IŞİD'in kaçırdığı kardeşlerini geri almaya çalışıyor

ANKARA - Irak vatandaşı Ezidi 28 yaşındaki Hadiya Hussein Zandinan, IŞİD’li bir aile tarafından Türkiye’ye kaçırılan ve kaçıran ailenin sokağa bırakmasıyla devlet korumasına alınan biri 11 diğer 9 yaşındaki iki kardeşinin vasiliğini üstlenebilmek için hukuk mücadelesi veriyor.

Ablalarını ilk gördüklerinde öfke ve ağlama nöbeti geçiren iki kardeş psikologlara “ablalarını gördüklerinde kötü adamların saldırdığı geceyi hatırladıklarını, onları kötü adamlardan kurtarmadığı için de ablalarını görmek istemediklerini” söylerler. Aradan geçen süre içerisinde il sosyal hizmet görevlileri ve psikologların da desteği ile abla Hadiya kardeşleri ile yeniden güven ilişkisi kurar. Hadiya’nın Kırşehir’de görülen vasilik davası sürecinde Ankara ve İstanbul Adli Tıp Kurumu’nda yapılan DNA testlerinde, “anne tarafından soy bağları bulunduğu” onaylandı. Mahkemenin önümüzdeki günlerde Hadiya’nın “vasilik” talebini karara bağlanması bekleniyor.

Hadiya Zadinan’ın IŞİD’in elinden kurtarılış hikâyesi ile Türkiye’de bulunan kardeşlerinin vasiliğini alıp Irak’a götürebilmek için verdiği mücadeleyi, kısa bir süre önce bir Avrupa ülkesinden oturum alan Ezidi bir aşiret lideri ve ailenin avukatı Hilmi Dirican’dan dinledik.

IŞİD 2014’TE KÖYLERİNİ BASTI

IŞİD 2014 yılında Irak’ın kuzeyinde Ezidilerin yaşadığı Ninova eyaletindeki Şengal bölgesine saldırdı. Hadiya ve ailesi de Şengal yakınlarında bir köyde yaşıyordu. Ezidilere ağır silahlarla saldıran IŞİD yüzlerce kişiyi katletti, kadın ve çocukların çoğunlukta olduğu yüzlerce Ezidi’yi de kaçırdı. Hadiya, anne ve babası ve 42 akrabası da kaçırılanlar arasındaydı. Hadiya, kasabanın diğer genç kadınlarıyla bir kamyonete, altı ve dört yaşındaki kardeşleri köyün diğer çocuklarıyla birlikte başka bir kamyonete bindirilir. Hadiya anne ve babasını en son kamyonete bindirilirken görür. Hadiya’nın anne ve babasının hayatta olup olmadıklarına ilişkin bir bilgiye halen ulaşılabilmiş değil.

IŞİD KADIN VE ÇOCUKLARI TELAFER’E GÖTÜRÜR

Kadın ve çocukları taşıyan kamyonetlerin istikameti Şengal’e yaklaşık 40 kilometre uzaklıktaki Musul’un ilçesi Telafer’dir. Hadiya, diğer Ezidi genç kadınlarla birlikte bir süre Telafer’de tutulur, yaklaşık altı ay sonra da Musul’a götürülür. Hadiye 2016 yılında Musul’da kurulan 'Ezidi pazarından' IŞİD’li bir kişi tarafından satın alınır. Genç kadın, Musul’dan Gaziantep’e götürülür. 2016 yılının son aylarında Irak’ta bulunan Ezidileri Kurtarma Komisyonu ile yakınlarına Hadiya’nın Gaziantep’te bir evde tutulduğu yönünde bilgi ulaşır. Ezidi aşiretinin ileri gelenleri Hadiya’yı evinde tutan IŞİD’li ile aracılar vasıtasıyla temasa geçer. Hadiya, 17 bin lira ödenmek suretiyle özgürlüğüne kavuşturulur. Hadiya, yakınları tarafından Türkiye’den çıkartılıp Duhok’a götürülür.

IŞİD katliamının gerçekleştiği 2014 yılında Hadiya’nın kardeşlerinden biri dört, diğeri ise altı yaşındadır. Her iki çocuk da  IŞİD’liler  tarafından Telafer’e götürülmüştür. IŞİD talimatı ile Ezidi 0-5 yaş arası çocuklar ise 'müslümanlaştırmak' gerekçesiyle IŞİD’li ailelerin 'himayelerine' verilmiştir.

İKİ ÇOCUK IŞİD'Lİ BİR AİLEYE VERİLİR

İki küçük çocuk, IŞİD’li Irak Türkmeni bir ailenin yanına verilir. IŞİD’li Türkmen aile bir süre sonra çocuklar ile birlikte sınır kapısından Türkiye’ye giriş yapar. IŞİD’li aile kendi çocukları olduğunu beyan eder, geçici koruma statüsüne alınır. IŞİD’li Türkmen kadın ve adam bir süre Gaziantep’te bir evde yaşadıktan sonra Türkmenlerin yoğunlukta olduğu Kırşehir’e göç eder.

