En insani çıplak arama Türkiye'deymiş!

Hülya Karabağlı  [email protected]

ANKARA - TBMM İnsan Hakları İnceme Komisyonu’nda milletvekillerine, cezaevlerindeki işkence ve kötü muamele iddiaları hakkında açıklamalarda bulunan Ceza Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, son dönemde hak ihlallerindeki artışın, kalabalıklaşma ve yoğun sirkülasyondan kaynaklanabileceğini söyledi. Muhalefet milletvekillerinin bir önceki toplantıda yoğun biçimde dile getirdikleri ‘çıplak arama’ işkencesiyle ilgili de konuşan Yıldırım, “Uluslararası bütün sistemleri inceledik. Batı hukuk sistemleri içerisinde en insani şekilde ülkemizde uygulanıyor” dedi.

Fransa, Belçika ve İngiltere’de kişinin iç çamaşırlarından da arındırılarak arama yapıldığını anlatan Yıldırım, “Yine vücut boşlukları gerektiğinde aranabiliyor. İngiltere’de örneğini gördüm, iç çamaşırlarından arındıktan sonra arama yapıyorlar, ayrıca da detektör özelliği olan metal bir iskemleye oturtuyorlar, burada ayrıca vücutta bir metal olup olmadığının veya vücut boşluklarında bir şey olup olmadığının araştırması yapılıyor” savunmasını yaptı.

'HUKUKİ ALTYAPISI VAR'

Ceza Tevkif evleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım’ın tutanaklara yansıyan konuşması şöyle:

"İhlal iddialarının son dönemlerde artmış olmasının genel bir sebebi olarak da ceza infaz kurumlarımızda kalabalıklaşma ve özellikle de yoğun sirkülasyonun olduğunu değerlendiriyoruz. Bazı konularda ceza infaz sisteminin içerisinde hukuki alt yapısı olan kavramlar belki yanlış bilgiden, belki eksik bilgiden, belki de o müessesenin kabul edilmeyişinden dolayı bir hak ihlali olarak sürekli gündeme geliyor. Mesela 'çıplak arama' adı verilen -ki sorular içerisinde var, cevabımı arz ederken de bahsedeceğim- detaylı arama… Biz uluslararası bütün sistemleri de inceledik. Batı hukuk sistemleri içerisinde en insani şekilde ülkemizde uygulanıyor. Yani, bakın, Fransa’da –ki ben kendim inceledim- Belçika’da, İngiltere’de kişi iç çamaşırlarından da arındırılarak arama yapılıyor.

ÇIPLAK ARAMA DA İÇ ÇAMAŞIRI ÜZERİNDE KALIR

Türkiye’de çıplak arama rutin bir uygulama değildir öncelikle. Çıplak arama ihtiyacı doğduğunda, ki neye karşı? Örgütsel haberleşmeye karşı, uyuşturucuya karşı, içeriye kesici, delici bir alet alınmaması hususunda giysiler üzerinde yapılan bir aramadır çıplak arama 'çıkarılan giysiler üzerinde-... Kişi kapalı, dışarıdan görülemeyecek bir odaya alınır, hemcinsi tarafından bu odada aranır, elbiseleri tecrit edilir, iç çamaşırı üzerinde kalır.

TEK KULLANIMLIK KAĞIT ELBİSELER VAR

2013’ten sonra bir uygulamaya geçtik kişinin mahremiyet duygusunu rencide etmemek için –biz Batı toplumlarından biraz daha farklıyız bu konuda- tek kullanımlık kâğıt elbiseler, bu ameliyat elbiseleri şeklinde ceza infaz kurumlarımıza dağıttık, eğer kişi talep ederse bu tek kullanımlık kâğıt elbiselerden de kişiye verilmesi mümkün olacaktır. Bu konuda herhangi bir ihtiyaç varsa tüm kurumlarımıza da bunu verebiliriz. Üretimimizi de biz iş yurtları aracılığıyla yapıyoruz. Dolayısıyla, mahremiyet duygusuna olabildiğince en üst düzeyde dikkat ederek bunu yapıyoruz. Bizim bildiğimiz infaz sistemlerinde bu aramanın yani giriş aramasının, ceza infaz kurumlarına giriş aramasının alternatifi olan bir sistemi biz tespit edemedik. Eğer bu kaygılarımızı ortadan kaldıracak alternatif bir teknolojik sistem varsa bunu da almaya, kurmaya, geliştirmeye razıyız, çünkü ceza infaz sistemi her zaman gelişmeye açık bir sistem, sürekli kendini geliştiren bir sistem...