Dünya Forum: Ragnar Lothbrok / Avrupa’yı fetheden yağmacı Viking kralı

DUVAR- Ragnar Lothbrok, Danimarkalı bir Viking savaş beyi ve 9'uncu yüz yılda yaşamış ünlü bir İskandinav kahramanıydı. Zamanla Danimarka ve İsveç Kralı haline gelen efsanevi Viking, bazı kayıtlarda Danimarka Kralı Sigurd Ring’in (veya Hring) oğlu olduğu söylendiğinden, Ragnar Sigurdsson olarak da anılıyordu.

Aynı zamanda Ragnar Lodbrok adıyla da anılan Ragnar Lothbrok (Eski İskandinav dilinde Ragnarr Loðbrók), eski İskandinav destanları, şiirleri ve Ortaçağ Latin kaynaklarında anlatılan efsanevi bir Viking kralıydı. 9'uncu yüz yıl boyunca İskandinavya, Francia ve Anglo-Saxon İngiltere’de başarılar kazandı. Bu hikâyelerde sıkça ortaya çıkan Thora ve Aslaug ile olan evliliklerinin yanı sıra, Ivar, Bjorn, Sigurd, Hvitserk ve Ubba dahil olmak üzere birçok ünlü oğulun babasıydı.

İlk kaynaklar, Ragnar ve Lothbrok adlarını tek bir kişiye atıfta bulunmak için bir arada kullanmamaktaydı. Bu şekilde kullanılan isimlere dair ilk örnek, Ari Þorgilsson’un, Ívarr Ragnarssonr loðbrókar’ın 1120 ilâ 1133 yılları arasında yazdığı ‘İslendingabók’a yaptığı atıfta görülür. Popüler kültürde ortak bir isim olarak kullanılan Ragnar Lodbrok Sigurdson, efsanevi kral için kullanılmış olsa da tarihsel bağlamda güçlü bir itiraz mevcut: Ragnar ve Lodbrok’un, aslında karı-koca olması ihtimali bulunuyor. Gerçekten de, efsanevi Ragnar’ın kökenleri Danimarkalı Reginheri Vikinglerine dayanıyorsa, kendisini Sigurdson olarak tanıtmasını gerektiren özel bir neden yoktu.

Hem Ragnar, hem de bir soyadıyla karıştırılmaması gereken “Lothbrok” takma adı, tarih kayıtlarında birçok farklı biçimde yazılmıştı. Bazen adı Regnar veya Regner olarak yazılıyordu; ayrıca takma adı Lodbrok, Lothbrock, Lothbrok veya Lodbrog olarak yazılmıştı.

Ragnar’ın lakabı olan Lothbrok, eski İskandinav dilinde “tüylü pantolon” anlamına geliyordu. Bazılarına göre “kirli pantolon” da olabilirdi. Bu lakabın, Ragnar Lothbrok'u anlatan menkıbelerden birinde zehir soluyan bir yılanla (bazı kayıtlara göre bir ejderhayla) savaşırken giydiği pantolondan kaynaklandığına inanılıyor.

Doğum tarihine ilişkin net bir bilgi bulunmasa da evlilikleri, sahip olduğu çocuklar gibi olaylar hesaba katıldığında, en erken 765 yılında doğduğu (kayıtlarda verilen tarihler 765’ten 795’e dek çeşitleniyor), ölüm tarihininse 845 ilâ 865 arasında olduğu düşünülüyor. Teknik olarak 700’lerde bu bölgede hiçbir devlet bulunmasa da, günümüzde İsveç veya Danimarka’nın bulunduğu bölgede doğmuş olması ihtimali yüksek görünüyor.

RAGNAR LOTHBROK DESTANI

Ragnar’ın hayatını ve kahramanlıklarını anlatan ve en çok bilinen ana kaynak 13'üncü yüz yıl İzlanda ürünü Ragnar Lothbrok Destanı’dır. Bu destan, ‘fornaldarsögur’ adı verilen ve İzlanda’nın 870’li yıllarda başlayan sömürgeleştirilme döneminden öncesini anlatan menkıbelerin bir parçasını oluşturur. Bu tür kahramanlık efsaneleri, eski İskandinav ailelerinin efsanevi kökenlerini aktarma eğilimi taşırdı ve çoğu zaman kahramanların ölümüyle de sona ererdi. Ragnar Lothbrok Destanı, Ragnar’ı İzlandalı bir ailenin atası olarak gösterir.

Hikâye, Ragnar’ın ikinci eşi olan Aslaug’un çocukluğuyla başlar. Aslaug’un, henüz üç yaşındayken kaybettiği Sigurd ve Brynhild’in kızı olduğu söylenir. Aslaug Norveç’te dünyaya gelir; kendisini ‘Kráka’ (karga) diye adlandıran ve asıl ailesinin kimliğini gizli tutan yoksul bir ailenin yanında büyür.

