DuvarDibi sayı 3: Toprak, ağaç, ev ve şehir
Gazete Duvar yayına başladığı günden bu yana sadece enformatik içeriği değil, o içeriklerin daha iyi anlaşılabilmesi için gerekli düşünsel, uzmanlığa dayalı içeriğin üretim ve sunumuna da önem vermeye gayret etti. İnternetin sağladığı hızlı enformasyon ve bilgi akışının yararlarının yanı sıra, bir müddet sonra baş edilmesi zor bir kargaşaya, en özetle aranan şeyin bulunmasını güçleştiren bir entropiye yol açmak gibi zararlı yönleri de olduğu malum. Bu güçlüğü aşabilmek için Duvar Kitap ile başladığımız derlemelere Duvar Dibi ile devam ediyoruz.Başlangıç itibarı ile Gazete Duvar’ın Forum sayfalarında kullanılan metinlerin bir derlemesinden oluşan dergimizin üçüncü sayısının başlığı ‘Toprak, ağaç, ev ve şehir’ Abbas Karakaya, Menekşe Toprak, Danyal Nacarlı, Cemil Aksu, Hamza Celâleddin, Fatih Sınar, Tezcan Karakuş Candan, Mehmet Ali Çelik, Yalçın Ersözen, Güner Yanlıç, Ömer Aydeniz, Korhan Gümüş, Hatice Özhan, Ebru Yenidoğan Genç ise üçüncü sayımıza katkıda bulunan isimler. Her zaman dediğimiz gibi: Gayret bizden himmet okurdan… İyi okumalar.
DERGİ
Duvar Kitap Dergi sayı 97: Ezra Pound'un Kantolar'ı
[4g 16s 10d] Bu sayımızda dünyanın en tartışmalı isimlerinden Ezra Pound'u kapağımıza taşıdık. İtalya tarihine kanlı harflerle geçen faşist diktatör Mussollini'ye dizdiği methiyelerle, döneminde birçok insan tarafından ağır bir şekilde eleştirilen ve Mussollini'nin yıkılmasının ardından İtalya'ya dönüşünde verdiği faşist selamla çok kimse tarafından şairliği de sorgulanan Pound'un en önemli eseri sayılabilecek olan Kantolar Efe Murad tarafından Türkçeye çevrildi. Soner Sert, şair ve çevirmen Murad ile çeviri sürecini ve Pound'un Türkçe şiirdeki yerini konuştu. Tartışmalı bir isim demiştik Ezra Pound için... Pound gerek şiire bakışındaki yenilik arayışı gerekse kelimelerle kurduğu ilişkiyle modern şiirin önemli isimlerinden oldu. Peki şiirin büyüsüyle bunca hemhal olmuş bir şairi faşizmin bataklığına iten koşullar neydi? N’oldu da ateşli bir Mussolini taraftarı hâline gelip dünyayı dinamitlemeye kalkıştı? Okan Çil yazdı. Eğer Ezra Pound faşist değil de ilerici bir sanatçı olsaydı, bu denli tartışma yaratacak mıydı? Örneğin, Kantolar’ın dünya şiirinin en özgün klasiklerinden biri olduğuna şüphe yok; ancak, bu epik dört dörtlük bir faşistin kaleminden çıkmamış olsaydı, bizi bu denli şaşırtacak, hatta sarsacak mıydı? Kantolar’a verdiğimiz önem, biraz da ters köşeye yatırılmamızdan, şaşkınlık içine düşmemizden mi kaynaklanıyor? Altay Öktem tüm bu soruların etrafından 'yaşlı Ez'in şiirini ele aldı. Ezra Pound, şiirde imgeyi temel birim gören ve bunu savunan, uygulayan, yerleştiren, yayan şiir anlayışıyla gösterir modern şairlerle arasındaki farkı. İmgeyi, bir zaman birimi içerisinde sunulan düşünsel ve duygusal karışım olarak görür. Ona göre çağın şiiri, dramatik, doğrudan, yalın ve coşku seline kapılmadan yazılmalıdır. Enver Topaloğlu'nun kaleminden... Kantolar'ı okumaya nereden başlamalı? Emek Erez bu temel soru etrafında Kantolar'ı ele aldı. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar...
