Bismil’de kayyımların kuruttuğu bahçe

DİYARBAKIR - Siirt Belediyesi, tarım projesi çerçevesinde, Nisan ayında 20 dönümlük atıl araziye bahçe yaptı. Burada üretilecek ürünler, ihtiyaç sahiplerine ücretsiz dağıtılacaktı. Ancak 15 Mayıs’ta, ürünler henüz yetişmeden, belediye eşbaşkanları görevden alındı ve yerlerine kayyım atandı. Belediyeye kayyım ataması yapıldıktan sonra da bahçedeki çalışmalar belediye ekipleri tarafından sürdürüldü ve burada yetişen ürünlerin Siirt halkına dağıtımına başlandı.

Aslında olması gereken de buydu. Siirt Belediyesi’ne atanan kayyım, “Bu bahçeyi HDP’li belediye eşbaşkanları yaptı, tez dağıtın” diye emir de verebilirdi. Öyle olmadı, bahçenin bakımı yapıldı ve burada yetişen ürünler, belediye ekipleri tarafından ihtiyaç sahiplerine dağıtıldı.

Ancak TRT Haber projeyi kayyıma mâl edince projenin asıl sahipleri olan eşbaşkanlar sosyal medyadan tepki gösterdiler. Eşbaşkan Berivan Helen Işık, “22.04.2020 de gerçekleştirdiğimiz tarım projemizi, yeni ve kendileri yapmış gibi TV de haber yapmışlar. Hırsızlığın, emeğimizin çalınmasının, gaspın bu kadarı!” şeklinde tepki gösterirken, Eşbaşkan Peymandara Turhan ise “O sebzeleri HDP’li Belediye ekti. Haberi kayyum belediyesi sebzeleri ekti gibi yapmışlar. Ayıp gerçekten ayıp. Hakikaten söyleyecek lafım yok sizlere” paylaşımında bulundu.

BİSMİL’DEKİ BAHÇENİN HİKÂYESİ

Siirt’teki bahçeyi, kayyım atama projesini hoş göstermek için kayyıma mal etmek gayreti nahoş bir durum elbette. Bahçenin projenin aslına sadık kalınarak kullanılması ise, ihtiyaç sahiplerini gözetecek olursak, sevindirici bir durum.

Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde belediyenin başlattığı benzer bir çalışmanın iki kez kayyımlar tarafından rafa kaldırılmış olmasının ise olumlu hiçbir tarafı yok elbette. Belediyeye atanan kayyım, 100 dönümlük araziyi kendi emekleriyle işleyen kadınların bahçeye girişlerini engelledi. Bahçeyi yeşerten 50 kadın işsiz bırakıldı. Bahçe şimdi kimsesiz ve bakımsız. Bağdaki üzümlerin akıbeti ne olacak, bunu kayyımın kendisi bile bilmiyordur belki.

Bismil’deki bağ ve bahçenin hikayesi ise şöyle: Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) yönetiminde bulunan Bismil Belediyesi, 2014 yılında hayata geçirdiği bir projeyle Dicle Nehri kenarında bulunan boş arazileri ekilebilir hale getirdi. Bu projede ihtiyaç sahibi kadınlar çalışacaktı ve evin ekonomisine katkıda bulunacaklardı. Öte yandan buradan elde edilecek ürünler de ucuza satılacaktı. Sadece kadınların çalıştığı arazide birçok ürün ekildikten sonra Şubat 2017’de belediyeye atanan kayyım tarafından proje durduruldu. Durdurulan bu proje, 31 Mart yerel seçimlerinde belediyenin HDP yönetimine geçmesiyle yeniden hayata geçirildi.

31 Mart yerel seçimlerinden sonra Bismil Belediyesi, nehir kenarındaki 100 dönüm araziyi, kadınların ekonomik özgürlüklerini elde etmesi ve kooperatifleşmenin gelişmesi için 50 kadına tahsis etti. Kadınlar domates, salatalık, biber, patlıcan, kabak ve karpuz ektikleri arazide, 16 dönümlük üzüm bağından da pekmez elde ederek geçimlerini sağladı. Ancak Bismil Belediyesine 22 Ekim’de bir kez daha kayyım atandı. Kadınlar bir kez daha emekleriyle yeşerttikleri bahçeye giremez oldular. Binlerce insanın oyuyla seçilmiş belediye başkanlarının belediyeye girememesi gibi.

KADINLARLA ORGANİK TARIM

Nesibe Uygun

Bismil’deki projenin koordinatörü olan Nesibe Uygun, şimdi HDP Bismil Eşbaşkanı görevini yürütüyor. Proje akıbeti ve projede çalışan kadınların şimdiki durumunu konuştuğumuz Uygun, söz konusu proje ile kadınlara destek olmayı hedeflediklerini vurgulayarak, “Aynı zamanda organik tarım faaliyeti yapıyorduk. Gübre ve kimyasal ilaç asla kullanmıyorduk. Çünkü kullanılan ilaçların insan sağlığına olumsuz etkisini, hastalıklara yol açtığını biliyoruz. Organik tarımı burada başlatmıştık ve geliştirmek istiyorduk” bilgisini verdi.

Uygun, kayyımdan sonra bahçenin bakımsız kaldığını belirterek, “Ancak bağın bakımı yapıldı. Belediye çalışanları budamayı, ilaçlamayı yaptı. Eylül ayına doğru üzümlerin toplanması, pekmez yapılması gerekiyor. Bunu kim yapacak, bilmiyoruz. Buradan elde edilecek ürün nasıl kullanılacak, bu konuda da bir bilgimiz yok” dedi.

50 KADININ AİLELERİ DE MAĞDUR OLDU

Proje kapsamında 50 kadının istihdam edildiğini söyleyen Uygun, “Bunlar yoksul insanlardı ve buradan elde ettikleri gelire ihtiyaçları vardı. Kendi ayaklarının üzerinde durmak için çabalıyorlardı. Proje durdurulunca işsiz kaldılar ve yeniden evlerine kapandılar. Aslında sadece 50 kadın işsiz kalmadı, 50 kadının ailesi de zor durumda kaldı” şeklinde konuştu.

Uygun, ayrıca, “Kocası vefat eden çocuksuz bir kadın arkadaşımız da bu projede yer alıyordu. Kadın arkadaşın hiçbir geliri yoktu. Bahçeden kazandığı tek geliri olacaktı ama bunu elinden almış oldular” dedi.

Uygun, önceki dönem atanan kayyımın Bismil’deki kadın kurumlarını kapattığını vurgulayarak, 31 Mart seçimlerini kazanan HDP’nin kadınlara yönelik projelerinin olduğunu ancak bunları hayata geçiremeden belediyeye yeniden kayyım atandığını hatırlattı. “Kadınların bağımsızlaşmasından korkuyorlar. Bu yüzden kadınlarla ilgili kurumları kapattılar, kadınların bahçeden gelir elde etmesini engellediler. Ama bu proje sırasında birçok kadınla temas kurduk ve iletişimimiz devam ediyor. Kadınlar sürecin farkındalar. Tecrübelerimiz var, başka projelerde yine birlikte çalışacağız” dedi.