Bu dönemde, Danimarka Kralı Sigurd Ring’in oğlu olan yakışıklı ve dövüşçü Ragnar, “adamlarına karşı iyi ve düşmanlarına karşı acımasız” olmak üzere yetiştirilir ve az sayıda kişinin dengi olabileceği seviyede, üstün bir savaşçı haline gelir. İlk yağması olan Götaland ve Herruð savaşlarına, bir ejderha sorunu eşlik eder; kasabalarında orantısız biçimde büyüyen bir yılan ortaya çıkar. Tüylü bir pantolon ve pelerinden oluşan kıyafetiyle saldırıya geçer; kıyafetleri onu ejderhanın ölümcül kanından korurken canavarı öldürür ve Jarl’ın kızı Thora’yla evlenmeye hak kazanır. Evlilikleri mutludur ve iki oğulları dünyaya gelmiştir, Eirek ve Agnar. Bir süre sonra Thora hastalanıp ölünce yaşam sevincini yitiren Ragnar, iktidara geçmekten ziyade baskın seferlerine çıkar ve efsane yeni aşklar, çocuklar ve yeni topraklarda yaşanan mücadelelerle devam eder.

Belki de efsanesinin en ikonik başlıkları, Ragnar'ın bir ejderhayla olan ve başarıyla sonuçlandırdığı mücadelesi ve Northumbria Kralı Ælla tarafından yakalanmasıyla sona eren ve yalnızca iki gemiyle İngiltere’ye gelerek burayı istila etmesidir. Kral Ælla, onu yılanlarla dolu bir çukura atarak öldürür.

Daha sonraki metinler, Büyük Pagan Ordusu’nun intikam saldırıları düzenlediğini aktarıyor; bu durum, kimi tarihçiler açısından, saldırıların Ragnar’ın ölümünden kısa bir süre sonra gerçekleştiği anlamına gelir. Çağdaş tarihçilerin bir kısmıysa, iki olay arasında böyle bir bağlantı kurmaz. Genel bir kabule göre, Ragnar’ın ölümü 865’ten önce yaşanmış olmalıdır.

KARMAŞIK VE KALABALIK BİR AİLE YAŞAMI

İskandinav destanları, geleneksel olarak iki eşten, yani Thora ve Aslaug’dan bahseder. Vakanüvis Saxo Grammaticus ise üç isim verir: Lagertha, Thora ve ardından Aslaug. Bunların dışında, Swanloga adlı kadının Ragnar’dan üç oğul dünyaya getirdiğini aktarır. Saxo Ayrıca, Esbern ya da Hesbernus’un kızıyla birlikte Ubbe adında en az bir çocuğu olduğunu belirtir.

On birinci veya on ikinci yüzyıldan kalma bir kaynak olan St Neots Yazmaları’nda Ragnar’ın oğlu olan Ubba ve Ivar’ın üç isimsiz kız kardeşe sahip olduğu söylenir. Saxo bunlardan başka, ilk eşi olan Lagertha ile Ragnar’ın bir oğlu ve iki isimsiz kızı olduğunu aktarır.

Çeşitli destan ve yazmalardan derlendiği kadarıyla, Ragnar’ın oğullarının isimleri şöyledir: Inwære, Healfdene, Hubba, Berno ve Sigifridus (Ivar, Halfdan, Ubba, Bjorn ve Sigfrid). Bunlar, tarihsel olarak Reginheri ve Lobbróka’nın (Ragnar Lobrok’un oğulları olduğu iddia edilebilecek Vikinglerdir.

Ragnar Lobrok Destanı, Hvítserkr ve Rögnvaldr’ı oğulları olarak adlandırıyor olsa da çağdaş kaynakların hiçbiri onlardan bahsetmez. Tarihsel olarak Rögnvaldr'ın büyük olasılıkla Ivar’ın torunu olduğu teorisi ileri sürülmüştür. Saxo ise, Ragnald, Hwitserk ve Erik’in Swanloga adlı bir kadından doğan oğulları olduğunu belirtir.

Destan, ilk eşi Thora’dan doğan Eric ve Agnar ile birlikte iki oğuldan daha bahseder. Saxo, Thora’nın oğullarını Radbard ve Dunwat olarak adlandırır. Çağdaş kaynaklarsa, bu isimlerden bahsetmez.

Dokuz oğlunun ötesinde, kaynaklar daha sonra çeşitli Vikingleri Ragnar’la ilişkilendirir; onları ya Ragnar’ın oğulları olarak tanımlar ya da oğullarından birine bağlar.

