Halikarnas Balıkçısı mahlaslı yazar Cevat Şakir Kabaağaçlı anılıyor

DUVAR - Halikarnas Balıkçısı mahlaslı gazeteci, yazar, şair, ressam Cevat Şakir Kabaağaçlı'nın vefatının üzerinden 47 yıl geçti. Kabaağaçlı, ölümünün 47'inci yılında Bodrum Kent Konseyi, Halikarnas Balıkçısını Yaşatma Platformu ve Deniz Müzesi tarafından hazırlanacak tören ile anılacak.

Gümbet Mahallesi'ndeki Gönültepe'deki Halikarnas Balıkçısı Müzesi'nde düzenlenecek törene pandemi kuralları nedeniyle sınırlı sayıda denizci ve Balıkçı'nın arkadaşları katılacak. Törende kısa konuşmalar yapılacak, Balıkçı'nın mezarına çiçek bırakılarak saygı duruşunda bulunulacak.

CEVAT ŞAKİR KABAAĞAÇLI

Kabaağaçlı, Ferik Mehmed Şakir Paşa ile Sare İsmet Hanım'ın çocukları olarak 7 Nisan 1890'da Girit'te dünyaya geldi. Çocukluğu, babasının görevli olduğu Atina ve Büyükada'da geçen yazar, yazı yazmaya Robert Koleji'nde okurken başladı.

Oxford Üniversitesi'nde Yakınçağ Tarihi eğitimi gören Kabaağaçlı, 1913'te İtalyan bir kadınla evlenerek bir müddet İtalya'da yaşadı. 1914'te Türkiye'ye dönen ve babasının Afyon'daki çiftliğine yerleşen Kabaağaçlı, babasının çiftlikte bir tartışma anında Cevat Şakir'in silahından çıkan kurşunla vurularak ölmesi üzerine cinayet iddiasıyla yargılandı ve 15 yıl kürek cezasına çarptırıldı.

BODRUM'A SÜRGÜN EDİLDİ

Cezasının 7 yılını tamamladıktan sonra verem hastalığına yakalanan Kabaağaçlı, serbest bırakıldı. Serbest kalınca İstanbul'a dönen yazar basın dünyasına girdi ve Güleryüz, Yeni İnci, Resimli Gazete, Resimli Hafta, Zümrüd-i Anka, Resimli Ay gibi dergilerde yazılar yazdı, karikatürler çizdi, kapak resimleri ve desenler yaptı.  Resimli Hafta dergisinin 13 Nisan 1925 tarihli sayısında yayımlanan "Hapishanede idama mahkum olanlar bile bile asılmaya nasıl giderler" başlıklı yazısı yüzünden İstanbul İstiklal Mahkemesi tarafından yargılanan yazar, 'Memlekette isyan bulunduğu sırada, askeri isyana teşvik edici yazı yazmak'tan suçlu bulundu. Ardından yazari İstiklal Mahkemesi tarafından üç yıl kalebentlik cezası alarak Bodrum'a sürgün edildi.

Kabaağaçlı, cezasını tamamladığı 1928'de kendi arzusuyla tekrar Bodrum'a dönerek, 1947'ye kadar Bodrum'da yaşadı. Bu dönemden sonra kentin antik dönemlerdeki adı Halikarnassos'tan dolayı Halikarnas Balıkçısı takma adıyla eserlerini yazmaya başlayan yazar, yurt dışından tohum ve fidan getirerek Bodrum'un güzelleşmesi için büyük bir çaba harcadı.

İkinci evliliğini dayısının kızı Hamdiye Hanım'la yapan yazar, sürgün yıllarında Hamdiye Hanım'dan boşanarak, Giritli bir ailenin kızı olan Hatice Hanım ile evlendi. Yazarın üç evliliğinden ise 5 çocuğu dünyaya geldi.

TABİAT, DENİZ, BALIKÇILAR, BALIKLAR VE KUŞLAR

Cevat Şakir Kabaağaçlı, 1928'e kadar daha çok karikatür, kapak resimleri ve desenler yaparken, bu tarihten sonra kendisini tamamen yazarlığa verdi. Bodrum ve çevresindeki hayat, tabiat, deniz, denizciler, sünger avcıları, balıkçılar, balıklar, kuşlar roman ve hikayelerinin konusunu oluşturdu. Bodrum'a sürgün edildiği 1926'dan sonra yazdığı deniz hikayeleriyle tanınan Halikarnas Balıkçısı'na, Kültür ve Turizm Bakanlığınca 1971 yılında Devlet Kültür Armağanı verildi.

İZMİR'E YERLEŞTİ

İkinci Dünya Savaşı'nın sıkıntılı ve zor yılları Halikarnas Balıkçısı'nı Bodrum'dan ayrılmak zorunda bıraktı. Kabaağaçlı, Yatağan isimli teknesini ve evini satarak, 1947'de İzmir'e yerleşti. Buraya yerleştikten sonra "Demokrat İzmir" gazetesinde gazeteciliğe ve yazı hayatına devam eden yazar, bir süre turist rehberliği de yaptı ve İzmir'den Bodrum'a kadar Ege kıyılarını "Mavi Yolculuk" adını verdiği rotayla gezdirdi.

Cevat Şakir Kabaağaçlı, 13 Ekim 1973'te İzmir'in Hatay semtinde bulunan Merhaba Apartmanı'nda 83 yaşında kemik kanserinden dolayı vefat etti. Vasiyeti üzerine Bodrum'da bulunan Türbe Tepesi'ne gömülen yazarın mezarı, Halikarnas Balıkçısı Müzesi adı altında bulunuyor.

 

ESERLERİ

Hikaye: 'Ege Kıyılarından', 'Merhaba Akdeniz', 'Ege'nin Dibi', 'Yaşasın Deniz', 'Gülen Ada', 'Ege'den', 'Gençlik Denizlerinde', 'Parmak Damgası', 'Dalgıçlar', 'Çiçeklerin Düğünü', 'Ege'den Denize Bırakılmış Bir Çiçek', 'Mavi Zamanlar'.

Roman: 'Aganta Burina Burinata', 'Ötelerin Çocukları', 'Uluç Reis', 'Turgut Reis', 'Deniz Gurbetçileri', 'Bulamaç'

Anı: 'Mavi Sürgün'

Deneme: 'Anadolu Efsaneleri', 'Anadolu Tanrıları', 'Anadolu'nun Sesi', 'Hey Koca Yurt', 'Merhaba Anadolu', 'Düşün Yazıları', 'Altıncı Kıta Akdeniz', 'Sonsuzluk Sessiz Büyür', 'Arşipel'.

Çocuk kitabı: 'Yol Ver Deniz', 'Denizin Çağrısı', 'İmbat Serinliği', 'Nasrettin Hoca', 'Gündüzünü Kaybeden Kuş', 'Deniz Gurbetçileri', 'Define Adası', 'Tünek Ahmet'

Çeviri: 'Hortlak Rikşav - Rudyard Kipling', 'Uykulu Kuytu Menkıbesi - Washington Irving'.