‘Gümrük vergisi adam’ ‘fırsat ekonomisine’ karşı: Trump ve Harris ekonomide ne vadediyor?

DUVAR - ABD’de seçmenler, 5 Kasım Salı günü Başkanlık seçimi için sandık başına gidecek. Demokratların başkan adayı ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris ile Cumhuriyetçilerin adayı ve eski başkan Donald Trump’ın karşı karşıya geleceği seçimler öncesinde adaylar göç politikasından dış politikaya, ekonomiden kadın haklarına kadar geniş bir yelpazede seçim vaatlerine kamuoyu ile paylaştı. Dünyanın pek çok ülkesinde olduğu gibi Covid-19 pandemisi sonrası dönemde ABD’de de ekonominin durumu önemli bir gündem maddesi olmayı sürdürüyor. Peki, iki aday ABD ekonomisi için ne vadediyor?

ENFLASYON

ABD’de yıllık tüketici enflasyonu art arda altıncı kez düşüş yaşayarak Eylül 2024’te yüzde 2,4 oranına geriledi. Bu, aynı zamanda Şubat 2021'den bu yana ülkedeki en düşük enflasyon oranı oldu. Kamala Harris, enflasyona yönelik son aylarda yaptığı açıklamalarda, enflasyonun ‘hâlâ çok yüksek olduğu' konusunda ABD’lilerle hemfikir olduğunu söyledi. Harris, bu konuda bir ‘fırsat ekonomisi’ inşa etme niyetinde olduğunu ifade ederek söz konusu ekonominin orta sınıfa odaklanacağını, fahiş fiyat uygulaması ile mücadele edeceğini belirtti. Buna göre, söz konusu ekonomide aynı zamanda konut geliştirmeye odaklanılacak, ilk defa ev alacak kişilere yardım yapılacak ve ebeveynlere vergi indirimleri sağlanacak. 

Donald Trump’ın enflasyonla mücadele planının büyük bir kısmı ise daha çok fosil yakıtlardan elde edilen enerji endüstrisine odaklanmış görünüyor. Trump, enerji maliyetlerini azaltmak için petrol ve doğalgaz keşif ve sondajını genişletme ve ‘deregülasyon’ (serbestleştirme) yoluna gitmeyi vadediyor. Trump, aynı zamanda yüksek faiz oranlarına da karşı çıkıyor. ABD Merkez Bankası (Fed) eylül ayında 54 ay sonra ilk kez politika faizinde indirim yapma yoluna giderek yüzde 5,50 aralığındaki faiz oranını 50 baz puanlık indirimle yüzde 5'e çekmişti. Trump, ABD Başkanı’nın aynı zamanda, geleneksel olarak siyasetten bağımsız faaliyet gösteren Fed’in kararlarında söz hakkı olması gerektiğini savunuyor. 

VERGİLER

İki başkan adayı, vergiler konusunda da farklı yaklaşımlar sergiliyor. Demokratların adayı Harris, ABD’deki on milyonlarca orta ve az gelirli aile için vergi indirimleri yapılacağını taahhüt etti. Harris, bunun yanı sıra girişimciler ve küçük ölçekli işyeri sahipleri için de vergi kesintilerinin hayata geçirilmesini savunuyor. Harris ve Trump’ın bu noktada hemfikirmiş gibi göründüğü belki de tek konu ise bahşişlerden alınan vergiler. Buna göre, Harris de Trump’a benzer bir şekilde bahşişlerden vergi alınmaması teklifini destekliyor.