Roboski: 7 yılda 26 soruşturma, gözaltı, para cezaları...

DUVAR - Roboski'de acı 7. yılında... 28 Aralık 2011 tarihinde Şırnak’ın Uludere ilçesine bağlı sınır köyünde çoğu çocuk olmak üzere 34 köylü savaş uçakları tarafından bombalandı. 7 yıl boyunca en az 26 Roboskili aileye çeşitli gerekçelerle soruşturmalar açıldı, gözaltılar yaşandı ve para cezaları kesildi.

Roboski'de öz kardeşini ve 11 yakınını kaybeden Veli Encu, Roboski'de 7 yılı anlatırken, bu sürede yaşanan gözaltıları, ailelere açılan davaları derledik...

'MEĞER İÇİMİZDEKİ İNSANLAR DEVLETE BENZİYORMUŞ'

Roboski'de sadece Veli Encu hakkında 7 yılda 15 soruşturma açıldı. Encu, "7 yılda hukuksuzluğun son bulmasını beklerken tam tersi şeyleri yaşadık. Roboski davası adaletsizliğin çıkmaz sokağına sürüklendi" diyor.

AİHM, geçtiğimiz Mayıs ayında Roboski katliamı için yapılan başvuruyu, '2 gün gecikti' diye reddetti. Encu, bu konuda Şırnak Barosu'nun üzerine düşen görevi yapmadığı için söyleyerek şu eleştirilerde bulundu: "Devleti eleştirmekten ziyade Roboski katliamının hukuki sürecinin başında olan Şırnak Barosu ve başkanını da eleştirmek gerekiyor. Biz bugün Türkiye'deki mahkemelerin özellikle Roboski ve benzeri katliamlara ilişkin verdikleri kararları görebiliyoruz. Ankara Gar katliamı, Suruç katliamı, Soma katliamlarıyla ilgili yürütülen soruşturmalarda verilen kararlardan yola çıkarak yargının ne durumda olduğunu görebiliyoruz. Faili aklama, kollama devam ediyor. Hukukçularımız da bu hukuksuzluğu daha da büyütmek adına bilerek veya bilmeyerek hareket etti. AYM'nin Roboski davası için gönderdiği dilekçesini incelediğimizde Şırnak Barosu'na gönderdiği, 'Eksiklikleri 15 günde tamamlayın. Tamamlamadığınız takdirde başvurunuzun reddedileceği bilinmeli' demesine rağmen baro avukatları bu eksiklikleri 45 günde tamamladı."

Veli Encu

Encu, "Meğer kendi aramızdaki insanlar devlete benziyormuş" diyerek şöyle devam ediyor: "Sormak istiyorum: Acaba Roboski davasından daha önemli ne işiniz olabilirdi? Roboskili aileler olarak bu hukukçu arkadaşlara güvendik. Hem bizim hem de kamuoyunun üzülmesine hakları yoktu. Roboskili aileler olarak bu hatayı işleyen baro başkanı hakkında Şırnak Barosu'na şikayet dilekçesi sunduk. Ne yazık ki aylar geçmesine rağmen Şırnak Barosu bu dilekçeyi gündemlerine bile almadı. Bir eleştiri, özür bekledik. Ama bunlar yapılmadı. AİHM kararından sonra hiçbir şekilde bizimle iletişime geçilmedi. Sanki suçlu biz, mağdur onlar... Bize nasihatler verdiler. Bu tepkimizi acımıza, öfkemize bağladılar."

'BU KATLİAM 80'Lİ, 90'LI YILLARA BENZEMİYOR'

Roboski katliamında sorumluların yargılanmasını isterken Roboskili ailelerin soruşturmalara maruz kaldığını anlatan Encu, şöyle devam etti: "Bundan tam 7 yıl önce 34 insanımız katledildi. Bu katliam 80'li, 90'lı yıllardaki katliamlara benzemiyor. Roboski 21. yüzyılda yapılan bir katliam. Bu katliam devletin kayıtlarında her zaman olacak bir katliamdır. Biz katliamın faillerinin kim olduğunu biliyoruz. Sorumluların yargılanmasını talep ederken sayısız soruşturmaya, baskıya maruz kaldık. Roboski mezarlığında yapmış olduğumuz açıklamalardan bile rahatsız oldular. Buradaki amaç katliamın üzerini örtmekti. Birkaç gün sonra bu davaya gizlilik kararı koydular. Roboski'de 34 kişi katledildi, ülkeyi yönetenler çıkıp TSK'ya teşekkür etti. Roboski'de 34 insan katledildi, ölen yakınlarımız suçlandı. 34 can katledildi, dönemin başbakanı çıkıp 'her kürtaj bir Uludere'dir' benzetmesi yaptı. Katliamı meşrulaştırma çabasında oldular."

