'Bakanlıklar ve belediyeler asbest solumanızı seyrediyor'

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR - Brezilya Donanması'na ait, içerisinde 600 ton asbest barındırdığı iddia edilen 'NAe São Paulo' uçak gemisinin Aliağa'da söküleceğinin ortaya çıkması ile başlayan "katil toz" asbest tartışmaları, depremde zarar gören binaların asbest temizliği yapılmadan süren yıkımları ile İzmir gündemindeki yerini koruyor. Asbest konusunda kontrolsüz bina yıkımları birçok çevre aktivistinin tepkisine neden olurken, Asbest Söküm Uzmanları Derneği de (ASUD) uyarılarda bulunmuştu.

ASUD'un asbest tehlikesi ile ilgili yetkililere yaptığı çağrı karşılıksız kalırken, dernek bir açıklamada daha bulunarak bu kez yurttaşlara çağrıda bulundu.

Dernek Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ensari imzası ile yapılan açıklamada, "Vatandaşlarımıza uyarımızdır kendinizi koruyun!” denildi.

'NEDEN OLDUĞU İYİ HUYLU HASTALIKLAR SÜRÜNDÜREREK ÖLDÜRÜR'

Asbest liflerinin mikrometre ve hatta nanometreye kadar küçülebilen gözümüzün göremeyeceği küçüklükte lifsi iğnemsi birinci derece kanserojen tozlar olduğu belirtilen açıklamada, bin 200 °C üzerinde yakılmadığı sürece yok edilemeyeceği ifade edildi. Hafif ve lifsi yapısı nedeniyle havada askıda kalabildiğinin ve rüzgarlanmayla birlikte çevreye, hatta kilometrelerce uzaklıktaki bölgelere çok kolay yayılabildiğinin altı çizilen açıklamada, tozumaya başlayan asbestten tek korunma yolunun uzak durmak ve solumamak olduğu vurgulandı. Asbestin fiziksel yapısı nedeniyle aşısının mümkün olmadığı ve bağışıklık hücrelerinin asbesti yenemediği belirtilen açıklamada, "İyi huylu hastalıkları süründürerek, kötü huylu hastalıkları acı çektirerek ölüme götürür" denildi.

'KENDİLERİNİ SORUMLU TUTMUYORLAR'

Kentsel dönüşümden veya depremden dolayı hasarlı yapılardan kaynaklı yıkımlarda Türkiye'nin asbestle imtihanının başarısız olduğu kaydedilen açıklamada, "Bu nedenle kendimizi koruyarak asbest maruziyetimizi en aza indirmeliyiz" denildi. Yetkililerin yurttaşların asbest solumasını adeta seyrettiği belirtilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Üzülerek söylemek gerekirse başta yetkili bakanlıklar ve belediyeler sizin asbest solumanızı seyrediyorlar, tüm işbirliği çağrımıza rağmen bugüne kadar sadece Mersin/Yenişehir belediyesi dışında olumlu cevap alamadık. Bakanlıklar Mevzuattan dolayı kendilerini sorumlu tutmuyorlar, ve tüm hukuki sorumluluğu yıkım ruhsatı düzenleyen belediyelere veriyorlar. Belediyeler ise ne bunun bilincinde,ne yeterli bilgiye sahip ve ne de müteahhitlerin asbest raporu ile sıkılmasını istememektedir."

ASBESTTEN KORUNMAK İÇİN YURTTAŞLARA YEDİ ÖNERİ...

Birçok yıkımda asbest envanter raporunun, yıkımı hurda karşılığı yapacak firmalardan istenmekle çok büyük hata yapıldığı vurgulanan açıklamada, asbest raporu sahte olan yapıların yıkımından kaynaklı ortama yayılan asbest tozlarının önlenmesi için gerekli "toz bastırma" ve "toz perdeleme" sistemlerinin ise kullanılmadığı kaydedildi. Bu nedenle dünyada eşi benzeri görülmeyecek kitlesel asbest maruziyeti ortaya çıktığı ifade edilen açıklamada, "Kaldı ki yıkımlar sadece asbest tozlarını değil Civa, Kurşun, Pcb, Pbb, kadmiyum,Cr6,küf mantarı ve silika tozları gibi tehlikeli atık partiküllerinin ortama salınması demekti" diye belirtildi.

Dernek son olarak yurttaşların kendilerini katil toz asbestten koruması için şu uyarılarda bulundu;

*Öncelikle bölgeden uzaklaşalım, yıkım süresince imkanımız varsa başka semtlerde kalalım.

* Eğer böyle bir imkanımız yoksa yıkımların yakınına gidip izlemeyelim.

* Mümkün mertebe dışarı çıkmayalım.

*Evimizin pencerelerini açmayalım.

*Tek kullanımlık FFP3 toz maskesi kullanalım.

*Evimizdeki masum insanlara sevdiklerimize asbesti taşımayalım. Kıyafetlerimizi Binamıza girmeden çırpalım, eve girince banyoda çıkaralım, ters çevirelim ve bir poşete koyalım tozun ev ortamına yayılmasını önlemiş oluruz. Bundan sonra makinede yıkayalım.

*Yıkım süresince evimize girmiş olan tozları hepa filtreli elektrik süpürge ve ıslak bezle(bezi tekrar kullanmamak gerekir) temizleyebiliriz. Ayrıca yıkım ekiplerinde çalışan işçi, operatör, teknik eleman vb. çalışanların birer meslek hastası ve kanser adayı olduğunu göz ardı etmemeliyiz.