Duvar Kitap Dergi sayı 96: Demirtaş: İçimdeki son cümleye kadar yazdım
Bu sayımızda HDP Eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş'ı kapağımıza taşıdık. Demirtaş'ın kaleme aldığı Leylan, geçtiğimiz günlerde Dipnot Yayınları tarafından yayımlandı. Mekânı esneten, tek bir zamanı zamanlar arasında bölüştürerek derinleştiren katmanlı bir hikâyesi var Leylan’ın. Roman içinde roman, zaman içinde zaman, bilinç içinde bilinç... Mehtap Ceyran yazdı. Cezaevinde yazmanın kendisi başlı başına yaşamanın ağırlığından bir kaçış, bir hafiflik arayışı ve duvarları her yönden aşma çabasındaki bir “yer değiştirme” değilse nedir? Demirtaş yazarak yer değiştiriyor. Kapatılamıyor. Tutsak alınamıyor. Şimdi de Leylan... Sevilay Çelenk'in kaleminden... Leylan’a aslında siyasi bir aşk hikâyesi denebilir. Ama romanın esas meselesi ne siyaset ne de aşk. İkisini de ihtiva eden temel meseleye, mutluluğa, daha doğrusu derin bir mutluluk tartışmasına “çoklu bilinç ortamında” odaklanıyor yazar. Okuyucu, son sayfayı devirdiğinde ister istemez kendine soruyor: Leylan mıyım, Kudret miyim, Bedirhan mıyım, ismi hiç anılmayan Bahtiyar mıyım, Celal miyim, Sema mıyım, yoksa Mutlu muyum? İrfan Aktan kaleme aldı. Selahattin Demirtaş, ilk romanı Leylan'la bir kez daha 'içeri'den 'dışarı'ya ses verdi. "'Asıl yenilgi unutmaktır' denir ya, benim metinlerim tümüyle, unutturmama üzerinedir" diyen Demirtaş'la, Leylan'ı, hafızayla olan ilişkisini ve 'seraplarını' konuştuk. M.S. 5. yüzyılda İakob Tsurtaveli tarafından yazılmış, “ilk roman” iddiası taşıyan "Şuşanik" Othello Kitap etiketiyle yayımlandı. Küçük bir roman olan "Şuşanik", Kraliçe Şuşanik’in çektiği sıkıntıları ve Azize Şuşanik’e dönüşme hikâyesini anlatıyor. Okan Çil inceledi. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar...
Duvardibi sayı 41: Kanal İstanbul
Selamlar, Gazete Duvar’ın enformatik içeriklerin daha iyi anlaşılabilmesi için gerekli düşünsel, uzmanlığa dayalı metinler sunma gayretinin ürünlerini Duvardibi’nde derlemeye devam ediyoruz. Kırkıncı sayımızda konuşmaya başladığımız ‘Kent Suçları’nın devamı sayılabilecek bir konu ile ‘Kent’i ve ‘Suç’ları tartışmayı sürdürüyoruz: 'Kanal İstanbul'. Kırk birinci sayımız Önder Algedik, Talat Kaya, Faruk Loğoğlu, Halil Ecer, Korhan Gümüş, Hakkı Yırtıcı, Haluk Gerçek, İrfan Aktan, Mücahit Bilici, Berrin Sönmez’in yazılarından oluşuyor. Gayret bizden himmet okurdan... İyi okumalar.