'HER GEÇEN GÜN YARAMIZA TUZ BASTILAR'

7 yılda kimler gözaltına alındı? Encu, bu soruya şu yanıtı veriyor: "Her gün yaramıza tuz bastılar. Devlet 34 insanı katledenlerin peşine düşmek yerine kaymakama tokat atanların peşine düştü. Bu yargılananlar arasında birinci dereceden yakınlarını kaybedenler, akrabalarımız oldu. Aylarca cezaevine atıldılar. Ağabeyim Ferhat Encu... Davalar nedeniyle 6 kez gözaltına alındı. Milletvekili seçildikten sonra askıya alınan bu dosyalar yeniden açıldı. Ferhat Encu yargılansın diye diğer insanlar da kurban edilmek istendi. Siyasi bir hırsla, siyasi bir intikam duygusuyla katliamda biri öz kardeşi olmak üzere 11 yakınını kaybeden Ferhat Encu 2 yıldan fazla süredir cezaevinde. Onun bugün neden cezaevinde olduğunu hükümete sormamız lazım.

Roboski katliamının fotoğrafı olan Ferhat Encu'yu Meclis'te hazmedemediler. Defalarca lince uğradı. Bugüne kadar hep rahatsız oldular. Bunun sebebi de suçluluk psikolojisi. Roboski katliamını yazıp çizen gazeteciler cezaevine atıldı. Katliamın yıldönümlerinde protesto yürüyüşü düzenleyen üniversite öğrencileri okullarından, yurtlarından atıldı, cezaevlerine konuldu. 'Katliamı yaptık. Siz de konuşmayacaksınız. Tazminatla bu insanları susturalım' dediler. Ama Roboskili aileler 7 yıldır susmadığı için adalet haykırdıkları için birçok baskıya maruz kaldı."

7 YIL: GÖZALTI, PARA CEZALARI...

Roboski katliamının 7 yılında Roboskili en az 26 kişi birçok kez gözaltına alındı. Birçok aileye de para cezaları kesildi:

6 Ocak 2012: Katliamda yakınını kaybeden 6 kişi gözaltına alındı

29 Şubat 2012: Ferhat Encu, Uludere kaymakamına saldırı suçlamasıyla gözaltına alındı.

10 Mart 2012: Ferhat Encu, okuduğu Çukurova Üniversitesi’nde gözaltına alındı. Suçlama yine kaymakama saldırı.

19 Temmuz 2012: Ferhat Encu bu defa Şırnak’ta gözaltına alındı

16 Ağustos 2012: Ferhat Encu yine gözaltına alındı.

28 Mayıs 2013: Katliamın 500. günü sebebiyle çocuklarının öldürüldüğü yere karanfil bırakan Roboskililerden 110 kişiye 3 bin'er TL para cezası kesildi ve haklarında dava açıldı.

11 Haziran 2013: Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Roboskî Katliamı ile ilgili soruşturma dosyasını bir buçuk yıl beklettikten sonra dosya hakkında görevsizlik kararı verdi ve dosyayı Genelkurmay Askeri Savcılığı’na gönderdi.

06 Ocak 2014: Genelkurmay Başkanlığı Askeri Savcılığı dosyada ismi geçen beş subayın, “görev gereklerini yerine getirirken kaçınılmaz hataya düştükleri, dolayısıyla eylemleri hakkında kamu davası açılmasını gerektiren sebep bulunmadığı” kanaatine vararak oy çokluğu ile kovuşturmaya yer olmadığı yönünde karar verdi.

9 Ocak 2014: Katliam’da 11 akrabasını kaybeden Ferhat Encu’ye, jandarmaya hakaretten dört yıla varan hapis cezası talep edildi.

19 Ocak 2014: Askerler tarafından sabaha doğru köye yapılan baskında Roboskî katliamından sağ kurtulan Servet Encu de dahil olmak üzere dokuz kişi gözaltına alındı.

26 Ocak 2014: Katliamda can veren Nadir Alma’nın ailesine, Nadir’in 2003’te işlediği kaçakçılık “suç”undan kesilen 8 bin 403 lira ceza tebliğ edildi. Böylece “miras yoluyla ceza intikali” icadına da imza atılmış oldu.