Ancak IŞİD’li Türkmen aileye, Ezidileri Kurtarma Komisyonu ile Irak güvenlik güçlerinin Irak’tan çıkarılan Ezidi çocukların izini sürdükleri bilgisi ulaştırılır. IŞİD’li Türkmen kadın ve adam, bir akşam çocukları Kırşehir’de sokağa bırakır. Kırşehir polisi tarafından bulunan çocuklar için İl Göç İdaresi harekete geçer. Çocuklar, Kırşehir’de sosyal hizmetlere bağlı bir yurda yerleştirilir. Çocuklar yurttaki ilk günlerinde yurt görevlileri ve psikolog ile konuşmayı reddederler. Çocuklar genel olarak sorulara tek kelimelik yanıtlar verir. Görevlilerle görüşmelerinde Ezidi olduklarını, IŞİD tarafından kaçırıldıklarını anlatmaz Kırşehir İl Göç İdaresi ve Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’na bağlı İl Sosyal Hizmetler yetkilileri çocukların Irak vatandaşı olduğunu kesinleştirmeleri ile Irak’ın Ankara Büyükelçiliği ile temasa geçer.

Irak’ın Ankara’daki Maslahatgüzarının görevlendirmesiyle elçilik görevlileri Kırşehir’e gider. Diplomatların çocuklarla yaptıkları görüşmelerde edindikleri bilgiler bazı evrakların incelenmesiyle ortaya çıkan veriler birleştirilince Irak’tan kaçırılan Ezidi çocuklardan oldukları görüşü kesinlik kazanır.

Iraklı diplomatların bildirimi ile  Ezidi Çocukları Araştırma Komisyonu’nu da sürece dâhil olur. Komisyon, Hadiya’ya Kırşehir’deki çocukların, kardeşleri olabilme ihtimalinin yüksek olduğu bilgisini verir. Irak Hükümeti Hadiya’ya hızla bir pasaport düzenler. Hadiya, 2017 yılı Şubat ayında Ankara’ya gelir. Hadiya, elçilik görevlileri ve beraberinde amcasının oğlu ile Kırşehir’e gider.

ÇOCUKLARIN ÖFKE VE KORKU KRİZİ

Hadiya ile kardeşlerinin çocuk yurdunda ilk karşılaşmaları bir hayli zorlu geçer. Görüşmeye kurumun psikologları da eşlik eder. Çocuklar ablaları Hadiya’yı gördükleri ilk anda öfke ve ağlama nöbeti geçirir. Psikologların abla ve kardeşleri arasında uyum sağlamaya yönelik çabaları da sonuç vermez. Çocuklar, Hadiya’nın kendilerine yaklaşmalarına da izin vermezler. Kurum psikologları, Hadiya’ya çocukların ağır travma yaşadığını ve gösterdikleri tepkilerin anlaşılabilir olduğunu anlatırlar. Kurum psikologlarınca çocuklara düzenli terapiye uygulanır. Psikologlara “ablalarını gördüklerinde kötü adamların saldırdığı geceyi hatırladıklarını, onları kötü adamlardan kurtarmadığı için de ablalarını görmek istemediklerini” söylerler.

Hadiya ayda bir Kırşehir’de gidip gelir. Hadiya ve kardeşleri yeniden buluşturulur. Bu kez psikologlar eşliğinde aynı ortamda kardeşleri ile sessizce oturur. Duygusal tepkiler vermeden sadece göz teması kurulur. Çocuklar da ablaları ile göz teması kurmaya başlamıştır. Psikologların çocuklara uyguladıkları terapi sırasında çizdirdikleri resimlerin hepsinde ablaları Hadiya ile anne ve babaları vardır.

Bu süreç içinde Irak’ın Ankara Büyükelçiliği yetkililerinin de çabaları ile Hadiya’nın çocukların velayetini alabilmesi için Kırşehir Sulh Hukuk Mahkemesi’nde dava açılır.

Hadiya yakınları ile birlikte ayda bir Kırşehir’e gelir. Hadiye ile yeniden buluştuklarında kurum psikologlarının yanında ablalarına sarılırlar. İlerleyen süreçlerde bir görevli nezaretinde çocukların ablaları ile birlikte yurttan dışarı çıkarak, Kırşehir’de sosyalleşmelerine izin verilir.

'HADİYA ÖZ ABLAMIZ'

Aradan altı ay geçer. Kırşehir Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülen davaya çocukların da katılmaları kararı çıkar. Hâkim, salonda oturan Hadiya’yı göstererek her iki çocuğa da “Bu kadın kim? Onu daha önceden tanıyor musunuz?” sorusunu yöneltir. Her iki çocuk da hâkimin sorusuna “O bizim ablamız” yanıtını verir.

Kırşehir Sulh Hukuk Mahkemesi, davayı Aile Mahkemesi’ne sevk eder. İlgili mahkeme abla Hadiya ve kardeşleri arasında soy bağının bulunup bulunmadığına yönelik DNA testi talep eder. DNA örnekleri ilk olarak Ankara Adli Tıp Kurumu’na gönderilir. İnceleme sonrasında Ankara Adli Tıp Kurumu mahkemeye gönderdiği raporda, anne ve babanın DNA örneklerinin bulunmaması nedeniyle kardeşler üzerinden soy bağının belirlenmesi analiz çalışmasının İstanbul Adli Tıp Kurumu’nun yetkili olduğu belirtilir. Mahkeme bu kez İstanbul Adli Tıp Kurumu’na DNA örneklerinin gönderilmesini talep eder. İstanbul Adli Tıp Kurumu da mahkemeye gönderdiği raporda, “... aynı anne soyundan gelen bireyler olabileceği tespit edilmiştir” görüşüne yer verilir.

Önümüzdeki günlerde Kırşehir Sulh Hukuk Mahkemesi’nde yeni bir dava görülecek. Iraklı yetkililerin de katılacağı duruşmada Hadiya’nın kardeşlerine vasi olarak atanıp atanmayacağının karara bağlanması bekleniyor. Mahkemenin Hadiya’yı vasi ataması durumunda karar kesinleştikten sonra Irak’a kardeşleri ile dönebilecek.