Duvar Kitap Dergi sayı 95: 'İyi' ve 'kötü' adam arasında: Mehmet Eroğlu
Bu sayımızda Mehmet Eroğlu'nu kapağımıza taşıdık. Eroğlu'nun "Kötü Adamın On Günü" kitabı İletişim Yayıncılık tarafından raflarda yerini aldı. Edebiyattaki tercihi zamansızlık olan, günün modasına pek de kulak asmayan Eroğlu sosyal medyayı, gençlerin dilini, gidilen mekânları, hatta markaları neredeyse bir karakter gibi kullanarak gerekirse bunun da üstesinden geleceğini gösteriyor, böylece yeteneğinin bir başka boyutunu gözler önüne seriyor. Giray Kemer yazdı. Şengül Can, Can Yayınları’ndan çıkan ikinci öykü kitabı “Devamsız”ı Nida Dinçtürk'e anlattı. “İnsanı her yerde anlamaya ve gözlemlemeye çalışıyorum,” diyen Can, “Devamsız”ı yazarken olaydan ziyade dil ve karakterlerin belirleyici olduğunu söyledi. Kürtçe moda dergisi 'Kubar' geçen hafta yayına başladı. Kürtçenin Kurmanci lehçesiyle yayınlanan dergi; moda, makyaj ve cinsellik konularını ele alıyor. Ferhat Yaşar'a konuşan derginin kurucusu Leyla Arısoy, "Bir devletimiz olmadığı için moda anlayışımız da oluşmuyor. Ne getirirlerse onu giyiyoruz" dedi. Belleğin unutuşa karşı savaşımında şiirleriyle direnmiş, bunu şiirinin nedeni ve sonucu haline getirmiş, yapıtlarıyla modern Türkçe şiirde hem yer, hem varlık edinmiş şair Adnan Azar'ı saygıyla selamlıyoruz… Enver Topaloğlu yazdı. Batuhan Saç bu sayımıza katkıda bulunan bir diğer isim oldu. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar
Duvar Kitap Dergi sayı 94: Bauman'dan eğitime bakış
Bu sayımızda kapağımıza Zygmunt Bauman'ı taşıdık. Zygmunt Bauman'ın çağdaş eğitimin krizine odaklandığı, söyleşilerinden oluşan derleme "Eğitim Üzerine" Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı. Bauman söyleşilerde, küreselleşmeden göçe ve teknolojiye dek pek çok başlık altında, genellemelere başvurmaksızın eğitimi ve çok renkliliğini göz ardı etmediği gençleri anlayıp anlatmaya çalışırken değişen toplumsal yaşamın ancak buralara bakarak kavranabileceğini hatırlatıyor. Ali Bulunmaz yazdı. Polisiye yazarı Çağatay Yaşmut, yeni kitabı "Benim Canım Ailem"de Kadiköy’ün kriminal hale gelen çehresi içinde, toplumsal sorunlara eğilirken, aile içi ensest olgusunu, çocuk istismarını, kadının toplumsal konumunu ve sıradan insanın güncel sorunlarını ele alıyor. Bir edebiyatçının çağına tanıklık etmesi gerektiğini hatırlatarak… Gürer Mut, Çağatay Yaşmut'la konuştu. Dr. İpek Elif Atayman’ın "Costa Gavras ve Politik Gerilim Sineması" kitabı Ayrıntı Yayınları tarafından yayımlandı. Atayman, kitapta Gavras sinemasını tüm bağlamlarıyla masaya yatırmaya çalışıyor. Soner Sert yazdı. 1980’lerde Almanya’da Türkiyeli bir temizlik işçisi olmak ne anlama geliyordu? Tuğçe Özbiçer, Türk kılığında Alman gazetecinin hikayesini kaleme aldı. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar.
Duvardibi sayı 40: Kent Suçları
Gazete Duvar’ın enformatik içeriklerin daha iyi anlaşılabilmesi için gerekli düşünsel, uzmanlığa dayalı metinler sunma gayretinin ürünlerini Duvardibi’nde derlemeye devam ediyoruz. Elazığ’ı vuran 6.8 büyüklüğündeki depremle birlikte gündeme yeniden oturan depreme hazırlık ve ‘kentsel dönüşüm tartışmaları arasında Duvardibi olarak yönümüzü ‘Kent Suçları’na çevirdik. Beyoğlu’nun dönüşümü ile başladığımız sayımız, Sur’dan Sulukule’ye, Ağaoğlu’ndan Kadıköy’ün kahve kokan ara sokaklarına dek yol alıyor. Kırkıncı sayımız Yaşar Adanalı, Mehmet Nuri Özdemir, Grand Korçi, Yusuf Yüksekdağ, Mehmet Ali Çelik, Hakkı Yırtıcı, Murat Sevinç, Önder Algedik, Nur Betül Çelik'in yazılarından oluşuyor. Gayret bizden himmet okurdan... İyi okumalar.
