‘Asgari ücrette yoksulluk sınırı esas alınmalı’
DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, asgari ücrette yoksulluk sınırının dikkate alınması gerektiğini belirterek “Bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve en az yoksulluk sınırı kadar gelir girmelidir” dedi. DİSK’e göre yoksulluk sınırı 72 bin 156 liradır. Çerkezoğlu, rakam telaffuz etmemesine rağmen asgari ücretin 36 bin lira olması gerektiğini ima etti.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, bugün (10 Aralık 2024) saat 16.00’da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nda toplanacak. Komisyon 5’şer kişilik işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinden, yani 15 kişiden oluşuyor.
10 kişi ile karar alan komisyonda, hükümet ve işveren tarafı genelde ortak hareket ettiğinden bu kesimlerin dediği oluyor. Asgari ücret, aralık ayı sonu itibariyle belirleniyor. Son sözü de Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan söyleyecek.
Asgari Ücret Tespit Komisyonu, 10 Temmuz 2018’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle İş Kanunu kapsamından çıkarılıp Cumhurbaşkanlığı teşkilat yapısı içine alındı. Böylece komisyon, doğrudan Cumhurbaşkanlığı’na bağlanmış oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan, komisyonun kararlarını değiştirme yetkisine sahip bulunuyor.
7 MİLYONU KAPSIYOR
16 milyon çalışanın yaklaşık yarısı, yani 7 milyon kişi asgari ücretle çalıştığı için en az ücret bu anlamda toplumun büyük bir bölümünü ilgilendiriyor. Asgari ücret, bir anlamda ülkemizde ortalama ücret haline geldi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın ev sahipliğindeki ilk toplantıda, işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olduğu için TÜRK-İŞ temsil edecek.
DİSK de komisyonun bu yapısını eleştirerek sadece Türk-İş’in değil diğer işçi örgütlerinin de (DİSK ve Hak-İş) üye sayısına bağlı olarak komisyonda temsil edilmesi gerektiği görüşünü savunuyor.
DİSK’İN ÜÇ ÖLÇÜTÜ
DİSK (Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu) Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, dün (9 Aralık 2024) İstanbul Taksim Hill Otelde yaptığı toplantıda DİSK’in asgari ücret raporu ve taleplerini açıkladı.
DİSK Genel Başkanı Çerkezoğlu, asgari ücretin belirlenmesinde şu üç ölçütün esas alınması gerektiğini ifade etti:
"1-Asla tutmayan ve sürekli revize edilen afaki enflasyon hedeflerine göre bir artış asla kabul edilemez. Bir yandan geçtiğimiz yıl işçiler için, dar gelirliler için gerçekleşen enflasyon karşısındaki kayıplar giderilmeli, bunun yanı sıra büyümeden ve milli gelir artışından hak ettikleri pay çalışanlara mutlaka verilmelidir.
2-Asgari ücret bir işçinin değil, uluslararası standartlara uygun olarak işçinin bakmakla yükümlü olduğu hane halkı ile birlikte geçinebileceği bir ücret olarak belirlenmelidir.
3-Açlık ve yoksulluk sınırları göz ardı edilmemeli; bir evde iki kişi çalıştığı zaman o eve bir yoksulluk sınırı kadar gelir girebilmesi asgari ücret ile garanti altına alınmalıdır.”
YOKSULLUK SINIRININ YARISI
Arzu Çerkezoğlu, DİSK Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) verilerine göre Ekim 2024’te açlık sınırının 20 bin 860 TL ve yoksulluk sınırı ise 72 bin 156 TL olduğunu belirtti.
Çerkezoğlu, 2025 asgari ücretin için bir rakam telaffuz etmemesine rağmen bir ailede iki çalışanın bulunduğu dikkate alınarak yoksulluk sınırı düzeyinde bir gelirin aileye girmesi açısından en az ücretin yoksulluk sınırının yarısı, yani 36 bin lira düzeyinde olması gerektiğini ima etti.
DİSK’in basın toplantısına Prof. Dr. Erinç Yeldan, Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu ve ekonomist Mustafa Sönmez de katılarak görüşlerini açıkladılar. Toplantıda ayrıca DİSK Genel Sekreteri Tayfun Görgün, DİSK Genel Başkan Yardımcıları Özkan Atar ile Alaaddin Sarı, DİSK Yönetim Kurulu üyesi Şükret Sevgener ile DİSK İstanbul Bölge Temsilcisi Asalettin Arslanoğlu hazır bulundu.
DİSK Başkanı Çerkezoğlu, "Asgari ücretin enflasyon karşısında korunacağı iddialarına rağmen 2024 yılında asgari ücret resmi enflasyon artışının bile altında ezildi. 2024 yılı resmi enflasyonu tahmin edildiği gibi yıl sonunda yüzde 44 olarak gerçekleşirse asgari ücretteki kayıp 7 bin 481 TL’ye yükselecek. Asgari ücretle çalışanın 2024 yılı boyunca enflasyon karşısında toplam kaybı ise 55 bin TL’ye yaklaştı" dedi.
KAPSAMLI BİR RAPOR
Prof. Dr. Aziz Çelik ile DİSK-AR uzmanları Deniz Beyazbulut ve Zeynep Kandaz tarafından hazırlanan Asgari Ücret 2025 Raporu’nun oldukça kapsamlı olduğu görülüyor. Arzu Çerkezoğlu, raporda yer alan temel bölümleri ve taleplerini de kısaca özetledi.
Raporda asgari ücretin enflasyon nedeni olmadığı, aşırı karların enflasyon üzerinde daha fazla etkili olduğu açıklanıyor. Yine raporda, Türkiye’nin Avrupa’da en düşük asgari ücret ülkeler içinde yer aldığı, ülkemizde yüksek enflasyon karşısında asgari ücretin yılda birkaç kez artırılması gerektiği, asgari ücretin tespiti ile ilgili olarak aileyi esas alan ILO’nun 131 sayılı sözleşmesinin Türkiye tarafından da onaylanması, en düşük emekli aylığının asgari ücret düzeyine yükseltilmesi, asgari ücretin tüm işçi ve memurlar için ortak saptanması gibi talepler ifade ediliyor.