Boğazlardan petrol tankeri geçişinde 'teyit mektubu' krizi

DUVAR - Türkiye, 1 Aralık itibariyle İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçecek petrol tankerlerinden, P&I sigortasının (koruma ve tazmin sigortası) geçerliliğine dair teyit mektubu istemeye başladı. Teyit mektubu sunmayan tankerlerin geçişine izin verilmiyor. 

Krizin arkasında Rusya'nın Ukrayna'yı işgali nedeniyle uygulanan yaptırımlar yatıyor. Geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği (AB), Rus petrolüne tavan fiyat uygulama konusunda anlaştı. AB'nin, 2 Aralık'ta açıkladığı yaptırım kararı 5 Aralık'ta yürürlüğe girdi. G7 ülkeleri de tavan fiyat uygulayacaklarını açıkladı.

TÜRKİYE: SİGORTA FİRMALARI ÜLKEMİZ SÖZ KONUSU OLDUĞUNDA BELGE VERMEKTEN İMTİNA EDİYOR

Batı basınında çıkan haberlerle ilgili Denizcilik Genel Müdürlüğü'nden 8 Aralık'ta yapılan yazılı açıklamada, AB yaptırımları nedeniyle petrol gemilerin P&I sigortalarının geçersiz olması ve bir kaza durumunda sigortanın tazmin edilememesinin söz konusu olduğu belirtildi.

Açıklamada, "Bu durum gerek ilgili AB direktifince gerekse Avrupa’da üst düzey devlet kurumları tarafından teyit edilmiştir" denildi ve sigorta şirketleri eleştirildi: 

"P&I sigorta şirketlerinin mevzuatlarını öne sürerek ciddi ücretler karşılığı düzenledikleri sigorta poliçeleri kapsamında ticari müşterilerine (gemi sahiplerine) teyit mektubu vermemelerinin kabul edilemeyecek bir durum olduğu değerlendirilmektedir. Sigorta firmaları, rutin olarak olay bazında talep edilen ve verilen bu teyit mektubunu Ülkemiz söz konusu olduğunda vermekten imtina etmektedirler."

'GEMİ SAYISININ FAZLALIĞI BASKI ARACI OLARAK KULLANILIYOR'

Bekleyen gemi sayının yükselmesiyle Türkiye üzerinde baskı kurulmak istendiği belirtilen açıklamada, "Gelinen noktada, halihazırda teyit mektubu veren ham petrol taşıyan gemiler Türk Boğazlarından rutin olarak 1 Aralık’tan beri geçmekte olup, Karadeniz’de bekleyen gemi sayısı da haberlerde belirtilen sayıda olmadığı gibi (11’i Avrupa Birliği limanları varışlı 15 gemi) gemi sayısının fazlalığı da ülkemize bir baskı aracı olarak kullanılması da kabul edilebilir değildir" ifadeleri kullanıldı. 

REUTERS: YAPTIRIMLAR ÖNÜNDE KRİTİK BİR ENGEL

Reuters haber ajansının 9 Aralık günü geçtiği haberde, Türkiye'nin kararı "yaptırımların önünde kritik bir engel olarak" değerlendirildi, Ankara'nın "Batılı yetkililerin günlerce süren baskılarına rağmen" teyit mektubu şartını 1 Aralık'ta uygulamaya başladığı belirtildi. 

Habere göre, sigorta şirketleri yaptırım uygulanabileceği kaygısıyla teyit mektubu vermek istemiyor. AB'nin getirdiği yaptırımları denetlemek şirketlerin sorumluluğunda ve AB'nin belirlediği tavan fiyatın üstünde petrol taşındığının tespiti halinde şirketlere yaptırımlara maruz kalmaktan endişe ediyor. 

Konunun AB'nin tavan fiyat uygulamasıyla ilgisi olmadığını söyleyen bir AB yetkilisi ise, sorunun çözümü için Türkiye'yle görüştüklerini dile getirdi.

DENİZCİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ: İLK KEZ P&I GRUP ÜYESİ BİR ŞİRKET, TEYİT MEKTUBU SUNDU

Denizcilik Genel Müdürlüğü, tartışmalarla ilgili olarak 9 Aralık'ta bir açıklama daha yaptı. Teyit mektubu sunmadığı için İstanbul Boğazı'ndan geçmek isteyen 18 tankerin Karadeniz'de, Çanakkale Boğazı'ndan geçmek isteyen 1 tankerin de Ege Denizi'nde bekletildiğini aktarıldı. Karadeniz'de bekleyen 18 gemiden 15'nin varış noktasının ise AB ülkeleri olduğu kaydedildi.

Açıklamada, Çanakkale Boğazı'ndan geçmek üzere Marmara Denizi’nde bulunan ham petrol yüklü teyit mektubu sunmayan 8 tankere, son defa teyit mektubu vermeleri için bilgilendirme yapıldığı, teyit mektubu sunulmaması durumunda, tankerlerin Çanakkale Boğazı tüm gemi trafiğine kapatılarak Türkiye karasularından çıkarılacağı ifade edildi.

Açıklamada, "Kuralın yürürlüğe girdiği tarihten beri ilk kez Uluslararası P&I Grup üyesi bir P&I sigorta şirketi; sigorta hizmeti verdiği bir Türk bayraklı tanker için teyit mektubunu Bakanlığımıza sunmuş olup ilgili tankerin İstanbul Boğaz geçişi bugün sağlanmıştır. Bu durum, yüklü ham petrol tankerlerinin P&I sigorta şirketlerinin teyit mektubunu vererek Türk Boğazlarından geçmesi için önemli bir adımdır. İlgili mercilerle görüşmeler devam etmekte olup, tüm gemilerin gerekli şartları sağlayarak Türk Boğazlarından geçmesi için gerekli iş birliği, Türk Boğazlarının korunması şiarımızdan ödün vermeden sürdürülmektedir" denildi. (HABER MERKEZİ)