Fatih Sultan Mehmet’in portresi ve madalyonları Londra’da sergileniyor: Bellini’nin eserlerindeki sırlar

Fatih Sultan Mehmet’in (2. Mehmet) 1479-1481 yıllarında Gentile Bellini tarafından çizilen ikonik portresi ve onu tasvir eden nadir madalyonlar, Londra’daki Victoria ve Albert Müzesi ile Ulusal Galeri’de düzenlenen özel bir sergide sanatseverlerin beğenisine sunuldu. 5 Mayıs 2025’te başlayan sergi, Osmanlı tarihinin en önemli figürlerinden birinin sanatsal temsillerini İngiltere’de ilk kez bir araya getirdi.

Bellini’nin Fatih Portresi: Dünyanın Fatihi
Fatih’in davetiyle 1479’da İstanbul’a gelen Venedikli ressam Gentile Bellini, Osmanlı sarayında iki yıl geçirdi. Bu süre zarfında Fatih’in portresini çizdi ve bir bronz madalyon hazırladı. Orta Çağ’ın en önemli portreleri arasında sayılan bu eser, Victoria ve Albert Müzesi’nde sergileniyor. Portrede Fatih, kemerli bir kapı içinde yan duruşla tasvir ediliyor. Kırmızı-beyaz sarığı, siyasi ve dini otoritesini simgelerken, kemerli burnu, bireysel özelliklerin vurgulandığı ilk portre örneklerinden biri olarak sanat tarihine geçti.

Nadir Madalyonlar: Fatih At Üzerinde
Sergide, Bellini’nin Fatih’i at üzerinde tasvir ettiği bronz madalyon da yer alıyor. Bu madalyon, Bellini’nin bilinen tek madalyon eseri olarak öne çıkıyor. Ayrıca, İtalyan sanatçılar Constanza de Ferrera ve Bertoldo di Giovanni’nin imzasını taşıyan iki madalyon daha sergileniyor. De Ferrera’nın madalyonunda Fatih, at üzerinde zaferle tasvir edilirken, bu eserin Fatih’in ölümünden sonra satılmak üzere yapıldığı tahmin ediliyor. Di Giovanni’nin madalyonunda ise at arabası üzerindeki genç bir figür, Fatih’in askeri zaferlerini sembolize ediyor. Madalyonların arkasındaki üç taç motifi, portredeki taçlarla uyum gösteriyor.

Eserler Londra’ya Nasıl Ulaştı?
Fatih’in portresi, 1916’da İngiliz diplomat Austen Henry Layard’ın mirası olarak Ulusal Galeri’ye eklendi. Venedik’te büyüyen ve emekli olduktan sonra Venedik’e yerleşen Layard’ın, diplomatik dokunulmazlıkla birçok eseri kişisel koleksiyonuna kattığı biliniyor. De Ferrera ve Di Giovanni’nin madalyonları ise iş insanı George Salting’in bağışıyla Victoria ve Albert Müzesi’ne geçti.

Serginin Önemi ve Tepkiler
Londra’daki sergi, Osmanlı sanatı ve Fatih Sultan Mehmet’in batı dünyasındaki algısını anlamak için benzersiz bir fırsat sunuyor. Bellini’nin Osmanlı yaşamını, kıyafetlerini ve manzaralarını resmettiği diğer eserler de sergide yer alıyor. Sanat tarihçisi Prof. İlber Ortaylı, sergiyle ilgili “Bellini’nin eserleri, Osmanlı ile Batı’nın sanatsal köprüsünü gösteriyor” yorumunu yaptı. Ziyaretçiler, Fatih’in portresindeki detayların ve madalyonların sembolizminin büyüsüne kapıldığını belirtiyor.