Duvar Kitap Dergi sayı 93: Uzak Doğu'dan bir ses: Sayaka Murata
Bu sayımızda Uzak Doğu edebiyatının önemli isimlerinden Sayaka Murata'yı kapağımıza taşıdık. Sayaka Murata'nın onuncu romanı "Kasiyer" Turkuvaz Kitap tarafından yayımlandı. Yazarlığın yanı sıra yarı zamanlı kasiyerlik yapan Murata, "Kasiyer"de unutulmaz bir karakter yaratırken aile, iş yeri, evlilik gibi kurumları masaya yatırıyor. Okan Çil yazdı. Göksel Türközü; Ahn Do-hyun, Hwang Sok-yong, Kim Un-su, Yung Gui-ca ve Han Kang başta olmak üzere, çok sayıda Koreli yazarın kitabını Türkçeye çevirerek Korece eğitimine olan katkılarından dolayı 2012 yılında Kore Devlet Nişanı’nın sahibi oldu. Soner Sert, "Türkiye’de sadece roman ön planda tutuluyor, öykü kitapları da şiir kitapları da çok satanlar listesine girebilmeli" diyen Türközü ile Koreceyi, çağdaş edebiyatı ve çeviriyi konuştu. Demokrat Parti döneminde Bakanlar Kurulu kararıyla alınan yasak kararları incelendiğinde, karşımıza komik bir manzara çıkıyor: Çoban resimli kartpostalda Hıristiyanlık propagandası bulmak, 1958’de Paris’te Fransızca olarak basılan Kemal Tahir eserinin Fransızcasını bile yasaklamak… Bugün ‘erişim engeli’ ile uğraşan basının ve edebiyat dünyasının durumu geçmişte de hiç parlak değildi. Melishan Devrim inceledi. 2016'da yayın hayatına başlayan ve Kürtçe psikoloji alanında yayınlanan ilk dergi olarak tarihe geçen Psychology Kurdî'ye ilgi her geçen gün artıyor. Ferhat Yaşar, editör Abdulsıttar Özmen ile konuştu. Piglia’nın tarih, hafıza ve bunları yüksek sesle dillendiren makine üçlüsüyle tanıklığa ve tanık olunanların aktarılmasına yönelik bir kurguyla okura seslendiğini görüyoruz Yok Şehir’de. Ali Bulunmaz'ın kaleminden... Margaret Atwood'un 1969 tarihli ilk romanı "Evlenilecek Kadın" Doğan Kitap tarafından okurla buluştu. Atwood "Evlenilecek Kadın" kitabında, toplum kadın üzerindeki gözünü devamlı açık tutuyor. Emek Erez inceledi. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar
Duvar Kitap Dergi sayı 92: Dünyanın 'sırrı'na kazı: Göbekli Tepe
Bu hafta tüm dünyanın merakla takip ettiği Göbekli Tepe’yi ele alan kitapları odağımıza aldık. “Taş Çağı Avcılarının Gizemli Kutsal Alanı Göbekli Tepe" kitabında Alman arkeolog Klaus Schmidt ömrünü adadığı Neolitik döneme ait yapılar topluluğunu anlatır. Bir yerleşim merkezi olmayan bu yerin 'sırrı' neydi? Burayı yapanlar kimlerdi ve nasıl çalışmışlardı? Ortaya çıkarılanlar geçmişe dair hangi bilgilerin değişmesine ya da yeniden gözden geçirilmesine neden olmalı? Sorularına ve daha fazlasına kendi yanıtlarını verir... Barış Avşar yazdı. Karl W. Luckert, Göbekli Tepe’nin sosyal, ekonomik ve kültürel yaşantısından yola çıkarak dinsel bir okuma yapar. Şüphesiz bunda belirleyici olan, yazarın fikirlerini etkileyen öğe, Göbekli Tepe’deki buluntular sonrası National Geographic’in 2011 Haziranı’nda bu yeri “Dinin Doğduğu Yer” olarak duyurmasıdır. Yazar, araştırmaları sonrası bu hususa şöyle yaklaşır: Öncelikle, Göbekli Tepe’de gerçekleşen avcı âlemindeki yuvarlak tören platformlarının erkekler tarafından ve erkekler için inşa edildiğini söyler. Çocukların ve kadınların gir(e)mediği bu ortamı, ataerkil yetişme tarzının veya teolojik cinsiyet ayrımının etkisinde kalmış olabilecek bir din tarihçisinin görüşü olarak değil, kadınlar tarafından kurulmuş olabilecek dinler konusunda kapsamlı araştırmalar yapmış bir din tarihçisi