Tren kazaların sebebi 24 saatlik mesai mi?
Son bir haftada yaşanan iki kaza sonrası gözler demiryollarına çevrildi. Sendikaya göre kazaların arkasında özelleştirilme planı yatıyor. Tecrübeli memur makinistlerin yerine işe alınan genç işçi makinistler 8 saatten fazla çalıştırılıyor.
Özlem Akarsu Çelik [email protected]
ANKARA- Demiryollarında bir hafta içinde iki kaza meydana geldi. Salı günü Sivas'ın Divriği ilçesinde yük treni ile manevra treninin çarpışması sonucu dört makinist yaralandı, yük treninin altı vagonu raydan çıktı. 20 Ekim sabahı saat 06:20'de de Sapanca'da yolcu treni ile yük treni çarpıştı, kazada yük treninin makinistiyle iki yolcu yaralandı.
'DEMİRYOLLARI ALLAH'A EMANET' DEMİŞTİ
Aylar önce Duvar'a yaptığı açıklamada "Demiryolları şu an Allah'a emanet. Özelleştirme çalışmaları tamamlandığında trenler çarpışan otomobillere dönecek"diyen Birleşik Taşımacılık Sendikası (BTS) Genel Sekreteri İshak Kocabıyık'a kazaları sorduk. BTS yöneticisi, 20 Ekim sabahı saat 06 20'de Sapanca'da meydana gelen tren kazasının sebebini anlatırken yük treninin makinistlerinin 12 saattir çalıştığını, kaza meydana gelmese mesailerinin yaklaşık 24 saati bulacağını söyledi.
'Trenler çarpışan otomobillere dönecek'
DEMİRYOLLARI TECRÜBESİZ PERSONELE Mİ EMANET?
BTS Genel Sekreteri İshak Kocabıyık Sapanca'da meydana gelen son kazayı Duvar'a şu sözlerle anlattı.
"Demiryolu işletmeciliği bir sistemdir ve bu sistemde en az iki kişinin hata yapması gerekir ki kaza olsun ama bu sistemi öyle bozdular ki, tek kişinin hata yapması da kazaya sebep olabiliyor. Son kazanın da birçok sebebi var. Öğrendik ki makinist çocuklar -çocuk diyorum çünkü en büyüğü 25 yaşında- akşam saat 18 00'de Eskişehir'den Derince'ye yola çıkmışlar. Oraya varmışlar, getirdikleri treni bırakıp karşılığı olan treni alıp tekrar Eskişehir'e dönerken kaza meydana gelmiş. Yani bu kaza olmasaydı neredeyse 24 saate yakın çalışmış olacaklardı. Bunlar işçi arkadaşlar. Bizim üye arkadaşlarımızı (kamu çalışanı) 8 saatten fazla asla çalıştıramazlar ama bu çocuklara kimse sahip çıkmıyor ve çalıştırıyorlar. Demiryolları tecrübe işidir.
Hem sendikaların gücünü bölmek hem de iş güvencesi olmayan bir kesim yaratmak istiyorlar. Özelleştirme planlarının bir parçası olarak çok başlı bir trafik yönetimi söz konusu. Aynı işi yapıyorlar ama işçi statüsündeler. Aldıkları eğitim ve tecrübeleri de farklı. Dolayısıyla bu kazalar personel dikkatsizliğinden gibi görünse de esas sorun özelleştirme uygulamaları. Memur statüsünde çalışan arkadaşlarımız neredeyse 7 sene civarında eğitim ve çıraklık evresinden geçerler fakat işçi makinist arkadaşların eğitimleri 2 ya da 3 senede tamamlanıyor. Tecrübeleri yok. Personele gerek yok diyerek yük trenlerine tren şefi vermiyorlar artık. Bu görevi makiniste veriyorlar. Burada birden çok hata var."
HIZLI TREN HATTINDAKİ SORUNLAR
"Bitmeyen Ankara-İstanbul hızlı tren hattının açılması, temel problemlerden biri. Demiryolu işletmeciliğinin 4 ayrı trafik güvenlik sistemi var. Bugün artık dünyada pek kullanılmayan hele hele böyle yoğunluğu olan hatlarda kullanılmayan bir sistem var, trenlerin merkezden idaresi sistemi (TMİ). Kazanın olduğu yerde de trafik güvenliği bu sistemle sağlanmaya çalışılıyor.
Bu sistemde iki istasyon arası hareket memurunun ve dispeçerin sert emriyle gidilir. Bu arkadaşlar Köseköy'e gelmişler, trafiği merkezden yöneten arkadaşımız demiş ki Sapanca'ya kadar gideceksiniz. Ama yolda ne var ne yok, makinistler bir sinyal sistemi olmadığı için bunu göremiyor. Merkezdeki arkadaş herkesin her bilgiye vâkıf olduğunu varsayıyor doğal olarak. Kazanın olduğu noktadaki istasyona iki farklı noktadan gidiliyor. Birincisi hızlı tren hattından, ikincisi eski hattan. Bu iki hattın arasında da km farkı var. Eski hattan 121 km yeni hattan giderse 123 km. Buradan kaynaklı bir kafa karışıklığı da var. Arkadaşlar kaza olmamış olsaydı yük treniyle hızlı tren hattına çıkacaklardı."
'YÜK TRENİNİN HIZLI TREN HATTINI KULLANMASI ÇOK TEHLİKELİ'
"Bu konuda defalarca sorduk. Hızlı tren hattında yük treni işleyecek mi diye. Bize TCDD'den hiçbir şekilde net bir yanıt verilmedi. Bu çok tehlikeli bir durum. Hızlı tren hattına yük treninin çıkması tehlikeli çünkü 200 km hız yapılabilen bir hatta ray üzerinde 40-50 KM hızla gitmek o hattın geometrisini bozar. Dolayısıyla öyle bir sıkıntı da var. Yani bu kazanın direkt sebebi personel hatası gibi görünmekle birlikte bunların hepsi birleştiği için bu kaza olmuş "