Uyuz vakalarında büyük artış

DUVAR - Uyuz hastalığının son günlerde arttığına ilişkin iddialar önce sosyal medyada yer aldı. Ardından CHP milletvekili Gamze Taşcıer, Türkiye’de uyuz vakalarının arttığına ilişkin iddiaları Meclis gündemine taşıyarak, Sağlık Bakanı'na  soru önergesi yöneltti. İstanbul Tabip Odası ise 'İstanbul Halkını Uyuz Konusunda Uyarıyoruz' başlığıyla, uyuz hastalığına karşı neler yapılması gerektiğini anlatan yazılı açıklama yaptı.

Bu gelişme üzerine İstanbul İl Sağlık Müdürü Prof. Dr. Kemal Memişoğlu, İstanbul'daki uyuz vakalarının arttığı iddialarına karşı çıktı. Memişoğlu yaptığı açıklamada "Uyuz vakaları görülüyor ama bu doğal bir süreç. Ama şunu söyleyeyim; geçmiş yıllara göre anormal bir artış şu anda tespit edilmiş değil” dedi.

PARAZİT İLAÇLARA KARŞI DİRENÇ KAZANDI

Bu iddiaları, İstanbul'daki doktorların meslek odası İstanbul Tabip Odası Genel Sekreteri Osman Öztürk’le konuştuk. Öztürk'le konuşmadan önce İstanbul’un bazı bölgelerinde bulunan sağlık ocaklarında çalışan doktorlara, geçmiş dönemlere göre kendilerine gelen hastalarda bir artış olup olmadığını sorduk. İsmini gerekli izinler olmadığı için açıklayamadığımız bu doktorlar, çok ciddi bir artış olduğunu söylediler. Konuştuğumuz bir doktor, “Geçmişte gelen az sayıdaki vakadan farklı olarak gelir düzeyi yüksek avukat, öğretmen, iş adamı gibi mesleklerden insanlar gelmeye başladı” diyor. Yine doktorlar uyuz parazitinin ilaçlara karşı dirençli olduğunu belirtiyor.

Öztürk: Geçmişte bilinen ilaçlarla bir haftada tedavi ediyorsanız, bu bir haftada on kişiye bulaşır. Ama direnç kazanmışsa aynı ilaçla iki haftada tedavi edersiniz. Bu iki haftada yirmi kişiye bulaşır.

'İLAÇLARA YETİŞEMİYORUZ' DİYORLAR

-Öncelikle son günlerde tartışılan uyuz salgını iddiasını sorarak başlayalım. Bir uyuz salgını var mı?

ÖZTÜRK: Salgın, halk sağlığında daha teknik bir tabir. Salgın dememiz için belli kriterleri bilmemiz gerikiyor. O yüzden salgın diyemeyiz. O nedenle açıklamada salgın demedik. Takdir edersiniz ki bu konudaki istatistikler bizim elimizde değil. Onlar sağlık müdürlüğünde var. Ama koruyucu sağlık hekimliğinde çalışan arkadaşlardan bu yıl çok sayıda vaka geldiği şeklinde bildirimler var. Nitekim Eczacılar Odası'nda çalışan arkadaşlardan da benzer bildirimler geldi. Onlar da 'ilaç yetiştiremiyoruz' diyorlar. Yani onlar uyuz ilaçlarına olan talebi bildikleri için raflarında belirli oranda bulunduruyorlar. Fakat bu yıl çok sayıda talep geldiğini söylüyorlar. O yüzden böyle bir açıklama yaptık.

KIŞ AYLARINDA ARTIYOR

Zaten uyuz için salgın çok kullanılan bir ifade değildir. Yani nezle, grip, veba, kolera gibi aynı anda milyonlarca insanı etkilemez. Normalde de olur. Kış aylarında insanlar kapalı ortamlarda daha çok bulundukları için daha da artar. Dünya da bilimsel olarak uyuz salgını diye bir tabir çok kullanılmaz. Sıklığı artar. Ama son aylarda bize sahadan böyle veriler geliyor. Bu konuda doktor arkadaşlarımız ile konuştuğumuzda bu yıl evet geçen yıla göre çok fazla hasta geliyor diyorlar. Gözleme dayalı bir tespit bu.

TOPLU ULAŞIMA DİKKAT

-Peki neden arttığına dayalı bir tespit yok herhalde?

ÖZTÜRK: Yani evet, neden arttığını bilemeyiz. Yani sağlık müdürlüğünün elindeki verilerden belki nerelerde arttığına ilişkin bir tespit yapılabilir. Biz açıklamamızda da belirtiyoruz. Yurtlar, okullar, bakım evleri, oteller, buna İstanbul’da ulaşım araçlarını da eklemek gerekiyor. Örneğin kalabalık metrobüsler bulaşma için uygun ortam yaratır. Buralar uyuz parazitinin yaşaması için en uygun yerler. Ama bizim elimizde veriler olmadığı için ona dair doğrudan bir şey söyleyemiyoruz, yani buralarda ne oldu da geçen seneye göre artış oldu?.. Fakat arkadaşların şöyle bir gözlemi var; Uyuz için kullanılan değişik ilaçlar var. losyon, merhem gibi vücuda sürülen ilaçlar. Geçen yıllarda bu ilaçlar daha etkiliydi. Bu yıl karşılaştığımız vakalar daha dirençli. Bu tabi gözleme dayalı bir tespit. Bunu en çok biliyorsunuz gripte yaşarız. Grip, ilaçlara karşı sık sık direnç kazanır.

TEDAVİ SÜRECİ UZAYINCA, HASTALIK DA YAYGINLAŞIYOR

Bu yıl ilaçlara karşı direnç kazanmış diyorsunuz...

ÖZTÜRK: Sanki bu yıl daha dirençli. Bunu net olarak ifade etmeyeyim. Laboratuvar deneylerine dayanan bir şey değil. Ancak gözleme dayalı olarak böyle bir durum var. Hekimlerimizin sahadaki gözlemleri, uyuz hastalığının tedaviye daha dirençli olduğu şeklinde. Bu durum yaygınlığı da sağlayabilir. Yani geçmişte bilinen ilaçlar ile bir haftada tedavi ediyorsanız, bu bir haftada on kişiye bulaşır. Ama direnç kazanmışsa aynı ilaç ile iki haftada tedavi edersiniz. Bu iki haftada yirmi kişiye bulaşır.

AİLEDE BİR KİŞİDE VARSA YETİYOR

Peki uyuz kolay bulaşan bir hastalık mıdır?

ÖZTÜRK: Evet. Özellikle aynı eşyaları kullanmakla geçebilir. En başlatanı ailedir. Eşler arasında kolay bulaşır. Mutlaka vücudun bir teması gerekmeyebilir. Aynı yatağı, eşyayı kullanmakla da geçer. On beş yirmi dakikalık bir temasla bulaşabilir. Aynı koltuğu kullanan insanlardan birbirine geçebilir. O yüzden bir ailede bir kişide uyuz hastalığı tespit edilmişse aynı ailenin bütün fertleri tedavi edilir. Yani bulaşma riski olduğu için hastalık olmasa da tedavi uygulanır.