Biden'la 5 aydır beklenen temas: Masada S-400, YPG, Kabil, Doğu Akdeniz...

DUVAR - ABD'de Joe Biden'ın liderlik koltuğuna oturmasının ardından yapılacak ilk NATO Liderler Zirvesi bugün Belçika'nın başkenti Brüksel'de başlıyor. Zirve, Brüksel'e dün hareket eden Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın başta Biden olmak üzere bir dizi liderle yapacağı ikili görüşme nedeniyle Türkiye'de özellikle yakından takip edilecek. Zirve, Türkiye'nin NATO'nun Afganistan'dan çekilmesi sonrası Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nı koruyup işletme teklifi açısından da izleniyor.

BIDEN, MİÇOTAKİS, MERKEL VE MACRON'LA GÖRÜŞMESİ PLANLANIYOR

Erdoğan NATO üyesi ülkelerin liderleriyle ikili temasları kapsamında, Biden'ın yanı sıra Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile de görüşecek. Erdoğan'ın Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte ile de biraraya gelmesi planlanıyor. Erdoğan'ın ikili görüşme yapacağı diğer liderler arasındaysa, İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Litvanya Cumhurbaşkanı Gitanas Nauseda ve Letonya Cumhurbaşkanı Egils Levits de bulunuyor. Erdoğan ayrıca, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg'le de görüşecek.

BIDEN'LA MASADAKİ KONULAR

Erdoğan'ın Biden'la yapacağı görüşme, hem Türk-Amerikan ilişkileri açısından zorlu konuların masada bulunması hem de Biden'ın başkan seçilmesi sonrasında ilk doğrudan temas olması açısından dikkat çekiyor. İki lider son olarak, Biden'ın Ermeni Soykırımı'nı tanıma kararı konusunda bilgi vermek için Erdoğan'ı aradığı 23 Nisan gününde görüşmüştü. Tarafların Rus yapımı S-400 hava savunma sistemleri ve ABD'nin Suriye'de IŞİD'e karşı YPG'ye destek vermesi başta olmak üzere, insan hakları, demokrasi, hukukun üstünlüğü, olası bir serbest ticaret anlaşması, Doğu Akdeniz, Libya, Suriye ve Kıbrıs gibi çeşitli meseleleri ele alması bekleniyor.

ANKARA'NIN KABİL HAVALİMANI TEKLİFİ GÖRÜŞÜLECEK

Zirvede dikkat çeken gündem maddelerinden biri de, Türkiye'nin NATO askerlerinin 11 Eylül'de çekilmesinin ardından Afganistan'da kalarak Kabil'deki Hamid Karzai Uluslararası Havalimanı'nı koruyup işletme teklifi. Hafta başında Reuters ajansına konuşan bir Türk yetkili, bu teklifin kabul edilmesi halinde Ankara'nın ek asker göndermesinin gerekeceğini ifade etmişti. Ajansa konuşan ABD'li yetkililer de, teklife sıcak bakıldığını ama Türkiye'nin çok fazla koşul öne sürdüğünü söylemişti. Taliban ise böyle bir öneriyi kabul etmeyeceklerini açıklamıştı. Zirvede, bu teklifin ayrıntılarının ele alınması da bekleniyor.

BLINKEN'İN YAKLAŞIMI DİKKAT ÇEKMİŞTİ

Görüşme öncesinde, ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in "Türkiye'nin bazen, olması gerekenin aksine, bir NATO müttefiki gibi davranmadığını" söylemesi dikkat çekmişti. Blinken, Senato Dış İlişkiler Komitesi'nde Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki faaliyetleri için 'rahatsız edici' tanımlaması yapmış ve ABD'nin, "Türkiye'nin çıpasını Batı'da tutmaya çalışacağını" söylemişti. Blinken, Senatör Bob Menendez'in kendisini sıkıştırarak Türkiye'nin 'Doğu Akdeniz, Azerbaycan-Ermenistan savaşı, Kıbrıs, Libya gibi konularda sürekli uluslararası hukuku ihlal ettiğini' savunması ve Türkiye'deki tutuklu gazetecileri hatırlatması üzerine 'Biden'ın NATO zirvesindeki görüşmede bu konuların dile getireceğini' söylemişti.

ERDOĞAN: GÖRÜŞME ALANI ÇOK GENİŞ

Erdoğan ise Brüksel'e gitmeden önce yaptığı açıklamada Biden görüşmesi hakkında "Görüşme alanımız çok geniş" dedi. Erdoğan, "Sayın Biden ile bizim göreve geldikten sonraki yüz yüze ilk görüşmemiz olacak, birinci derecede Türkiye-Amerika ilişkilerini masaya yatırmamız gerekiyor. İçeride dışarıda birçok dedikodular oldu; bunları geride bırakıp neler yapabiliriz, neler yapacağız bunları konuşmamız lazım. Görüşme alanımız çok geniş, zira 24 Nisan bizler için maalesef çok çok olumsuz bir süreç oldu" ifadelerini kullandı.

'F-35'LER VE PATRIOTLAR GÜNDEME GELECEK'

Erdoğan, savunma sanayi konularının da gündeme geleceğini söyleyerek, "Savunma sanayine yönelik masa üstünde kalan konular var, bunların en önemlisi F-35 konusudur, bu konuda Türkiye maalesef ahdini yerine getirdiği halde ahdini yerine getirmeyen, sözleşmeye uymayan bir Amerika vardır; ödemelerini yapmış bir Türkiye var, bunlarla da beraber çok ciddi bir ödemeyi de yapmış Türkiye var; (ABD) beş tane F35 vermiştir ve daha sonra F35'lere el koymak suretiyle bunlar gönderilmemiştir" dedi. Erdoğan, "Patriotlar konusu var. Bu konuda da yine ABD sözünde durmamış bunları geri almıştır, geri alınca bizler de Rusya ile anlaşmaya gitmek suretiyle S400'ler konusunda adım attık, aldık... Bütün bunların yanında savunma sanayinde başlayıp da da devam edemediğimiz konular var" diye konuştu.

'İTTİFAKA VERDİĞİMİZ ÖNEMİN ALTINI ÇİZECEĞİZ'

Erdoğan, "Gönül bunların hiçbirini arzu etmiyor... Bizim bütün beklentimiz NATO'nun birlik ve beraberliğine dayanışmasına güç katacak, amasız ve fakatsız bir yaklaşımı Amerika'dan görmektir" diye konuştu. Erdoğan NATO Zirvesi'ne ilişkin olarak ise "Müttefiklerimizle ittifaka verdiğimiz önemin altını bir kez daha çizeceğiz" dedi. (DIŞ HABERLER)