Murat Yetkin yazdı: Beş soruda Karadeniz’de doğalgaz gerçekleri
Gazeteci Murat Yetkin, Karadeniz'de 320 milyar metreküp doğalgaz bulunmasıyla ilgili bir yazı kaleme aldı. Yetkin 5 soruyla, rezervin Türkiye'ye ne tür etkilerinin olacağını analiz etti.
DUVAR - Gazeteci Murat Yetkin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Karadeniz’de 320 milyar metreküp doğalgaz bulunduğunu açıklamasının ardından bir yazı kaleme aldı.
Yetkin, Yetkin Report'ta yayınladığı 'Beş soruda Karadeniz’de doğalgaz gerçekleri' başlıklı makalesinde, "Gerçekten bu buluş Türkiye enerji dış bağımlılığını kırmasını sağlayacak, ısınmada, mutfakta ve sanayide kullanılan doğalgaz fiyatı ucuzlayacak, ekonominin toparlanmasını sağlayacak miktarda mı? Ve bu buluşun ekonomik faydalarını hem devlet bütçesi hem vatandaşın bütçesi ne zaman görmeye başlayacak?" sorularına yanıt aradı.
Yetkin'in analizi şöyle:
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan 21 Ağustos’ta Türkiye’nin Karadeniz’de Türkiye’nin şimdiye dek en zengin doğalgaz yatağının bulunduğunu duyurdu. Fatih sondaj gemisi Karadeniz Ereğli’nin 175 km kadar kuzeybatısında, Romanya ve Bulgaristan’ın münhasır ekonomik bölge sınırlarına yakın “Tuna-1” bölgesinde 320 milyar metreküplük bir doğalgaz yatağı bulmuştu. Bu kuşkusuz sevindirici bir gelişmeydi. Türkiye’nin dışarıya enerji bağımlılığını azaltacaktı, Erdoğan’ın dediği gibi Türkiye’nin cari açığının en büyük sebebi enerji dışalımıydı. Umalım karada ve denizde yeni yataklar bulunsun, doğalgaz, elektrik fiyatları ucuzlasın, yeni iş alanları açılsın, bütçe açığı azalsın, enflasyon düşsün.
Bulunan miktara gelince. Türkiye gibi enerji fakiri bir ülke için önemli bir miktar. Doğal gazın Türkiye’nin kendi gemisi, kendi ekipman ve elemanlarıyla bulunmuş olması da ayrıca değerli. Peki, Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Hazine ve Maliye Bakanı damadı Berat Albayrak’ın söylediği üzere, Türkiye’nin “lig atlamasını” ya da “eksen değiştirmesini” sağlayacak büyüklükte mi? Gerçekten bu buluş Türkiye enerji dış bağımlılığını kırmasını sağlayacak, ısınmada, mutfakta ve sanayide kullanılan doğalgaz fiyatı ucuzlayacak, ekonominin toparlanmasını sağlayacak miktarda mı? Ve bu buluşun ekonomik faydalarını hem devlet bütçesi hem vatandaşın bütçesi ne zaman görmeye başlayacak?
Buyurun sorulara birlikte yanıt arayalım.
1- Ekonomiye etkisi ne olacak?
Yine ağır bir iletişim kazasıyla bulunacak miktar bir gün önce Reuters’e “bir yetkili” tarafından 800 milyar metreküp olarak söylenmemiş olsaydı, dolar üzerinde, krediler üzerinde kısa vadede bir etkisi de söz konusu olacaktı. Ancak piyasalar 800’e hazırlanıp, 320 çıkınca o etki istendiği gibi olmadı, dolar pek kıpırdamadı. Uzun vadede devletin bütçesine ve vatandaşın cebine katkısını konuşmak için vakit çok erken. Cumhurbaşkanı 2023’de gazın kullanımda olması talimatını verdi. Kullanımda olunca 320 milyar metreküpün tamamı bir anda çıkmayacak. Zaten 320 milyar m3 bulunan miktar, teknik deyimle “jeolojik rezerv”; çıkarılıp işletilebilir miktarın ne kadar olduğu henüz saptanmış değil. Uzmanlar işletme başladığında yılda 5 ila 10 milyar m3 üretilebileceğini söylüyor. Yani Türkiye’nin mevcut doğalgaz tüketiminin yaklaşık yüzde 10 ile 20’si arası katkı demek. Hiç fena değil yine de ama öyle vatandaşın cebine büyük bir katkı beklemek, bu miktarlarla zor.