18 Temmuz 2014: Genelkurmay Askeri Savcılığı’nın Roboski katliamıyla ilgili takipsizlik kararına itirazın reddedilmesi üzerine aileler, avukatlar aracılığıyla Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) bireysel başvuru yaptı.

09 Mart 2015: Roboskîli gençlere Roboski katliamının üçüncü yıldönümünde köye gelenleri karşılamak ve misafirlerin araçlarına yol göstermekte görev alan Roboskî Derneği üyelerine, “kamu görevlisinin görevini yapmaktan” soruşturma açıldı.

27 Şubat 2016: Anayasa Mahkemesi (AYM), Roboski’de TSK’ya ait F-16’ların bombardımanında hayatını kaybeden 36 kişinin yakınlarının yaptığı bireysel başvuruyu reddetti. AYM, ret gerekçesinde 53 başvurucudan 3’ünün avukatlarının vekaletnamesinin dosyada yer almadığını belirtti. Yüksek Mahkeme, eksik belgelerin 15 gün içinde tamamlanması için tebligatta bulunduğunu hatırlatarak avukat Nuşirevan Elçi’nin belgeleri 2 gün gecikmeli sunduğunu ve mazeret olarak sağlık raporunu da bundan bir ay sonra gönderdiğini, sağlık raporunun ise ayaktan tedavi olduğu ve “ağır, ameliyat gerektiren veya ölümcül bir hastalık” olmadığı gerekçesiyle kabul edilmediğini açıkladı.

18 Nisan 2016: 28 Kasım 2015 tarihinde Şırnak Valiliği önünde gerçekleştirilen Roboskî için Adalet Nöbeti açıklamasına katılan Roboskîli Anneler, hem Tahir Elçi’nin öldürülmesi hem de Roboskî Katliamı’nın sorumlu ve faillerine tepkilerini dillendirmişti. Açıklamaya katılan annelerden Roboskî’de oğlu Hamza Encu’yu kaybeden Kadriye Encu hakkında “Cumhurbaşkanı’na hakaret ettiği” gerekçesiyle, oğlu Vedat Encu’yu kaybeden Mercan Encu ve yine oğlu Yüksel Ürek’i kaybeden Emine Ürek hakkında ise “Türk milleti ve devletini aşağılama” suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.

29 Mayıs 2016: Sınır ticareti için Roboskî’den Güney Kürdistan tarafına geçen Roboskili köylüler geri dönüş yolunda tank ve top atışlarıyla vuruldu. Bu saldırıda, 2011’deki Roboski Katliamı’nda yaralı olarak kurtulan Davut Encu'nun 18 yaşındaki kardeşi Vedat Encu ve Yılmaz Encu (17) yaşamlarını yitirdiler.

25 Aralık 2016: Roboski Katliamı’nın beşinci yıldönümüne 3 gün kala Roboski’de askerler tarafından ev baskınları yapılarak, anmayı koordine eden Veli Encu dahil 6 kişi gözaltına alındı.

6 Ocak 2017: Roboski Katliamı’nda yakınlarını kaybeden aileler tarafından kurulan Roboski Derneği KHK ile kapatıldı.

17 Mayıs 2018: AİHM, 17 Mayıs 2018 tarihinde yayımladığı Roboski Katliamı (Encu ve Diğerleri v. Türkiye) kararında Roboski’de çoğu çocuk 34 kişinin ve hayvanların bombalanarak öldürülmesiyle ilgili başvuruyu kabul edilemez buldu. AİHM gerekçe olarak, 2016 tarihli AYM kararında olduğu gibi, AYM’ye başvuru yapan avukatlardan kendisine eksik evrak tebligatı yapılan Nuşirevan Elçi’nin verilen süre içerisinde eksik belgeleri tamamlamamış olmasını ileri sürdü. Bu kararla birlikte Roboski Katliamı Davası, yeni bir delil bulunana ya da hükümet bir soruşturma başlatana kadar yeni bir hukuki sürece tabi olamayacak şekilde kapandı!

17 Ağustos 2018: Roboskili Aileler, Roboski davasının eksik evrakını zamanında tamamlamadığı için davanın AYM ve AİHM’den dönmesinin hukuki sorumlusu olarak gördükleri Şırnak Barosu Başkanı Nuşirevan Elçi hakkında Şırnak Barosu’na şikayette bulundular.

Bu kronoloji, Reha Ruhavioğlu tarafından hazırlanan ve Avesta Yayınları’ndan çıkan Roboskî Mektupları isimli kitaptan kısaltılarak alınmıştır.