Rakka düğümü: Türkiye-YPG müttefik mi olacak?

Beril Köseoğlu   [email protected]

DUVAR - Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Çin dönüşü yaptığı açıklamalar sonrasında, IŞİD'in Suriye'deki kalesi Rakka'ya yönelik bir operasyon ve TSK'nın olası desteği tartışılıyor. Cerablus'un bir sonraki adımı olacağı imasıyla 'Yeni hedef Rakka' manşetleri atılıyor, bölgenin IŞİD'den temizlenmesinin önemi vurgulanıyor. Ancak hem sahadaki dengeler, hem de siyasi ittifaklar Türkiye'nin böyle bir operasyona katılımını karmaşık hale getiriyor. Zira Ankara, Cerablus'ta hedef tahtasına oturttuğu YPG'yle neredeyse aynı karede yer alıyor!

ABD RAKKA'YI YPG'YLE 'DENEMİŞTİ'

IŞİD'in 'Suriye'deki başkenti' ilan ettiği Rakka, koalisyon güçleri, Rusya ve Şam yönetimi tarafından deyim yerindeyse şu an için 'sona bırakılmış' durumda. Mayıs 2016'da ABD'nin Kürt liderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri'ne (SDG) hava desteğiyle başlatılan operasyon, bölgenin kuzeyiyle sınırlı tutulmuştu. Şimdi, bölgeye olası bir operasyonu yeniden gündeme getirenlerden ilk kişilerden biri, Erdoğan oldu.

ERDOĞAN NE DEDİ?

Erdoğan Çin'deki G-20 zirvesinden dönerken uçakta gazetecilere, "Obama, özellikle Rakka konusunda beraber bir şeyler yapmak istiyor. Bizim açımızdan bir sıkıntı olmayacağını belirttik. Askerlerimiz bir araya gelsinler, görüşsünler, ne gerekiyorsa bu yapılır dedik " açıklamasını yaptı.

CARTER AÇIKÇA 'SDG' DEDİ

Önceki gün ise Milli Savunma Bakanı Fikri Işık, Londra’da ABD’li mevkidaşı Ashton Carter'la Rakka'yı görüştü. Hürriyet'in haberine göre Işık olası operasyonda YPG’nin ana kuvvet olmasına itiraz etmiş ve "YPG’nin IŞİD bahanesiyle topraklarını genişletmesine izin vermeyeceğiz” demişti. Carter ise Rakka için ana gücünü YPG'nin oluşturduğu SDG'ye işaret etmişti açıkça. Amerikalı bakan, "IŞİD’in Rakka’daki kontrolünü çökertmek için SDG ile birlikte çalışıyoruz. Bu grupla Menbiç’te birlikte çalışmıştık ve iki tarafla da çalışmaya niyetliyiz" diyor, "Birbirleriyle anlaşmazlıkları var. Bunu da anlıyoruz” diye de ekliyordu.

RUSYA NE DER?

Bugünse Reuters'a, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun 'IŞİD'in koalisyon desteğiyle Rakka ve Musul'dan temizlenebileceği' yönündeki açıklaması düştü. Görünen o ki Türkiye, Rakka operasyonunda önemli bir rol oynamakta ısrarcı. Ancak böyle bir durum, beraberinde bir dizi soruyu ve TSK'yla YPG'nin aynı safta savaşma olasılığını akla getiriyor. Sözgelimi ABD, uzun zamandır ortak hareket ettiği ve sahada güvendiği YPG'yi, IŞİD'in en güçlü olduğu varsayılan Rakka'da operasyon dışı bırakır mı? IŞİD'e karşı yeterli deneyimi olmayan ÖSO, Rakka'da ne kadar etkili olabilir? ABD'yle müzakereleri sürdüren Rusya ve dolaylı olarak Şam yönetimi böyle bir operasyonun neresinde yer alır? Karşı çıkarsa, Türkiye-Rusya ilişkileri yeni bir çıkmaza girer mi?

'DOLAYLI OLARAK YPG'YLE AYNI SAFTA'

Bu soruları, yazarımız Musa Özuğurlu'ya yönelttik. Uzun yıllar TRT'nin Şam temsilciliğini yapan Özuğurlu'nun yanıtı şöyle:

"Son günlerde yeniden dillendirilen Rakka operasyonu yapılırsa, bölge ülkeleri ve ABD'yle Rusya açısından çok karışık bir durum ortaya çıkacak. Türkiye bilindiği gibi 'terör örgütü ve tehdit' olarak gördüğü IŞİD’in yanı sıra YPG'ye karşı da Suriye topraklarında operasyon yürütüyor. Ancak eğer ABD'nin Rakka'ya yönelik planları hayata geçer ve operasyon yapılırsa, Türkiye dolaylı olarak da olsa YPG'yle aynı safta yer almış olacak.

'ABD TÜRKİYE'YE ISRARCI DEĞİL'

Görünen o ki, ABD Türkiye'nin Rakka operasyonuna katılımı konusunda çok 'ısrarcı' değil. ABD Büyükelçisi John Bass, "Rakka'da da Türk ve Amerikan askerinin karada geniş katkısının bulunduğu bir operasyon öngörmüyorum. Bu önemli çünkü hepimizin ortak arzusu IŞİD ve Nusra gibi grupların yeni radikalleri silah altına almasını önlemek. IŞİD'in daha fazla adam toplamak için yabancı askerlerin ülkeye gelmesini istediğini gördük. Bu çözüme katkı sağlamaz" dedi.

TSK KARADAN KATILMAZ

Bass bu açıklamayı yaparken olası Musul operasyonuna da değinerek, "Irak yönetimi, ülkedeki sorunlarla Iraklıların ilgilenmesi gerektiğini, IŞİD'i kontrol ettiği bölgelerden Iraklıların çıkarması gerektiğini açıkladı" diye konuştu. Bu, Türkiye'nin Irak tarafından da reddedildiği anlamına geliyor. Bass'in Rakka operasyonuyla ilgili sözleri ise çok açık: ABD ya da Türkiye kara kuvvetlerinin operasyona katılması mümkün değil. Çünkü böyle bir durum (yabancı askerlerin olması) halkta da tepki uyandırır ve operasyon ters teper.

Bu durumda operasyonun kara gücü olarak geriye, ılımlı olarak nitelenen silahlı gruplar (ABD bir süre önce Irak sınırındaki El Bu Kemal taraflarında 'Yeni Suriye Ordusu' adlı bir oluşuma gitmişti) ve YPG kalıyor. Türkiye'nin de operasyona vereceği destek hava gücüyle sınırlı olacak gibi görünüyor ki, aslında bu hava gücü zaten ABD öncülüğündeki IŞİD karşıtı koalisyonun bir parçası.

FIRAT'IN BATISINDA DÜŞMAN, DOĞUSUNDA DOST MU?

Eğer bu ihtimal gerçekleşirse, Türkiye Fırat'ın batısında savaştığı YPG'yle işbirliği yapmakla kalmış olmayacak aynı zamanda, son dönemde iyi ilişkiler geliştirmeye çalıştığı Rusya karşıtı kampta da yer almış olacak. Çünkü ABD'yle Rusya/Suriye arasında Rakka için büyük rekabet var. Nitekim bundan birkaç ay önce ABD Kürt güçleriyle Rakka'ya doğru harekete geçince Suriye ordusu da güçlerini bu bölgeye yönlendirmişti."