Herkesin kafası karışık: Faiz mi yener enflasyon mu?
Mevduat faizlerinde tarihi yüksek seviyeler kaydedilmeye devam ediyor. Mevduat faizi 20 yılın zirvesine ulaştı. Öyle ki, mevduat faizlerindeki yükseliş kredi faizlerini geride bıraktı!
BAKAN VEDAT IŞIKHAN, İŞVERENİ ANLAYIŞLI OLMAYA DAVET ETTİ!
Enflasyondaki artışın kısa sürede durmayacağını artık herkes biliyor. Özellikle asgari ücretliler ve emekliler için durum barınma ve beslenme krizi noktasına geldi. Milyonlarca çalışan asgari ücret zammını bekliyor. Zam 2024’ün ilk çeyreğinde olacak ve büyük olasılıkla ne çalışanı ne de patronları memnun edecek. Bu sebeple olsa gerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonunun (TİSK) düzenlediği ‘Çalışma Hayatı İstişare Toplantısı’nda yaptığı konuşmada, “Her iki taraf da ülkemizin refahına katkı sağlamak için önemli rolleri yerine getirmektedir. Bu nedenle gelecekteki zorlukları aşmak ve ekonomik istikrarı sürdürmek için birlikte çalışmamız ve içinde bulunduğumuz koşulların özellikle sabit gelirli çalışanlar açısından ne denli zor olduğunu da dikkate almamız gerektiğini sizlerle paylaşmak isterim” demiş. Özellikle cümlenin bir bölümüne dikkat edin, “gelecekteki zorluklar”... Bakanın söyledikleri ekonomik çıkmazın özeti gibi, aynı zamanda hükümetin kısa sürede krize çözüm getiremeyeceğini de teyit ediyor.
YETERLİ BESLENMENİN MALİYETİ EN AZ 13,334 TL
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’ın bu konuşması boşuna değil. Büyükşehirlerde yaşayan çalışanların nasıl bir hayat pahalılığıyla yüzleştiği, Türk-İş’in eylül ayı ‘Açlık ve Yoksulluk Araştırması’nda bir kez daha ortaya çıkıyor. Araştırmaya göre, gıda fiyatları eylülde aylık yüzde 9.31, yıllık yüzde 84.04 arttı. 2021 Ocak’tan 2023 Eylül ayına dört kişilik ailenin aylık gıda harcaması tutarı tam beş katına çıktı. Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenebilmesi için yapması gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 13,334 liraya ulaştı. İstanbul’da ise bu rakama en az 3.000 TL daha eklemek gerek! Gıda enflasyonu öyle bir hal aldı ki, asgari ücret açlık sınırının altında! Gerek Tarım GFE (tarımsal girdi fiyatları endeksi) gerekse Tarım-ÜFE (tarımsal üretici fiyatları endeksi), gıda enflasyonunun kısa vadede hız kesmeyeceğini gösteriyor.
HİZMET ENFLASYONU ALDI BAŞINI GİDİYOR
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ağustos ayına ilişkin Hizmet-ÜFE sonuçlarını açıkladı. Buna göre, H-ÜFE, ağustosta bir önceki aya kıyasla yüzde 5.25, geçen yılın aralık ayına göre yüzde 69.13, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 79.95 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 80.27 artış gösterdi. Bu oran, ocak ayından beri yıllık bazda en yüksek seviye... Endeks, geçen yılın aynı ayına göre, ulaştırma ve depolama hizmetlerinde yüzde 62.8, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde yüzde 102.12, bilgi ve iletişim hizmetlerinde yüzde 83.41, gayrimenkul hizmetlerinde yüzde 66.83, mesleki, bilimsel ve teknik hizmetlerde yüzde 99.59, idari ve destek hizmetlerde yüzde 104.93 arttı. Bu rakamların anlamı, enflasyonun çok daha kalıcı bir nitelik göstereceği! Sayılan kalemlere dikkat edin, özellikle ulaştırma-nakliye fiyatlarındaki artış, hemen her ürünün fiyatına yansıyacak. Başta gıda enflasyonu olmak üzere, H-ÜFE’nin olumsuz etkilerini gündelik hayatın her alanında hissedeceğiz.
ENFLASYON BEKLENTİLERİ HER AY BİRAZ DAHA YÜKSELİYOR
Bloomberg HT’nin 16 kurumla gerçekleştirdiği ankete göre, medyan beklenti eylül ayında tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) bir önceki aya göre yüzde 5 artması yönünde oldu. Yıllık enflasyon beklentisi ise yüzde 61.9... Ankette eylül ayı enflasyonu için aylık bazda en düşük beklenti yüzde 4.3 en yüksek beklenti ise yüzde 6.2 olarak öngörüldü. Yıllık olarak bakıldığında en düşük beklenti yüzde 50, en yüksek tahmin ise yüzde 66.1... Ankette yıl sonu enflasyon beklentisi 16 kurumun katılımıyla yüzde 67.6 seviyesinde öngörüldü. 2023 yıl sonu enflasyon tahminlerinde en yüksek tahmin yüzde 72, en düşük ise yüzde 65 olarak belirlendi. Ağustos anket döneminde de 20 kurumun katılımıyla yıl sonu enflasyon beklentisi yüzde 62 seviyesindeydi.