Üçüncü Dünya: Meclisi basılan, başkenti taşınan Ekvador'da neler oluyor?

DUVAR - Latin Amerika ülkesi Ekvador, son dönemlerin en hareketli sokak eylemlerine sahne oluyor. Hükümetin ekonomik ve siyasi politikalarına karşı öfke birikirken Devlet Başkanı Lenin Moreno, hükümet sarayını boşaltarak başkent Quito'dan Guayaquil'e kaçtı. Durumun bir 'kaçış' olarak görünmemesi içinse arkasına askeri güçlerin kurmaylarını dizdiği bir açıklamada bulundu. 'Darbe girişimi' olarak adlandırdığı sokak eylemlerinin arkasında eski devlet başkanı -aynı zamanda partidaşı- Rafael Correa ve Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro olduğunu iddia etti. Peki Ekvador da neler oluyor?

'Gözaltına alınan' askerler, polisler, işgal edilen hükümet binaları, yanan askeri araçlar, yürüyüşler... Tüm bunlara değinmeden önce biraz geriye giderek Moreno yönetiminin nasıl bu duruma geldiğini hatırlayalım. Ne de olsa sokakta Moreno yönetimine istifa çağrısı yapanlar bununla yetinmiyor, bir de Moreno'yu 'hain' olarak tanımlıyor.

Venezuela gündeminden yola çıkmak son dönem açısından doğru olabilir. ABD destekli sağ muhalefetin kendini Venezuela Devlet Başkanı ilan eden Guaido'yu hatırlayacağız. ABD'nin Latin Amerika'daki neoliberal politikalarıyla daha uyumlu bir siyasi hatta sahip çevre ülkeler bu yönetimi tanırken Ekvador'un hamlesi oldukça dikkat çekmişti. Çünkü geçmişte Correa ile yakın ilişkileri olan Bolivarcı Venezuela yönetimi, Moreno'nun Guaido'yu tanıdığını açıklamasıyla karşılaştı. Daha sonra Ekvador'un bu hareketinin arkasında ABD'nin 'dış borç silme vaadi' olduğu ciddi bir şekilde tartışılmıştı.

Ancak Moreno yönetimi için iplerin asıl koptuğu an IMF ile yapılan anlaşma oldu. Moreno hükümeti önemli bir kısmı IMF'den olmak üzere 10 milyar dolarlık bir borç anlaşması imzaladı. Bununla birlikte IMF'nin sosyal alanlarda kısıtlama şartlarının kabul edilmesi, ülkede toplumsal refleksleri tetikledi. Genel grev çağrıları, kimi sendikalar ya da köylü organizasyonları tarafından yapılan eylemler aylardır devam etse de benzin fiyatlarındaki büyük artış protestoların şiddetini arttırdı. Genel grev eylemleri büyütürken yerliler de protesto gösterilerine katıldı. Ekvador, komşusu Peru kadar olmasa da oldukça büyük bir yerli nüfusuna ev sahipliği yapıyor. Aşağıda kimi yerlilerin başkente geliş görüntüleri yer alıyor.

Eylemlerin oldukça büyüdüğünü Meclis binasını işgal eden eylemcilerden anlamak mümkün. Moreno yönetimi olağanüstü hal ilan etse ve orduyu sokağa indirse de sokaklardaki kalabalık başkenti yerinden fiilen taşıtacak cinsten. Öyle ki başta 60 gün olarak ilan edilen OHAL, daha sonra Anayasa Mahkemesi tarafından 30 gün ile sınırlandı.

Eylemlerde 500'ün üzerinde göstericinin de gözaltına alındı. Kimi videolarda motorlu polislerin bazı göstericileri ezdiği göze çarpıyor. Bununla birlikte bazı bölgelerde yerli göstericiler güvenlik güçlerini 'gözaltına aldı'. Başkentte bir karakolun da ateşe verildiği İçişleri Bakanı Maria Paula Romo tarafından doğrulandı.

Moreno yönetiminin iddialarına karşın Correa da bir açıklama yaptı. Tüm bu ekonomik çöküntünün arkasında kendisinin olmadığını söyledi ve eylemlerin büyüklüğünün bunu gösterdiğini belirtti. Correa, Moreno'nun iddialarını 'delilik' olarak değerlendirdi.

Ekvador'un Savunma Bakanı'nın televizyona yaptığı son açıklamada ordunun öldürücü silahlara başvurabileceğini beyan etti. "Unutmayın ki askeri kuvvetlerimizin savaş gibi senaryolara karşı gururlu bir tecrübesi var” ifadelerini kullandı.

ABD'DEN VENEZUELA'YA 'PHOTOSHOP' YAPTIRIMI

Venezuela'da yaşayan ve Adobe programlarından herhangi birini kullananlara geçtiğimiz hafta oldukça ilginç bir mesaj geldi. InDesign, Photoshop gibi programları kapsayan Adobe, abonelerine 'ABD Başkanlığı'nın Venezuela'ya hükümetinin faaliyetleri doğrultusunda yayınladığı kararname ile yazılıma erişimin engellendiğini' açıklayan bir mesaj gönderdi.

El Pitazo'da yer alan habere göre, ABD'nin 13.884 numaralı kararnamesi Venezuela'da faaliyet gösteren tüm ABD şirketlerinin bu ülke vatandaşlarına yasaklanmasını kapsıyor. İngiliz şirket TransferWise da aynı sebeple yazılımı Venezuela'daki abonelerine yasakladı.

HİNDİSTAN: GREVE KATILAN 48 BİN ULAŞIM EMEKÇİSİ İŞÇEN ÇIKARILDI

Hindistan'ın Telengana eyaletinde üç gündür devam eden ulaşım işçilerinin grevine hükümetten gelen yanıt 48 bin kişinin işten çıkarılması oldu. Times of India'da yer alan habere göre, eyalet hükümeti başkanı Chandrasekhar Rao, işçilere verdiği ültimatomun ardından 'affedilmez bir suç' diyerek binlerce işçiyi işten çıkardı. Rao, 'özellikle tatil zamanı [Dasara, her yıl kutlanan bir Hindu festivali] greve çıktıklarını' belirterek işçilere verdiği sürenin dolduğunu söyledi.

İşten çıkarılan rakamlar büyük olunca bölgede yaşayanların otobüslere ulaşımı da son günlerde oldukça zorlaştı. Halkın durağa seyrek gelen otobüslere akını da kameralara yansıdı. 10 binin üzerinde otobüs hareketsiz kaldı.

United News of India'da yer alan habere göre, Hindistan Komünist Partisi (Marksist) – (CPI-M) Telengana bölge sekreteri Thammineni Veerabhadram, grevin işçilerin en doğal hakkı olduğunu belirterek ortada suçlanacak bir durum olmadığını belirtti. İşçiler grevde o ana kadar mahrum bırakıldıkları çalışma koşullarından maaşlara kadar 26 maddelik bir talep listesi yayınlamıştı.