sanıyla açıklamaya çalışır. Soner Sert inceledi… Şanlıurfa’nın yaklaşık 22 km uzağında, Örencik köyü yakınlarında bulunan Göbekli Tepe’yi bu kadar ilginç kılan nedir peki? Neden tarihsel, antropolojik okumalarımızı zorlayacak sorularla karşılaştık onunla beraber. Peki ya keşfedilme serüveninde neler yaşandı? Okan Çil’in kaleminden… Mehmet Mahsum Oral’ın son kitabı Barbarlarla Beklerken, Everest Yayınları tarafından yayımlandı. Oral’la, anlatıyı ve ‘barbarlar’ı konuştuk. HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın cezaevinde kaleme aldığı Leylan isimli romanı 22 Ocak’ta Dipnot Yayınları etiketiyle okurla buluşacak. Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar
Duvardibi sayı 39: Depresyon
Gazete Duvar’ın enformatik içeriklerin daha iyi anlaşılabilmesi için gerekli düşünsel, uzmanlığa dayalı metinler sunma gayretinin ürünlerini Duvardibi’nde derlemeye devam ediyoruz. Otuz dokuzuncu sayımızın başlığı, tüm dünya insanlarının ortak sorunlarından biri olan ‘Depresyon’. Türkiye'de ekonomik ve sosyal kriz ortamının da etkisiyle gündeme oturan bu ruhsal çöküntü halini anlamaya ve yorumlamaya çalıştığımız sayımız Arzu Erkan Yüce, Tuğçe Isıyel, Emek Erez, Serhat Özdili, Hatice Özhan, Sevilay Çelenk, Kate Bradley'in yazılarından oluşuyor. Gayret bizden himmet okurdan... İyi okumalar.
Duvar Kitap Dergi sayı 91: 'Sıradan'ın cezbediciliği: Normal İnsanlar
Bu hafta çağdaş Dünya edebiyatının çok konuşulan isimlerinden Sally Rooney'i kapağımıza taşıdık. Kimilerine göre 'geleceğin yazarı', kimilerine göreyse 'sıradan bir yazar' Rooney. Aldığı birçok ödül ise Rooney'nin genç yaşında edebiyat kamuoyunun radarına girdiğinin göstergesi... Sally Rooney’in, Arkadaşlarla Sohbetler isimli kitabı MonoKL tarafından, Pınar Umman çevirisiyle yayımlandı. Aşkın günümüz dünyasındaki hâllerini ve âşığın çelişkili tutumunu konu edinen romanı ilginç kılan taraf, biçimsel yenilikleri ya da aman aman kurgu teknikleri denemesinde değil, karakter yaratımında gizli... Okan Çil kaleme aldı. Sally Rooney'nin ikinci kitabı, Normal İnsanlar Can Yayınları tarafından okurla buluştu. Rooney kitapta, lise yıllarından üniversiteye uzanan bir ilişkinin kaydını tutuyor; toplumda yer edinme mücadelesi veren, birbirlerinden ayrı kalamayan, ancak sevmek için de zorlu sınavlar vermek zorunda kalan iki gencin hikâyesiyle bir kuşağı temsil ediyor. Nilay Kaya yazdı. İvan İllich'in "Geçmişin Aynasında" kitabı Yeni İnsan Yayınevi tarafından yayımlandı. "Geçmişin Aynasında", tarihin aynasında 12. yüzyıla kadar uzanırken, İllich okumalarını çağdaş okuyucuya rapor verecekmiş gibi güncelleştiriyor ve sosyal hayatımızı saran meselelere de ayna tutuyor. Emek Erez'in kaleminden... Prof. Dr. Ali Akyıldız'ın "Osmanlıda Ulaşımın Modernleşmesi" kitabı Timaş Yayınları tarafından yayımlandı. Akyıldız, bu kitabında İstanbul’u merkeze alarak Osmanlı’nın son dönemlerinde deniz ulaşımının geçirdiği evreleri, Galata Köprüsü’nün hikâyesini ve Osmanlı topraklarında demiryollarının gelişim sürecini tüm yönleriyle ele alıyor. Soner Sert inceledi. "Bir gün üniversitedeyken Hasan Hüseyin aradı. Hemen eve gelmemi istedi, gittim. Yalnızdı. Kitaplığın bir rafında beyaz bir güvercin duruyordu. Ağlayarak onu gösteriyor, 'bu güvercin kesinlikle Bedri’nin ruhu' diyordu..." Salih Bolat, böyle anlattı şair Hasan Hüseyin'i... Marifet iltifata tabidir. İyi okumalar.
