Ferhat Arıcan ilk mi?..
Kurtuluşlu iki kardeş, 1906’da ülkemize iki altın bir gümüş olmak üzere üç olimpiyat madalyasıyla bir dünya ve olimpiyat rekoru getirirler. Yorgo ve Niko Alibrandis’i bir kez daha minnetle anıyoruz.
Hüseyin Irmak
Orman yangınlarıyla boğuşulan ve yüreklerin alt üst olduğu bir ortamda 2021 Tokyo Olimpiyatları’nda başarılarından kıvanç duyduğumuz sporcularımızdan birisi de Ferhat Arıcan’dır.
Arıcan, artistik paralel barda 15.633 derecesiyle üçüncülüğü almış, bronz madalyanın sahibi olarak haklı bir sevincin de sahibi olmuştur.
Basın ise bu başarıyı, “Türkiye jimnastik tarihindeki ilk olimpiyat madalyamız” olarak duyurmuştur. Ardından tüm sosyal medya mecralarında ve kişisel hesaplarda da benzer ibare kullanılagelmiştir.
Oysa spor tarihimizde jimnastik dalında bir başka olimpiyat madalyamız daha var. Üstelik de altın olarak ve dünya rekoruyla birlikte… Daha da ötesi hâlâ kırılabilmiş bir rekor da değil. Yani o rekorun sahibi hâlâ Türkiye…
Peki kim bu altın olimpiyat madalyasının sahibi?.. Şimdiki adıyla Kurtuluş, o dönemki adıyla Tatavla Jimnastik Kulübü oyuncusu Yorgo Alibrandis… Yer Atina… Tarih 1906… Organizasyon Atina Ara Olimpiyatları…
Bu olimpiyatlarda ülkeyi temsilen giden sporculardan bir grubu da İstanbul’un Tatavla semtinin İraklis Jimnastik Kulübü’ne aittir. Bunlar atletizm, güreş, eskrim ve jimnastik dallarında yarışan Konstantin Deveci, A. Celepoğlu, M. Murmuris, M. Daricas, A. Kritikas, M. Karuçaris, Yorgo ve Niko Alibrandis kardeşlerdir.
Mekteb-i Sultani’de (Galatasaray Lisesi) okuyan ve burada Faik Üstünidman’ın öğrencisi olan, Tatavla kulübünde ise Mazhar Bey tarafından çalıştırılan Yorgo Alibrandis, o zamanlar jimnastik programına dahil olan 10 metrelik ip tırmanma dalında 11,4 saniyelik derece dünya ve olimpiyat rekorunu kırarak altın madalyanın sahibi olur. Alibrandis’in rekoru, bu dal 1950’lerde olimpiyatlarda kaldırılana kadar da egale edilememiştir.
Dolayısıyla bu dünya ve olimpiyat rekoru hâlâ Yorgo Alibrandis’te ve onun şahsında İstanbul-Kurtuluş’tadır. Yani Türkiye’dedir.
Aynı olimpiyatlarda kardeşi Niko ise pentatlon dalında 90 puan toplayarak altın madalya alır. Bu dalda Yorgo da ikinci olur ve gümüş madalyanın sahibi olur.
Böylece Kurtuluşlu iki Rum kardeş, 1906’da ülkemize iki altın bir gümüş olmak üzere üç olimpiyat madalyasıyla bir dünya ve olimpiyat rekoru getirirler.
Yorgo Alibrandis (1880-1943) ve Niko Alibrandis’i (1882-1958) bu vesileyle bir kez daha minnetle anarken Ferhat Arıcan’ı da bir kez daha tebrik ediyoruz. Nice başarılara…
(Bkz. Orhan Türker, Osmanlı İstanbul’unda Bir Köşe-Tatavla, Sel Yayınları, 1998 ve Burhan Yentürk, Ne Lazım Tatavla’da Bakkal Dükkânı, ZVİ Geyik Yayınları, 2001 ile Aram Kurgan-Ergun Hiçyılmaz, Osmanlı’dan Günümüze Ermeni, Rum, Musevi Kulüpleri ve Sporcuları, Gençlik ve Spor Bakanlığı Yayınları, Poseidon Yayın Hizmetleri, No: 6)