BİRTEK-SEN Başkanı Türkmen: Patronlara teşvik, işçilere kriz var

Burcu Özkaya Günaydın

DUVAR - Son dört ayda tekstil sektöründe binlerce kişi işten çıkarıldı. Antep’te 30 bine yakın, Urfa’da bin, Maraş’ta 450, Malatya’da ise 100 kişi işsiz kaldı. İşten çıkarmaların yanı sıra yüzlerce işçi de ücretsiz izne çıkarıldı.

Tekstil sektöründeki kriz ve işten çıkarmaları, Birleşik Tekstil, Dokuma ve Deri İşçileri Sendikası (BİRTEK-SEN) Genel Başkanı Mehmet Türkmen’le konuştuk. Türkmen, “Krizin faturasını patronla işçi aynı ölçüde ödemiyor. Kirasını ödeyemeyen, ekmek alamayan patron yok ama işçi var” dedi.

‘TEKSTİL SEKTÖRÜ PANDEMİDE BÜYÜDÜ’

Merinos’tan 1500 işçi çıkarıldığını, Maraş’ta iki fabrikanın kapanarak 450 işçinin işsiz kaldığını belirten Türkmen,  “Bunlar bizim ulaşabildiklerimiz. İşten atılan işçi sayısı, bu rakamların çok daha üstünde. Sektördeki daralmadan patronlar da şikâyetçi. Antep’i ele alırsak; ihracat düştü, sektörde yüzde 40 daralma var. Patronlar elektrik, hammadde zamlarından dolayı masrafları karşılayamıyor ve fabrikalarını kapatmak zorunda kalıyor. Küresel bir kriz var elbette ama bu krizin faturasını patronla işçi aynı ölçüde ödemiyor. Kirasını ödeyemeyen, ekmek alamayan patron yok ama işçi var” diye konuştu.

Pandemi dönemi, Türkiye’de tekstil sektörünün büyüdüğü bir dönem oldu. Salgından önce Hindistan, Bangladeş gibi iş gücünün ucuz olduğu Asya ülkelerinin yerini, ulaşım avantajı nedeniyle Türkiye almaya başladı. Buna paralel olarak sektördeki üretim de istihdam da arttı.  Türkmen, bu dönemde yapılan ‘evde kal’ çağrılarına rağmen birçok fabrikanın işçileri fabrikalara kilitleyerek çalıştırdığını anlattı. Büyümenin yaşandığı bu süreçte hiçbir işçinin söz konusu büyümeden pay almadığını ama sektör krize girdiğinde en ağır bedeli yine işçilerin ödediğini vurguladı. Türkmen, “Avrupa’da alım gücü azaldı, küresel daralma var. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Antep’e geldiğinde patronlar açıklama yaptı. ‘Biz şu anda da devletten teşvik desteği alıyoruz, bu konuda sorunumuz yok’ diye. Yani devlet patronun bu krizi az hasarla atlatması için her şeyi yapıyor. Bu teşviklerin yarısı işçiye, halka yapılsa, geçim derdiyle boğuşan binlerce insan biraz rahatlar” dedi. 

‘ANTEP’TE İŞÇİLERE İSTİFA DAYATILIYOR’

Türkmen, sendikaya işçilerden bilgi geldiğini söyledi. Bu bilgilere göre de Antep’te işverenler, işçilere ya çok düşük bir maaşla çalışmayı ya da tazminatının yarısı karşılığında istifayı dayatıyor. İşçilere yapılan bu dayatmayla ilgili Türkmen şu değerlendirmeyi yaptı: “Dünya genelinde bir kriz var. Masraflar karşılanmıyordur, işveren işçi çıkarmak zorunda kalıyordur. Bari bu işçinin tazminatını tam yatırın, ‘işten çıkarıldı’ gösterin ki işçi, işsizlik fonundan yararlanabilsin. Bunlar yapılmıyor. İşçiye tazminatının yarısı karşılığında istifa etmesi dayatılıyor. Çünkü işsizlik maaşı almasın istiyorlar. İşçiler, işsizlik maaşı alamayınca, işsizlik fonu patronlara ‘teşvik’ olarak veriliyor. Hem tazminatın yarısı hem de işsizlik fonu patrona kalıyor. Bu, birebir bu olayı yaşayan işçilerden gelen bilgidir. Hükümet ve patronlar ortak çalışıyor. ‘İşçi itiraz etsin’ diyeceksiniz. Mahkemeye verse 2-3 sene sürecek. Kazanıp kazanmayacağı da meçhul. İşçiler de bu pahalılıkta tazminatının yarısını alıp, susuyor.”

Türkmen, bu sürecin işçi açısından daha az sancılı geçmesi için tazminat, işsizlik fonu gibi haklarının kırpmadan verilmesi, bir süre işçilerin ücretli izne çıkarılması gerektiğini ifade etti.