Mehmet Öğütçü: Enerjide bilindik denklemler yerle bir olacak

DUVAR - The Bosphorus Energy Club Başkanı Mehmet Öğütçü ile merkezi Bağdat’taki İraq Energy Institute Başkanı Yesar Al-Maleki ve enerji sektörüne kapasite geliştirici yönetim eğitimi veren dünyanın önde gelen markalarından Amsterdam’daki Energy Delta Institute Başkanı Marcel Kramer birer işbirliği mutabakat muhtırası imzaladı. Öğütçü ayrıca sektöre ilişkin yerel ve küresel ölçekte değerlendirmelerde bulunarak, Türkiye'nin yakın çevresinde jeopolitik risklerin yükseldiğine, enerjinin işbirliği değil çatışma kaynağı olarak gündemde olduğuna dikkat çekti.

Teknolojik ve çevresel güdümlü yeni dinamikler, geleneksel olmayan yakıtlar, yenilenebilir enerjinin nispi yükselişi, fiyatlardaki dalgalanma, değişimin öngörülemeyen hızı ve yaygınlaşan jeopolitik gerilimlerin şimdiye kadar görünenden çok daha kuvvetli olduğunu anlatan Öğütçü "Bu durum, iş dünyasına hem cazip fırsatlar yaratıyor, hem de ciddi meydan okumalar. İçinden geçmekte olduğumuz sıkıntılı sürecin daha uzun sürmesi ihtimali yatırımcıları tereddüte sevkediyor" dedi ve ekledi: "Önümüzdeki dönemde bilindik denklemler yerle bir olacak, gezegenimizin enerji dinamikleri kökten sarsılacak gibi görünüyor. Buna hazırlıklı olmalıyız."

Mehmet Öğütçü, Irak Kürt bölgesinde gerekli yatırımlar yapılmış olsaydı, enerji ihtiyacının çok daha ucuza karşılanabileceğine dikkat çekti.

PwC Türkiye işbirliği ile dokuzuncu kez düzenlenen The Bosphorus Energy Club’ın 'basın ile sohbet' toplantısında, küresel yeni enerji düzeninde kömür, petrol ve doğal gazdan yenilenebilir enerjiye süratli geçişin yarattığı sarsıntılar, enerji sektöründeki yeni yatırımların ve mevcutların idamesinin finansmanında karşılaşılan güçlükler, geleceğin enerji şirketlerinin nasıl biçimleneceği, teknoloji dünyasındaki fırsatlar, iç ve dış riskler ile nasıl bas edileceği gibi konular ele alındı.

'FOSİL YAKITLARA FİNANSMAN DESTEĞİ DARALIYOR'

Toplantı öncesinde gerçekleştirilen basın toplantısında konuşan The Bosphorus Energy Club Başkanı Öğütçü, fosil yakıtlara sağlanan banka finansmanlarının hızlı bir daralma sürecine girdiğini vurgulayarak, yenilenebilir enerji alanındaki hızlı gelişime dikkat çekti. Enerji sektöründeki sektörü oyuncularının güveninin yenilenmesinin hayati önemde olduğunun altını çizen Öğütçü, şu değerlendirmede bulundu:

"Dünyada enerjide yaşanan oyun değiştirici gelişmeler özellikle fosil yakıtlarda milli güvenliği tehdit eder boyutlarda dışa bağımlı ülkemizde sıcağı sıcağına hissediliyor. Yakın çevremizde jeopolitik riskler yükseliyor. Enerji işbirliği değil çatışma kaynağı olarak gündemde. Yenilenebilir enerjide sağlanan ciddi ilerleme, LNG dahil doğal gaz arz kaynaklarındaki esneklik, teknolojik yenilenmelerin enerji ekonomisine süratle yansıması, verimlilik artışı, yeni altyapı yatırımları umut verici gelişmeler...

Bu dinamiklere sadece yerli ve milli açıdan değil küresel ve bölgesel merceklerden de bakarak, 10-15 yıl sonrasına uzanan akıllı kazan-kazan politikalarla karşılık verilmesi, enerji sektörü oyuncularının güveninin yenilenmesi gerekiyor.

Toplantımızda Türkiye’nin uzun vadeli enerji yol haritası, TürkAkım ve TANAP’ın yakında devreye girmesi, Suriye’nin enerji kaynakları, Kürt koridoru çabaları, Doğu Akdeniz’de ihtilaflı arama çalışmaları, münhasır ekonomik bölge ilanı, Irak’ın özerk Kürt bölgesinde artan Rus mevcudiyeti, Karadeniz ve Hazar’daki yeni gelişmeler, ABD ve AB ile giderek zayıflayan enerji işbirliğinde neler yapılması gerektiği konularında sektör liderleri ve hükümet yetkilileri açıklık getirecek."