AVRUPA KAYNAKLARINDA RAGNAR

Ragnar efsanesi, eski İskandinav dilinin ötesinde, Ortaçağ Danimarka, İngiltere ve Fransa’sının Latince eserlerine de yayılmıştı. Normandiyalı Keşiş William tarafından 11'inci yüz yılın ortalarında yazılan ‘Gesta Normannorum Ducum’, Danimarka Kralı Ragnar’ın, oğulları Fransa’nın her yerinde yağmalar yaparken, tahtında keyifle oturduğundan bahseder.

Benzer şekilde, Ragnar efsanesinin ana hattından farklı olarak, 1140 yılında, Brevis Historia rütbesi taşıyan ve Danimarkalı kralların vakanüvisi olan Dacie, Ragnar’ın oğullarından birini, bir fatih ve Danimarka Kralı olarak betimler. 12'nci yüz yılın ortalarında İngiltere’de yazılan ‘de infantia Sancti Edmundi,’ Ragnar’ın İngiltere’yi işgaline öncülük eden üç oğlu olduğunu aktarır. Bu yazma, İngiltere’deki tüm Anglo-Sakson krallıklarını fethetmek için 865 yılında yola çıkan Doğu Anglia’daki büyük bir ordunun Vikinglerden oluştuğuna atıfta bulunur. Geleneksel olarak Reginherus adlı bir Viking şefi olan ve Ragnar Lothbrok olarak tanımlanan bir figür, 845 yılında Paris’in işgal edilmesine de öncülük eder. İlerleyen zamanda şehri geri teslim etmesi karşılığında yüklü miktarda hazine alır.

Ragnar Lothbrok’a birçok sayfa ayıran ana Latin kaynağı, muhtemelen Saxo Grammaticus tarafından 13'üncü yüz yıl başlarında yazılan Gesta Danorum’dur.

Ortaçağ literatüründe Ragnar Lothbrok ile ilgili hikâyeler, ayrıntılar açısından farklılık gösterse de Fransa ve İngiltere’ye yaptığı baskınlarla ilgili kısım her kaynakta hemen hemen aynıdır. Buna ek olarak, son derece güvenilir bir kaynak olarak kabul edilen ve çağın kronolojik bir dizinini sunan Anglo-Saxon Tarihçeleri, Ragnar Lothbrok’un 9'uncu yüz yıl Avrupa’sında önemli bir etkisi olan faaliyetlerini kapsamlı bir şekilde aktarır. Dahası, Anglo-Saxon Tarihçesi’nde Vikinglere ilişkin kayıtlar yalnızca Ragnar Lothbrok ile bitmez. Oğulları, torunları ve Ragnar’ın mirasını nasıl sürdürdükleri hakkında bazı hikâyeler içerir.

Fransız tarihçilerin kayıtlarına göre, Ragnar Danimarka’da bir kral olarak hüküm sürdü; o ve oğulları Fransa’ya acımasız baskınlar düzenlediler. Bir başka kayıt, Ragnar’ı Paris'e saldıran Viking Reginheri’yle (Reginherus) ilişkilendirir; buna göre, Ragnar şehri ele geçirince 111 Hıristiyan’ı asar ve kısa bir süre sonra kendisi de bir hastalıktan dolayı ölür.

Tüm kayıtlarda görülen ortak hikâyede ise, Ragnar Lodbrok bir savaşçı olarak ün kazandı ve batıdaki toprakları ve krallıkları yağmalayarak bir servet edindi. Bir iddiaya göre, kiliselerde dua eden insanlara saldırıyordu. Bunların dışında, esprili bir lider olarak bilinirdi ve bazen düşmanlarının iyi düzenlenmiş ve disiplinli kuvvetlerini şaşırtmak için, özellikle de Fransa’ya yaptığı saldırılarda yıldırım taktikleri kullanıyordu.

Ragnar’ın ölümünün ardından, 865 yılında üç oğlu tarafından yönetilen Büyük Pagan (ya da Viking) Ordusu kuruldu ve 9'uncu yüz yıl İngiltere’sinin küçük Sakson Krallıklarına karşı 14 yıllık bir savaş başlattı. Viking istilası, Ragnar’ın öldürülmesinin intikamını almak amacıyla düzenlenmiş olabilirdi. Alternatif ve muhtemelen daha iyi bir teori, işgalin daha önce Ragnar tarafından talep edilen toprakları almak olduğunu öne sürer.

Normandiya bölgesine adını veren Ragnar’ın torunlarıysa, ‘Normanlar’* adıyla tarihsel varlığını sürdürüyor. Aynı zamanda İngiltereli William da bu fetihçi kralın büyük-büyük torunuydu.

* Kuzeyliler.

Kaynaklar:

https://www.ancient.eu/Ragnar_Lothbrok/

http://mythologian.net/ragnar-lothbrok-lodbrok-vikings-real-story-life-death-wives-children/

https://www.geni.com/people/Ragnar-Lodbrok-Sigurdsson/5604233735830047570

https://www.danishnet.com/vikings/ragnar-lothbrock-scourge-england-and-normandy/