Gezegenden mektuplar I Almanya’da yılın en ışıltılı zamanı: Noel pazarları

Eskiden ilkokullarda mektup arkadaşlığı vardı. Artık var mı bilmiyorum ama ben küçükken bilmediğim şehirlerdeki hiç tanımadığım mektup arkadaşlarıma kartpostal yollardım. Yüzlerini hiç görmeden, seslerini hiç duymadan sadece hayalimde canlandırarak kalbimden geçenleri onlara yazardım. Beni en çok yılbaşı yaklaşırken kırtasiyelere gelen simli, kar taneli, kardan adamlı, geyikli, Noel babalı kartpostallar heyecanlandırırdı. Onları mektup arkadaşlarıma göndermek için özenle seçerdim. Aynı heyecanı Almanya’nın Hamburg şehrine gidince de hissettim ama bu sefer kartpostal aramıyordum, o kartpostalların içindeydim.

Hamburg’taki gözlemlerime göre, buradaki insanlar iki zamanı heyecanla bekliyor ve asla bir dakikasını bile ziyan etmiyor. Biri güneşli günler diğeri ise Weihnachtsmark dedikleri ışıklar içindeki Noel pazarları.

Şehir kasım ayının sonu gelince adeta rengarenk ışıklarla giydiriliyor. Tabii iklim değişikliği nedeniyle karlı günler pek yok ama heyecanı, rengi ve insanın iştahını açan sokak lezzetleri aynı.

'TARİHİ NOEL PAZARI'

Ben de Hamburg’taki Noel pazarlarının açılmasını heyecanla beklediğimi fark ettim. Önceden açılan irili ufaklı pazarlara gittim ancak beni çok heyecanlandırmadı. Şehrin en eski ve en ünlü pazarını araştırdım.

Şehri en eski Noel pazarı tarihi meydan Rathousmarkt’ta kuruluyor. 25 Kasım’da açılan Pazar 23 Aralık’a kadar 11.00 – 21.00 arası açık. Hamburg Noel Pazarları'nın kökeni genel olarak 19. yüzyılın başlarına dayanıyormuş.

Almanya’da Noel (Weihnachten), dini ve kültürel bir anlam taşıyor. Bu dönem, aileler bir araya geliyor. Hediyeleşmenin, özel yemeklerin ve geleneksel aktivitelerin ön plana çıktığı bir zaman. Bu tarihi Pazar da hem nostaljik hem de sürdürülebilir bir yaklaşımla düzenleniyor. Örneğin, pazarda enerji tasarrufu için LED ışıklandırma kullanılıyor, yerel ve organik ürünlere öncelik veriliyor, ayrıca plastik kullanımını en aza indiren bir sistem uygulanıyor.

'KARTPOSTALDA YAŞAMAK'

Pazara gelecek olursak…
Işıklı yolların çıktığı pazarda tarihi motifler ağır basıyor. Nostaljik bir altı karınca, canlı müzik, tarihi kostümler…
Sokak lezzetleri, sıcak şarap ve sıcak çikolata kokusu ise tüm pazarı sarıyor. Tabii bir de belirli saatlerde gökyüzüne kurulan bir sistemde uçan Noel baba ve arabası var.

El yapımı hediyelik eşyalar arasında gezerken gerçekten o kartpostalların içindeymiş gibi hissediyorsunuz.

'GÜNEŞLİ GÜNLER'

Bu heyecan bana güneşli günleri de anımsatıyor. Almanya’da insanlar güneş yüzünü gösterir göstermez parklara, bahçelere ve sokaklara çıkıp güneşleniyor. Tabii ben de bir güneşsever olarak kendimi yeşil alanlara atıyorum ama Türkiye’deyken güneşin bol olduğu günlerin sayısı fazla olmasına karşın o yoğunlukta hava durumunun bile farkına varmıyorum. Çoğu zaman toplu ulaşımda yerin altında ya da otobüslerde güneşi görebilmek için yüzümü cama yaslasam da bu bir güneşe özlem sahnesi olarak canlanmıyor.

'KIŞ HAZIRLIĞI'

Güneşli günlerin çok daha az olduğu Hamburg’ta yazın günler, kışın da geceler çok uzun. Belki de bu yüzden güneş çok kıymetli. O yüzden kışa girerken bir kış depresyonundan söz ediliyor ve kış uykusu gibi hazırlık yapılıyor.

Bazı şirketler çalışanlarına kışa hazırlık notları yollamış. Evdeki ampullerin güneş ışığına benzer ampullerle değiştirilmesini önermiş. Tabii bir de Almanya’da kışı geçirmeyi sağlayan D vitaminlerinin unutulmaması gerektiği notu da düşülmüş.

'HEYECANLI BEKLEYİŞ'

Bir zamanı heyecanla beklemek bana çocukluktan yadigâr. Mesela çocukken ramazan ayını dört gözle beklerdim. Akşam olsun da iftardan sonra Feshane’ye gidelim, Karagöz Hacivat izleyelim ve renkli macun şekerlerden yiyelim diye saatleri sayardım. Hatta zaman kavramını ve saatin kaç olduğunu söylemeyi böyle öğrendim. Tabii şeker bayramının da yeri ayrıydı. Annemle bayram kıyafetleri alır, son güne kadar beklerdik. Kıyafetler yıkanır, ütülenir, dolaba asılırdı. Tek sinirimi bozan şey annemin beni kardeşimle hep ikiz gibi giydirmesiydi.

'HAYATTA KALMA SAVAŞI'

Noel pazarlarını gezerken bir zamanı heyecanla beklemeyi unuttuğumu fark ettim. İstanbul’da o yaşam kavgasında bize dair ne çok duyguyu unutmuşuz. Bizi bir araya getiren ve ince belli bardaktan çay içerken bir arada sohbetle buluştuğumuz günler geride kalmış gibi geliyor. Çünkü git gide yoksullaşan ülkemizde bugünlerde en temel ihtiyacımız ve mücadelemiz hayatta kalabilmek.