HAKİM'den Biltekin: Bakanlığın petshop düzenlemesi göstermelik

Ardıl Batmaz

DUVAR - Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “Ev ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik” değişikliği iki gün önce (6 Nisan) yürürlüğe girdi. Adından "süs" ibaresi çıkarılan yönetmeliğin yeni adı, "Ev Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelik" oldu. Değişiklik, medyada petshop’larda kedi ve köpek satışının yasaklandığı bilgisi ile yer aldı.

Ancak Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) Koordinatörü Fatma Biltekin, düzenlemenin “göstermelik” olduğunu savunarak merdiven altı üretimin artacağını söyledi.

BAKANLIK İZİNLİ 2 BİN 345 SATIŞ YERİ BULUNUYOR

Bakanlığın yönetmelik değişikliği, petshop’lardaki hayvanların ‘fiziken’ bulundurulmasını engelliyor. Buna karşılık 14 Temmuz’dan sonra petshop’ların kedi ve köpek satışları “üretim çiftlikleri” aracılığıyla gerçekleştirilmeye devam edecek. Hayvanların fotoğrafları ve bilgileri, petshop’lardaki kataloglar ve web siteleri üzerinden alıcıya sunulacak. Alıcı tarafından seçilen kedi ve köpekler, üretim çiftliklerinden teslim alınacak. Kuşlar ve sürüngenler gibi hayvanların petshop’tan satışında ise bir değişiklik bulunmuyor.

Hayvanlarının üretimi ve satışı için kurulan üretim çiftlikleri için Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan izin alınması şartı bulunuyor. Bu çiftliklerin gönüllüler tarafından denetlenmesi ise mümkün değil. Bakanlığın web sitesinde yer alan, "Çalışma İzni Verilen Ev ve Süs Hayvanı Satış Noktaları" başlıklı listeye göre, Türkiye genelinde bu izne sahip 2 bin 345 kurum ve kuruluş bulunuyor. Ancak Türkiye'nin hemen hemen her şehrinde bakanlıktan habersiz kurulan merdiven altı çiftliklere rastlamak mümkün.

‘DÜZENLEME GÖSTERMELİK, ÜRETİM ÇİFTLİKLERİ İSTİSMAR ARACI’

Üretim çiftliklerinin başlı başına bir istismar aracı olduğunu ileri süren Hayvan Hakları İzleme Komitesi (HAKİM) Koordinatörü Fatma Biltekin, yönetmelikteki düzenlemenin, “Petshop’larda kedi köpek satımı bitti” denilmesi için yapıldığını belirtti. Petshop’larla ilgili yönetmelikte yer alan ve önceki yıllarda yapılan çeşitli değişikliklere de dikkat çeken Biltekin, üretim çiftliklerinin açılmasını kolaylaştıran yönetmeliğin halen yürürlükte olduğunu söyledi.

18 Şubat 2020’de Resmi Gazete'de yayınlan “Ev Ve Süs Hayvanlarının Üretim, Satış, Barınma Ve Eğitim Yerleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile ev ve süs hayvanlarının üretildiği, alınıp satıldığı iş yerlerinin, gıda imal eden yerlerin yanında açılabilmesinin önü açılmıştı. Hayvanların ayrı kafes veya bölümlerde tutulmasına ilişkin madde de değiştirilerek, "Aynı türden dahi olsa, birbirine zarar verebilecek hayvanlar bir arada tutulamaz" şartı kaldırılmıştı. Ayrıca iş yeri açacaklardan istenen belgeler de azaltılmıştı.

‘ÜRETİMİN BİTİRİLMESİ GEREKİYOR’

Sokakta yaşayan hayvanların sayısının bu kadar fazla olmasının en temel sebeplerinden birisinin, üretimin devam etmesi olduğunu belirten Biltekin, aylardır kamuoyu gündemini meşgul eden sokak hayvanlarına ilişkin sorunların son bulması için önce üretimin bitirilmesi gerektiğini kaydetti. Biltekin şöyle konuştu: “Çünkü kedi ve köpek satın alan kişiler, bu hayvanların sorumluluklarının fazla geldiğini anladıklarında hayvanları sokağa ya da barınaklara bırakıyor. Orman beslemesine gittiğinizde sürekli cins hayvan görebilirsiniz. Sokakta yaşayan hayvanların sayısının bu kadar fazla olmasının en temel sebeplerinden birisi üretimin devam ediyor olması. Üretimi sadece bu yüzden bitirmemiz gerekiyor. Bunun dışında da üretim zaten öncelikle bir cinsel şiddettir. Hayvanların cinselliklerine müdahale ediliyor. Zorla bir kafes içerisine kapatarak hayvanları çiftleştiriyorlar. Tamamen üretimin bitmesini, petshop’larda tüm hayvanların satışının yasaklanmasını istiyoruz.”

‘İNTERNETTEN HAYVAN SATIŞININ ÖNÜ AÇILMIŞ OLDU’

Biltekin, internetten yapılan hayvan satışlarına dikkat çekerek “tehlikeli ırk” olarak adlandırılan köpeklerin bile kolaylıkla alınıp satılabildiğini ve bu durumun önüne geçilememesine rağmen yönetmelikte yapılan değişikle merdiven altı üretimin artacağını söyledi. Biltekin, “Hayvan Hakları Araştırma Komisyonu Raporu’nun önerilerinden bir tanesi, internetten hayvan satışının katalog suç kapsamına alınmasıydı. Ama bunun için öncelikle hayvan satışının suç kapsamına alınması gerekiyordu. Böyle bir düzenleme yapmadıkları için o öneri de bu şekilde kaldı. Biz internetten tamamen hayvan satışını bitirmeye çalışırken böyle bir düzenlemeyle internetten satışın önü açılmış oldu” diye konuştu.