EYT’lilerin emeklilik hazırlığı: Prim borçlarını borçlanarak ödüyorlar

Ogün Akkaya

ANKARA - Kamuoyunda yıllardır tartışılan Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) konusunda iktidar kanadından adım geldi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, TBMM'deki Plan ve Bütçe Komisyonu’nda EYT'nin çözümü halinde en az 1,5 milyon kişinin emekli olacağını söyledi. Bilgin’in açıklamalarına göre EYT kapsamına alınacak kişilerin ilk sigortalılık başlangıcı 8 Eylül 1999 ve öncesi olması gerekiyor. EYT kapsamına prim gün sayısı ve sigortalılık süresini doldurmuş, ancak yaşını doldurmamış olanlar girecek.

Hükümetin EYT’ye dair düzenlemesine göre, 5 bin prim gün sayısına ek kadınlarda 20 yıl, erkeklerde 25 yıl sigortalılık süresini yerine getirmiş olanlar yaş şartı aranmadan emekli olabilecek. Sigorta başlangıç süresi tuttuğu halde prim günleri eksik olan kadınlara doğum, erkeklere ise askerlik borçlanması imkanı tanınıyor. Bu kişiler borçlanma yöntemiyle emeklilik hakkı sağlayabilecek.

ANKARA’DA PRİM BORÇLANDIRMASI SIRASI SABAHIN ERKEN SAATLERİNDE BAŞLIYOR

Emeklilikte Yaşa Takılanlarla ilgili yasa teklifinin aralık ayı içinde Meclis’e sunularak yıl bitmeden kanunlaşması bekleniyor. Yasadan yararlanmak için şartları karşılamak isteyen EYT’liler doğum ve askerlik borçlanması yapmak için bulundukları illerdeki Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) şubelerinde uzun kuyruklar oluşturmaya başladı. Sabahın erken saatlerinden itibaren şubelere gelen kişilere görevliler tarafından doldurmaları için formlar verilirken, bu formda borçlandırmanın hangi türde yapılacağı, ne kadar süreyi kapsayacağı gibi sorulara yanıtlar talep edildi.

Ankara’da uzun kuyrukların ve kalabalığın oluştuğu yerlerden biri de SGK Ankara İl Müdürlüğü’ne bağlı Sıhhiye Sosyal Güvenlik Merkezi oldu. Emeklilik hayali kuran kişiler, SGK bahçesine, hatta çevredeki çaycıların oturma alanlarına taştı. Borçlandırma için sıra numarası alanların çoğunu emekli olmayı bekleyen erkek çalışanlar oluşturdu.

EMEKLİ OLMAK İSTEYENLER PRİM BORÇLARINI NASIL ÖDEYECEK?

Askerlik prim borçlandırması için SGK’ya gelen kereste işçisi Dursun Bey ile konuştuk. Prim borcu için 30 bin lira ödeyeceğini, bu ödemeyi bankadan kredi çekerek yapacağını belirten Dursun Bey, “Hemen borçlandırmayı yapıp parayı yatıralım istedik. Yeni yılda ne kadar olacağını bilmiyoruz” diye konuştu.

Askerlik borçlanması yapıp eksik prim günlerini tamamlamak isteyen bir başka kişi ise “O kadar bekledik. Hesabımıza göre borç 27 bin lira ama emekli olmak için mecbur ödeyeceğiz. Kredinin ödemesine de artık sonra bakarız” ifadelerini kullandı.

‘EMEKLİ OLSAM DA ÇALIŞACAĞIM’

Eksik prim gününü tamamlamak için doğum borçlanması yapacak olan Güler Hanım ile de konuştuk. Emekli olsa da ekonomik koşullardan dolayı çalışmaya devam edeceğini anlatan Güler Hanım prim borçlanması için eksik günlerin ödemesini birikimleri sonucu aldığı bilezikleri bozdurarak yapacağını söyledi ve ekledi: “Hayalimdi emekli olmak. Ev almayı istiyorum, belki olur.”

‘ARKADAŞLARIMIZ PRİM BORÇLANMASINI ÖDEMEDE BÜYÜK ZORLUK YAŞIYOR’

Emeklilikte Yaşa Takılanlar Federasyonu Yönetim Kurulu Başkanı Gönül Boran’a göre işsiz olan kişiler prim borçlanmasını ödemede büyük zorluklar yaşayacak. Yeni yıl ile birlikte borçlanma rakamlarının artacağını belirten Boran, “Arkadaşlarımızla konuşuyoruz, emin olun çok zorlanıyorlar. Prim borçlarını borçlanarak ödüyorlar. Banka kredilerinin faizleri kimsenin ödeyebileceği aralıklarda değil. İnsanlar artık ‘En azından emekli olayım da maaşla borçları öderim’ diyor. Ortada net bir söylem de yok. Sürecin açıklığa kavuşması lazım. Yeni yılda emeklilik maaşlarının yatacağı söyleniyor ama yeni yılda da 12 ay var hangi ayda yatacağını bilmiyoruz” dedi.

‘İŞÇİNİN HAKKINI ÖDEMENİN VAKTİ GELDİ DE GEÇİYOR’

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na “endişe mektubu” yazdı ve düzenlemeyle işverenlerin işçi kaybedeceğini söyledi. “Bu adımları doğru bulmuyoruz” diyen Boran, işverenin atacağı adımlarla emekli olacak kişilerin işyerlerinde kalabileceğini söyledi. Boran, “İşçilerin maaşı artırılmalı. Kıdem tazminatları ödenmeli. İşverenler kesenin ağzını açmak zorunda. Biz sadece anayasal hakkımızı istiyoruz. Bu tür söylemleri doğru bulmuyoruz. İşçinin hakkını ödemenin vakti geldi de geçiyor” diye konuştu.