Kaymakçı Pando'yu 10 yıl yasası öldürdü

Murat Arda

Dünyanın her yerinde asırları aşan ve zamana direnen dükkanlar vardır. Bu mekanlar toplumsal hafızamızı diri tutar. Ancak ülkemizde “İnşaat ya resullah” zihniyetinin resmi ideoloji haline geldiği son yıllardaki gelişmeler sonucu yaşadıklarımız malum. Bunun son kurbanı da Pando amca oldu.

Rant, her türlü değerin paraya endekslenmesi gibi salt maddiyatla efsunlanmış yönetici kafaların yarattığı yıkımların sancıları, eski yeni tüm İstanbulluları gün geçtikte isyan noktasına doğru sürüklüyor. Üzülerek söylemeliyim ki, kent kültürüne büyük darbe vuran 10 yıl yasası adlı garabet ile 1800'lü yıllardan beri aynı noktada kaymakçı dükkanı olarak faaliyet gösteren Pando amcanın önce dükkanını sonra da hayatını bizlerden işte bu zihniyet çalmıştır.

Pando amcanın dükkanı onun elinden nasıl alındı bir hatırlayalım. Altyapısız, sadece burjuvaziyi düşünerek alelacele yasalaşan bu 10 yıl yasası, bildiğiniz gibi sadece konut kiracılarını değil, dükkan kiralayanları da zora düşürmüştü. İstiklal Caddesi, Taksim, Eminönü ve Sultanahmet gibi turistlerin yoğun olarak bulunduğu bölgelerdeki tarihi mekanların büyük bölümü ne yazık ki kapandı..

Pando amcaya sağlığında sormuştum, enerjini neye borçlusun diye. O da şöyle demişti:

“Çalışmak beni mutlu ediyor. Bazıları diyor, “Ya git evinde otur.” Niye oturayım ki, ben seviyorum çalışmayı. Geliyorum, böyle senin gibi insanlarla muhabbet ediyorum (O esnada alışveriş yapan başka bir kadın 20 TL’yi Pando Baba’ya uzatıyordu; Pando Baba “Yok, ben paraya el sürmem” derken bana göz kırpmıştı. Yardımcısı, kadın müşteri ile ilgilenirken Pando Baba konuşmasını sürdürüyor)... İşte böyle, biraz da gırgır geçiyoruz.”

Pando amcanın gırgır geçme hakkını elinden aldılar. Dükkanına el koydular. Hepsi, sorumsuzca, kültür insanlarına danışılmadan halka dayatılan o menfur yasa yüzünden.

Pando amcayı siz öldürdünüz, siz!

Not: Pando amca ile çocukluğundan son zamanlarına kadar olan hatıralarını Trip Dergi Mayıs Sayısı’na yazdım, eski İstanbul’u ve Pando amcayı sevenlere duyurulur.