110 TRİLYON DOLARLIK YATIRIM

Türkiye'nin her yıl enerji yatırımı, teknolojisi ve finansmanına 12 milyar dolarlık yatırım yapması gerektiğini de vurgulayan Öğütçü "Bunun için dış dünya ile barışık olmamız, ülke içinde hukukun hakimiyetini yeniden kurmamız, yerli enerji seçeneklerini en ekonomik, çevreye saygılı ve akılcı şekilde değerlendirmek gerekiyor" bilgisini verdi. Öğütçü, dünya çapında enerji alanında yapılmasa gereken yatırım tutarının ise 110 trilyon dolar olarak ölçüldüğünü söyledi.

Enerjinin aktığı güzergâhların askeri güvenliği ve kesintisiz ikmalin giderek daha fazla öne çıktığının altını çizen Öğütçü "Uzun yıllar sadece petrol ve doğal gaz üzerine odaklandıktan sonra şimdi nükleerin, yenilenebilir enerjinin, ileri teknolojinin, kıtalararası ticaretin, paranın, suyun, lityumun jeopolitiği daha önemli hale geliyor, küresel düzenin geleceğini biçimlendiriyor. Buna karşılık, ortaya çıkan yeni çatışmaları - silahlı çatışmalara dönüştürmeden - yönetecek etkin uluslararası mekanizmaların eksikliği karamsarlık yaratıyor" dedi.

'EVDEKİ ÖNLEMLERLE YILLIK 5-6 MİLYAR DOLAR TASARRUF SAĞLANABİLİR'

Toplantıda konuşan PwC Türkiye Enerji, Altyapı ve Doğal Kaynaklar Sektörü Hizmetleri Lideri Murat Çolakoğlu ise ekonomik büyümenin yanı sıra sağlanması gereken adil gelir dağılımında tüm dünyada zengin ile yoksul arasındaki makasın her yıl daha da açılmasının konuya insani tehditleri de dahil ettiğini ifade etti. Bu gidişatın yavaşlatılmasının ülkelerin ekonomileri açısından da pozitif etkisi olacak sonuçları getireceğine işaret eden Çolakoğlu, enerji sektörünün bu konularda oldukça önemli adımlar atabileceğini anlattı.

Çolakoğlu, bunları ise şöyle sıraladı:

- Verimlilik: Enerji verimliliği konusu ciddi ele alınırsa milyarlarca dolar tasarruf edilerek yeni yatırım alanlarına kaynak yaratılabilir.

- Yenilenebilir enerji: Potansiyel yenilenebilir enerji kaynaklarının tamamının mevzuat ve fiyatlama açısından önünün açılması tam bir kazan-kazan durumu yaratır. Hem cari açığı hem de karbon salınımını azaltırız.

- Elektrikli toplu taşıma: Yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriğin artması çevre kirliliği ve şehir hayatına olumsuz etkisi olan trafikte de elektrikli toplu taşıma ve bireysel araçların kullanımının önünü açar.

- Depolama teknolojisi: Elektrik depolama teknolojisi konusunda ar-ge çalışmalarına yatırım yapılması.

- Artırılmış zekâ: Data analitiği ve artırılmış zekâ (yapay zekâ) çalışmalarında yerli yeteneklerin desteklenmesi.”

TÜRKAKIM TAMAMLANDI

TürkAkım Proje Sözcüsü Aslı Esen, Rusya kıyısındaki tesisin ve deniz hatlarının yüzde 100 tamamlandığını, Türkiye'deki Alım Terminali'nin (Kıyıköy) ise yüzde 99 oranında bittiğini duyurdu. Esen, yılbaşından sonra TürkAkım'ın faaliyete geçeceğini ve gaz akışının başlayacağını söyledi. Öte yandan Rusya da, Putin'in TürkAkım'ın açılışı için ocak ayında Türkiye'ye geleceğini açıkladı.

Aslı Esen

TürkAkım Rusya'nın Anapa kentinden başlayıp Karadeniz'in altından ilerleyerek Türkiye'de Kıyıköy'e ulaşan iki paralel hattan oluşan bir denizaltı boru hattıdır. Projeyi oluşturan iki hattın toplam kapasitesi 31,5 milyar metreküp. Bu da 15 milyon hanenin yıllık doğalgaz talebine karşılık geliyor. 935 kilometre uzunluğundaki hatlardan her biri 2198 metreye varan derinliklerde döşendi.

Projenin yapımında dünyanın her yerinde 25'i aşkın ülkeden 6 binden fazla kişi çalıştı. Kıyıköy'ün 1,5 kilometre kuzeyinde yer alan Alım Terminali 15 hektarlık bir alanı kapsıyor.

Alım Terminali'nden sonra iki kara hattı yapılıyor;

-Lüleburgaz yakınında Türkiye'nin mevcut doğalgaz şebekesine bağlanacak ilk hattı BOTAŞ yapıp, işletecek.

-Avrupa'ya gidecek diğer hatlara bağlanmak üzere Türkiye-Avrupa sınırına ilerleyen ikinci hattı ise Gazprom-BOTAŞ ortak şirketi TAGTAŞ işletecek.