Duvar Kitap 90'ıncı sayısıyla Dergilik'te
Gazete Duvar, ek yayını Duvar Kitap'ı artık yeni bir platformda daha okura sunuyor. Her çarşamba yayınlanan Duvar Kitap bundan böyle Dergilik uygulamasında da yer alacak. Okurlar Duvar Kitap dergisini uygulamada favorilerine ekleyerek kendi kütüphanesini de oluşturma imkanı bulabilecek. Gayret bizden, karar okurlardan...
Duvar Kitap Dergi sayı 90: Dünya mahvolurken: Niteliksiz Adam
Bu hafta dünya edebiyatın önemli isimlerinden Robert Musil’i kapağımıza taşıdık. Musil’in edebiyat tarihine yaptığı en önemli katkılardan biri olan ve kendisinden sonraki birçok yazarı derinden etkilediği eseri Niteliksiz Adam tam metin olarak Sami Türk çevirisiyle Aylak Adam Yayınları tarafından yayımlandı. Böylesi kısır bir dönemde Aylak Adam Yayınları ve çevirmen Sami Türk’ün böylesi zor bir işe kalkışması ve hakkıyla üstesinden gelmesi her anlamda takdiri hak ediyor. Dileriz ki daha çok okur Musil’in bu eşsiz eserini okur ve hayatlarıyla bağ kurar. Niteliksiz Adam'da feodalizmin tükenişi ve burjuvazinin yükselişinin ardından dehası ironi ile parlayan yıldızı okursunuz. Her şeyi yakıp yok eden karanlığın üzerinde parlayan birkaç yıldızdan birini... Barış Avşar’ın kaleminden… Hem devlet hem toplum nezdinde hırsız, düzenbaz olarak nitelendirilen Çingenelerin başları dertten pek kurtulmuyordu. Nerede bir hırsızlık yapılsa, nerede biri öldürülse civardaki Çingenelerden hesap soruluyordu. Hor görüldüler, özel günleri basıldı, vergilerle belleri bükülmeye çalışıldı. Peki bu Çingeneler kimlerdi? Okan Çil, yıllardır devlet baskısı altında evlerinden, kültürlerinden, insanlıklarından, onurlarından edilen çingenelerin Osmanlı’dan bu yana süregelen yaşadıklarını yazdı. SSCB Londra Büyükelçisi Mayski'nin günlükleri bir döneme ışık tutuyor. Lloyd George, Ramsay MacDonald, Kral V. George, VIII. Edward, Bernard Shaw, H.G. Wells, Joe Kennedy gibi pek çok siyasetçi, aydın ve yazarın da isminin geçtiği günlükler, 30’ların Avrupası’nı anlamak, özellikle sosyal ve siyasal bağlamda fikir edinebilmek için önemli bir kaynak. Soner Sert yazdı. Ken Thompson'ın "Darwin'in En Güzel Bitkileri" kitabı Ginko Bilim tarafından raflarda yerini aldı. "Darwin'in En Güzel Bitkileri", Darwin’in botanik çalışmalarına ve bu çalışmalardan “Doğal Seçilimle Evrim” konusuna bilimsel kanıtlar toplama uğraşına odaklanıyor. Mert Kükrer yazdı. Buse Özlem Bay ve Uğur Karaca bu sayımıza katkıda bulunan bir diğer isimler oldular. Marifet iltifata tabidir. Barış ve umut dolu yıllar.