerin yer aldığını belirten Yıldız şunları söyledi:

“Amacımız iflas edenlere yardımcı olmak, iş yönlendirmesi yapmak ve onları tekrardan hayata kazandırmaktı. Elimizdeki mevcut arkadaşları nasıl hayata kazandırabiliriz derken bu sefer pandemiden etkilenen esnafın geri dönüş sağlamasıyla büyük bir fırtınayla karşılaştık. Bizim imkanlarımız zaten kısıtlıydı. Mevcut üyelerimizin dışında üye sayımız arttı. Yardım talebinde bulunan insan sayısı arttı. Geride kalan son iki yılda telefonlarımız susmadı. Son dönemde de komple kapanmalardan dolayı insanlar dükkanlarını kapatıp gidiyor. İnsanlar arıyorlar, ‘Ağabey ben 300 bin lira masraf ettim dükkân açtım ama iflas ettim ne yapacağım’ diyor. Biz de imkanlarımız doğrultusunda yönlendirmeler yapmaya çalışıyoruz.”

‘İFLAS EDENLERİN SAYISI HER GEÇEN GÜN ARTIYOR’

Dernek olarak amaçlarının üye sayısını düşürmek olduğunu, 2019 yılında 2 bin olan üye sayısının bugün 5 bini geçtiğini belirten Tuncer Yıldız’a göre esnafın arka arkaya yaşadığı iflasların ardından derneğe yapılan başvuruların sayısı da arttı. Üye sayılarının artmasını istemediklerini ifade eden Yıldız, “Tam tersine çok üzülüyoruz ve imkanlarımız dahilinde geri dönüş yapamadığımız insanlar da oluyor” dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:

“İflas edenlerin sayısı her geçen gün artıyor. Ayda binlerce insan iflas ediyor. Bize ulaşanların sayısı çok fazla. İflas edenler ‘ne yapacağım’ diye arıyor. Bankaya borcu varsa bu konularda yönlendirmeye çalışıyoruz. ‘Kira borcum var, mal sahibim pandemi döneminde yardımcı olmadı’ diyorlar. Devlet kira yardımı yaptı ama çok cüzi miktarlarda kaldı. Aylık 15 bin 20 bin lira kira borcu olan insanlar var. Çoğu ‘mal sahibi beni çıkarmak istiyor’ diyor. 'Bankaya borcum var, icra gelecek' diyorlar. Hukuki destek vermeye çalışıyoruz. Buhrana düşen insanlar bakıyor ki onurları zedeleniyor ve kötü yolları tercih ediyor. İnsanlar para bulamıyor, eşinin çocuklarının isteklerini karşılayamıyor ve ne yazık ki hayatlarına son veriyor.”

‘ARAYANLARIN İLK LAFI İNTİHAR’

İflas eden esnafın büyük çoğunluğunun ilk sözünün “intihar” olduğunu söyleyen TİEMEDER Başkanı Yıldız, özellikle pandemi döneminde ekonomik durumun daha da kötüleştiğini belirterek derneğe başvuran esnafın yaşadıklarına dair şunları anlattı: “Arayanların ilk lafı intihar. Biz psikolog değiliz. Maalesef bu kötü dönemi deneyimlemiş eski esnaflarız. Biz de insanları vazgeçirmeye çalışıyoruz. Borcunu sürekli ödeyen bir işletmeci birden sıfıra hatta eksiye düşüyor. Bu durumu yaşayınca da psikolojisi bitmiş durumda oluyor ve evine ekmek götüremiyor. Bu durumda ilk akla gelen intihar oluyor. Ve bu intiharlar yaşandıkça diğerlerini de tetikliyor. Biz ‘yapmayın hayatınız önemli bu günler geçecek’ diyoruz. Borçlarınız canınızdan daha kıymetli değil diyoruz.

‘İNSANLARI YÖNLENDİRECEĞİMİZ İŞ ALANI DA YOK’

Pandemi döneminden önce iflas eden esnafı farklı işlere yönlendiriyorduk. Pandemi döneminde çoğu işletme kapalı ve iflas ettiğini söyleyen insanları yönlendireceğimiz iş alanı da yok. Evde otura otura stresi, sıkıntısı artıyor. Bütün aile yükü üzerinde ve otomatikman buhrana düşünce kötü sonuçlara yöneliyor. Bizim de dernek olarak yapacaklarımız kısıtlı. Telefon üzerinden ne kadar destek olabiliriz? Zaten maddi bir destek veremiyoruz. Biz iflas etmişiz, dernek kurmuşuz o bile iflas aşamasında. Çünkü imkanlar çok kısıtlı ve insanlara yardımcı olmakta zorlanıyoruz.”

'ESNAF YANGININ İÇİNDE, DEVLETİN VERDİĞİ BİR DAMLA SU' 

Pandemi döneminde hükümetin esnafa yönelik açıkladığı ekonomik desteklerin iflasları engellemediğini ve yeterli olmadığını belirten Tuncer Yıldız sözlerini şöyle sürdürdü:

“Pandemiden dolayı mağduriyeti daha da artan bir esnaf grubundan bahsediyoruz. Bunların iki yıldır kira, sigorta, vergi, yakıt gibi bir sürü masrafı var. Bu masrafları alt alta sıralayıp yanına devletin vermiş olduğu 5 bin liralık, 3 bin liralık katkıyı yazalım. İnanın bu masrafların yanında destek hiçbir şey. Üç bin lira, beş bin lira esnafı bırakın dükkanının masraflarını mutfak masrafını bile karşılamaz. Devletin safı esnaftan yana ama yangına sadece bir damla su gibi. Esnaf yangın içerisinde ama devletin verdiği bir damla su. Hiçbir esnaf bugün, ‘devletin verdiği yardım beni izne çıkardı, yaralarıma merhem oldu’ diyemiyor. Bu da devletin ekonomik gücüyle alakalı bir şey. Bu konuda devletin ekonomik gücü yoksa ancak o kadar destek verebiliyor. Bunun içinden de çıkamıyoruz.

‘DAHA FAZLA TEŞVİK GEREKİYOR’

İlk aşamada zor günler geçiren esnafa psikolojik destek verilmesi de gerekiyor. Ülkenin ekonomik seviyesinin artması lazım ki insanların alım gücü yükselsin. Alım gücü yükseldiğinde de esnafın kapısı çalınsın ve hiçbir esnaf iflas etmesin.  Esnafa bu pandemiden sonra daha fazla teşvik verilmesi gerekiyor. Hibelerin oranları da yükseltilmeli. Kiralar konusunda indirim yapılması sağlanmalı.  İflas edenlerin borçlarının yapılandırılması ve ödenmesi noktasında daha kolay yollar bulunmalı ve buna dönük kararlar alınmalı.”