12 yaşında evliliğin yolu mu açılıyor?

DUVAR - Hükümetin Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra ortaya çıkan boşluğu da doldurmak için TBMM’ye gönderdiği Ceza Muhakemeleri Kanunu (CMK) ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Öngören Yasa Tasarısı, '12 yaş ayrımı' nedeniyle tartışmanın odağına oturdu. Adalet Komisyonu’nun gelecek haftaki gündemine alınan tasarı Ceza Kanunu'nda yapılan değişiklikle çocuğa cinsel istismar suçlarında ceza artırımı yapıyor ancak bu kez '12 yaşını tamamlamış olmak' ibaresiyle tartışmanın odağında. 12 yaş ayrımının 12 yaş üzerinde 'rıza' tartışmasını alevlendireceği gibi erken yaş evliliklerinde önünü açacağı yorumu yapılıyor. Tasarıda, akranların kendi aralarında isteğe bağlı cinsel ilişkiye girmesine ilişkin bir düzenleme olmaması da tepkiler arasında.

Avukat Şahin Antakyalıoğlu

YAŞ AYRIMI OLMAMALI

Çocuk Alanında Çalışan Avukatlar Ağı Koordinatörü avukat Şahin Antakyalıoğlu, Duvar’a cinsel istismardan 4 yaşında bir çocuğun etkilenmesi ile 14 yaşında bir çocuğun etkilenmesinin sonuç itibariyle aynı olabileceğine dikkat çekiyor ve “Fiilin ağırlığına göre, etkisi değişebilir ama bu, çocuklar arasında bir yaş ayrımına gidilmesini gerektirmez. Adli Tıp raporu alınarak işlenen fiilin beden ve ruh sağlığı üzerindeki etkiler tespit edilebilir” diyor.

 12-15 YAŞ ARASINDA HANGİ MADDE HANGİ FIKRA UYGULANACAK?

Türk Ceza Kanunu’nun çocuğa cinsel istismarıyla ilgili Anayasa Mahkemesi kararının çocuğun yüksek yararını gözeten bir karar olmadığına dikkat çeken Antakyalıoğlu, yeni düzenlemede '12 yaşını tamamlamamış' kelimesi kullanılmasının ceza yasasının 103. Maddesi düzenleme dışı kalmış gibi yorumlanabileceğine dikkat çekiyor. “Dolayısıyla 12 yaşını dolduran çocuklar bakımından ceza kanunun 103. Maddesi değil 104. Maddesi (Reşit Olmayanla Cinsel İlişki Suçu) kullanabilir” diyen Antakyalıoğlu, “Burada itiraz edilen husus 12-15 yaş arasın çocuklar arasında hangi maddenin hangi fıkrasının uygulanacağı” dedi. Bu tartışmaları sonlandırmak için 12-15 yaş ayrımının kaldırılması gerektiğine dikkat çeken Antakyalıoğlu tasarının bu haliyle Anayasa Mahkemesi’nden dönebileceğine işaret ediyor.

Çocuğun tanımı açık: 0-18 yaş!

Gündem Çocuk Derneği’nin Duvar’a tasarıya ilişkin değerlendirmeleri şöyle:

Sivil toplum örgütlerinin önerisi ya da uzmanlığı alınmadan hazırlanan taslakta; bir önceki yasaya göre cezalar bir parça daha artmış durumda. Ancak bu kez yasada 12 yaş ayrımı getirilmiş. 12 yaş altına verilen cezalar diğerlerine oranla daha yüksek tutulmuş. 15 yaş meselesi ise yasadan çıkartılmış. Öncelikle bu tür ayrımlar, kademelendirmeler aslında tehlikeli. Bu ayrım neye göre belirleniyor? Halbuki çocuğun tanımı açık: 0-18 yaş.

Kim bilebilir hangi yaştaki çocuğun daha az etkilendiğini? Ve neden 12 yaş sınırı getiriyorsunuz? 12 yaş altı ile üstü arasından failin fiili açısından nasıl bir farklılık var?

12 YAŞ ÜZERİNDE RIZA TARTIŞMASI OLUR

Yasanın bu hali; hakimin genel yaklaşımına göre kararlar çıkmasına yol açabilir: Bir hakim zorla da olsa bu maddeyi çocuk lehine kullanabilir belki ama bir başka hakim bu kez çok sık rastlanan 12 yaş üzerinde rıza tartışması yapabilir.

Ayrıca akranların kendi aralarında isteğe bağlı cinsel ilişkiye girmesi durumuna ise hiçbir düzenleme öngörülmemiş. Halbuki bu konuda çok fazla sıkıntı ve çocuklar açısından mağduriyet yaşanıyor.

Bu yasa önerisi bizce, bize yasa yapıcıların çocuk algısını gösteriyor. Yasa yapıcılar çocuklar arasında 12 yaş üstü ve altı gibi bir ayrım yapıyor. (12 yaş üstünü istismardan daha az etkilenen olarak görüyor. Ya da failin 12 yaşındaki kız çocuğunu "kadın" olarak görmesini sanki meşru görüyor)

 13 YAŞINDA EVLENDİRİLMEYLE İLGİLİ SUÇ DUYURUSUNDA DAHA AZ MI CEZA ALACAK?

Bu yasayı çocuk evliliklerine verilen izinlerden, çocuk evliliklerinde suç duyurusunda bulunulduğunda verilen cezalardan ayrı değerlendiremiyor oluşumuz. Yani artık 13 yaşında evlendirilen bir kız çocuğu ile ilgili bir suç duyurusunda bulunulduğunda daha az ceza mı alabilecek?

CİNSEL İSTİSMARA YENİ DÜZENLEME

TCK'nın "Çocukların cinsel istismarı" kenar başlıklı 103. maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen birinci ve ikinci fıkrası yeniden düzenleniyor. Buna göre, çocuğu cinsel yönden istismar eden kişi 8 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak. Cinsel istismarın sarkıntılık düzeyinde kalması halinde 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Mağdurun 12 yaşını tamamlamamış olması halinde verilecek ceza, istismar durumunda 10 yıldan, sarkıntılık durumunda 5 yıldan az olamayacak. Cinsel istismarın vücuda organ veya sair bir cisim sokulması suretiyle  gerçekleştirilmesi durumunda, 16 yıldan aşağı olmamak üzere hapis cezasına hükmolunacak. Mağdurun 12 yaşını tamamlamamış olması halinde verilecek ceza 18 yıldan az olamayacak.