2 bin 200 yıl önce ölmüş Kelt savaşçının mezarında benzersiz bir kalkan bulundu

David Nield

Kimi arkeolojik bulgular inanması güç gibi görünürken 2 bin 200 yıllık bir Kelt savaşçısının mezarının keşfedilmesi, bir kez göz attığınızda anlayacağınız üzere, uzmanlarda gerçekten de büyük bir heyecana neden oldu.

Independent gazetesine konuşan İngiltere’deki Manchester Üniversitesi’nden arkeolog Melanie Giles’in aktardığına göre, mezardaki bulgular arasında 'milenyumun en önemli İngiliz Kelt sanat eseri' olarak tanımlanan gösterişli bir kalkan da bulunuyor.

BENZERSİZ BİR KALKAN

La Tène olarak bilinen ve erken dönem Kelt sanat tarzında üretilmiş olan kalkan, sıra dışı bir oymalı kenara ve ‘triskele’ adı verilen üçlü spiral bir tasarıma sahip.  Bunun yanı sıra, kalkan molüsk kabukları gibi organik formlar barındırırken, tamir gördüğüne ilişkin izler de taşıyor.

İngiltere’deki MAP Archaeological Practice kurumundan arkeolog Paula Ware, Yorkshire Post gazetesine verdiği demeçte, “Yaygın olan inanç, ayrıntılı işlemelere sahip metal yüzeyli kalkanların tamamen törensel olduğu, statüyü yansıttığı ama savaşta kullanılmadığı yönünde” diyor.

“Araştırmamız, kalkan üzerindeki tipik bir kılıç yarası olduğunu gösteren bir kanıtla bu inanca meydan okuyor. Ayrıca tamirat izleri de görülebilir; bu da kalkanın yalnızca eski değil, aynı zamanda sıkça kullanılmış olma ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyor.”

Yaklaşık 75 santimetre genişliğindeki kalkan, bronz bir metal levhanın alt yüzeyinden çekiçle dövülmesiyle şekillendirilmiş olmalı. Bir zamanlar bu savunma aracını kaplayan deri ve ahşap süslemeler günümüze dek çürüyüp yok olmuş.

Bulunan kalkanın yanı sıra, mezar, atlarıyla birlikte gömülen iki tekerlekli at arabası yüzünden, ziyadesiyle acımasız görünüyor; öte yandan, bu atların kurban mı edildiği yoksa önceden mi öldüğü belli değil.

Atların kalıntıları. Görsel: MAP Archaeological Practice

Ware, “Bu atlar, mezara toynakları üzerinde yerleştirilmişti ve arka bacakları mezardan fırlayacak gibi görünüyordu” diyor.

MEZARIN BİZE SÖYLEDİKLERİ

Bütün bu silahları, bir taşıma aracını ve mezara istiflenen erzakları görmek, döneme ait Kelt kabilelerinin öte dünyaya geçişi ne kadar ciddiye aldığını gösteriyor. Bu savaşçının yaşadığı toplum, sonraki süreçte ne olduğuna bakmaksızın, ona mümkün olabildiğince çok yardım etmek istemiş olmalı.

Adamın MÖ 320 ilâ 174 yılı civarında, 40’lı yaşlarının sonlarında ya da biraz daha yaşlıyken öldüğü düşünülüyor. 2013 yılında Bulgaristan’da bir at arabası ve atların bulunduğu başka bir mezar keşfedilmiş olsa da daha önce İngiltere’de bu tür bir mezara rastlanmamıştı.

Bu son bulgular henüz hakemli bir makalede yayımlanmadı; fakat ilk olarak 2018 yılında, Yorkshire’ın Pocklington kasabası yakınlarındaki bir mezarlıktan elde edildi. Aynı mezarda kırmızı camdan yapılma bir broş ve domuz kalıntıları (potansiyel olarak kurban edilmiş başka bir hayvan) da bulundu.

Kazı alanından elde edilen eserler üzerindeki çalışmalar devam ederken, gelecek aylar ve yıllar içinde bu eski savaşçı ve olağandışı cenaze töreni hakkında daha fazla ayrıntıyı öğrenmeyi umuyoruz; zira hâlâ cevaplanmamış birçok soru söz konusu.

Yorkshire Post’ta aktarıldığına göre, Ware “Bu adamın nasıl öldüğünü bilmiyoruz” diyor. “Keskin olmayan cisimlerin neden olduğu bazı darbe izleri var ama bunlar onu öldürmeye yetecek ciddiyette değiller. Bir savaş sırasında öldüğünü sanmıyorum; büyük olasılıkla yaşlılıktan dolayı ölmüştü. Hayattaki rolünün ne olduğunu size söyleyemem. Hayatı boyunca bazı güzel hediyeler almış olsa da zamanın değirmeninden kaçamadı.”

Yazının aslı Science Alert sitesinden alınmıştır. (Çeviren: Tarkan Tufan)