YAZARLAR

Covid’le yaşamaya devam etmek

Nanjing’liler neredeyse 2020 başında Wuhan’lıların yaşadığı bir toplumsal dışlanmayı deneyimliyor. Saygın üniversitelerdeki virologlara göre, Çin’in pandeminin başındaki yöntemleri doğruydu ancak geldiğimiz noktada yeni politikalar geliştirmek gerekiyor... Pekin hükümetinin karantina dışındaki yöntemleri tartışmaya dahi açmak istememesinin ardında sadece halk sağlığı politikaları değil siyasi kaygılar da yatıyor.

Çin, her ne kadar pandeminin ilk çıktığı yer olarak tepki çektiyse de hızlıca uygulamaya koyduğu sıkı karantina programıyla salgını iki ay gibi kısa bir süre içerisinde ülke içinde bitirdi. Çin ve diğer Asya ülkelerinin pandemiyle mücadeledeki başarısı sınırların açılıp Delta varyantının tekrar bu ülkeleri vurmasıyla gölgelendi.

Çin, pandeminin bu yeni aşaması için Batılı ülkeleri sorumlu tutuyor ve ülke içinde yeni bir salgın başlamaması için hem ülke sınırlarını hem de ülke içinde kent sınırlarını sıkı tutuyor. 2020 yılında Çin’de bırakın turistleri ve iş insanlarını, çalışma izni olanları bile Çin’e sokmayacak kadar sıkı bir vize politikası izlemişti. 2021 yılında ülkede halk sağlığının tamamen normale dönmesiyle bu kısıtlamalar da yumuşatılmış ama Temmuz ayında Nanjing kentinde Delta salgını başgösterince sınırlar tekrar kapandı.

Salgından kastın çoğu hastanelik olmayan sadece 200 vaka olduğunu not ederek devam edelim. Pandeminin bu yeni evresinde, Çinli belediyeler, merkezi hükümetin uyarısıyla, 2020 yılı başındaki önlemleri aynısıyla uygulamaya başladılar. Yani, tüm kent ve eyaletler Nanjing’in başkent olduğu Jiangsu eyaletinden gelenlere kapatıldı, bu eyalet de kendini içeriye kapattı, kimsenin dışarı çıkmasına izin vermiyor. Tüm anaokulları ve yaz kampları iptal edildi, okullar ve üniversiteler bu eyalette Eylül’de tekrar çevrimiçi olarak başlayacak. Nanjing’liler neredeyse 2020 başında Wuhan’lıların yaşadığı bir toplumsal dışlanmayı deneyimliyor.

Çin’e dışarıdan girişlerin yasaklanması gibi Çin hükümeti Çin vatandaşlarının pasaportlarının yenilenme sürecini askıya aldı. 2022 yılının Şubat ayında Çin’de yapılacak Kış Olimpiyatları’nın seyircisiz olacağı neredeyse kesin gibi. Çin’in, hem yabancılar hem kendi vatandaşları için, uluslararası seyahate ancak 2022 yılının sonunda açılabileceği yorumları yapılıyor.

Bu sıkı önlemler karşısında saygın Çin üniversitelerindeki virologlar kamuoyuna demeç vermeye başladılar. Bu bilim insanlarına göre, Çin’in pandeminin başındaki yöntemleri doğruydu ancak geldiğimiz noktada yeni politikalar geliştirmek gerekiyor. Bunun iki nedeni var; biri artık bilim ve halk sağlığı dünyasının Covid-19 virüsü hakkında daha çok bilgi sahibi olması ve virüsün yeni varyantlarının sürekli çıkacağının neredeyse kesin olması. Bu bilim insanlarına göre, artık virüsün davranışını kestirebildiğimiz için ve Çin toplumunda aşılanma oranı yüzde altmışı geçtiği için artık kapanma yöntemiyle değil sürü bağışıklığı yöntemiyle pandemiyle mücadeleye geçiş yapılması gerekiyor. Uzmanların bilgi birikimine ve aşılanma oranına vurgu yapması, 2020’de pandeminin başına Britanya gibi ülkelerin sürü bağışıklığı deneylerinden farklı kılıyor.

Ancak, kamuoyudaki bu tartışma merkezi hükümeti rahatsız etmişe benziyor. Çünkü, bu açıklamaları yapan bilim insanları ya sözlerini geri çekmek zorunda kaldılar ya da intihal gibi suçlamalarla itibarsızlaştırıldılar. Pekin hükümetinin karantina dışındaki yöntemleri tartışmaya dahi açmak istememesinin ardında sadece halk sağlığı politikaları değil siyasi kaygılar da yatıyor.

Devlet Başkanı Xi Jinping, 2018 yılında bir anayasa değişikliğiyle aynı kişinin iki dönemden fazla başkanlık yapmasını engelleyen kuralı kaldırmıştı. Ancak, bu Xi’nin doğrudan üçüncü döneme devam edebileceği anlamına gelmiyor. 20211 yılının Ekim ayında yapılacak ÇKP genel kongresinde ÇKP’nin en üst düzey kurumu olan Politbüro Sabit Komitesi üyelerinin bir kısmı emekli olacak, yerlerine yenileri atanacak. Komitenin hizipsel ve ideolojik kombinasyonu Parti içindeki güç dengelerini dolayısıyla Xi’nin üçüncü döneme devam etmesine verilecek desteği etkileyecek. O yüzden, bu tarihe kadar ÇKP içinde güç dengelerini ciddi oranda değiştirecek bir meşruiyet krizi yaşanmaması gerekiyor. Yönetim, yeniden başlayacak bir salgından, Çin’in yeni orta sınıflarını yeniden bir uluslararası yalıtılmışlığa sokmak pahasına da olsa, sakınmaya çalışıyor.


Ceren Ergenç Kimdir?

ODTÜ kökenlidir. Liverpool Üniversitesi Çin kampüsü’nün Çin Çalışmaları bölümünde doçent. Çalışma alanı Çin ve Doğu Asya odağında karşılaştırmalı siyasetbilimidir. Çin, Hindistan ve ASEAN siyaseti, Türkiye-Çin ilişkileri, ve uluslararası ilişkilere dair yeni kavramsal ve yöntemsel tartışmalar üzerine makale ve kitap derlemeleri var.