Artvin’de maden projesi: '2. Cerattepe olayı'

Pelin Akdemir

BURSA - Ardanuçlular Kültür, Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği’nin Bursa’da bulunan dernek lokalinde 31 Mart Cuma akşamı gerçekleştirilen panelde, Ardanuç ilçesinde yapılmak istenen Salınbaş Altın Madeni Projesi hakkında bilgi verildi.

Panelde yer alan isimlerden Şavşat'ın Savaş köyünden avukat Halis Yıldırım “Bu proje, Ardanuç’un, Artvin’in yok olmasıdır” ifadelerini kullandı.

HALKI BİLGİLENDİRME TOPLANTISI 13 NİSAN’DA

Panelin açılış konuşmasını yapan Bursa-Artvin Çevre Platformu sözcüsü Ahmet Orhan, Artvin’de madene karşı mücadelenin Cerattepe ile başladığını hatırlattı. “Artvin ne çektiyse Cengiz’den çekti” diyen Orhan, bölge halkının ‘2. Cerattepe olayı’ olarak adlandırdığı proje hakkında köy muhtarlarıyla konuştuklarını, köylülerin maden istemediğini aktardı.

Gümüşhane köyünden çevre mühendisi Hakan Tekin, bölgedeki maden projeleri ve Salınbaş Altın Madeni Projesi hakkında bilgi verdi: “Bölgede maden çalışmaları 2010 yılında yapılan yeni maden kanunu değişikliğiyle başladı. Gümüşhane köyünde 16 hektarlık maden alanı için 28 Mayıs 2012’de ‘ÇED olumlu’ kararı verildi. 10 yıl süren projenin ömrü, 2022 yılında bitti. Sadece 2018-2022 yılları arasında 22 ton üretim yapıldı. Diğer projenin süresinin bitmesiyle Pontid Madencilik tarafından ‘Salınbaş Altın Madeni Projesi’ için ÇED başvuru dosyası hazırlandı. Şirket, ‘ÇED olumlu kararı’ almak için 24 Şubat’ta başvurusunu yaptı. 13 Nisan’da Ardanuç’un köylerinde halkı bilgilendirme toplantısı yapılacak.”

ÇED SAHASI 844 FUTBOL SAHASI BÜYÜKLÜĞÜNDE

ÇED sahası, 844 futbol sahasına denk gelen 602,22 hektarlık alanı kapsıyor. Maden sahası, Artvin ve Ardanuç sınırında bulunan Köseler, Gümüşhane, Okumuşlar ve Avcılar köyleri içerisinde yer alıyor. İlçeye yaklaşık 8 kilometre, il merkezine 10 kilometre mesafede bulunuyor. Proje, Köseler köyünde bulunan Salınbaş tepesinden adını alıyor. Bölgede toplamda 4 bin hektarı kapsayan iki maden ruhsat alanı bulunuyor. ÇED dosyasında, proje için 939 milyon 660 bin liranın harcanacağı ifade ediliyor.

Pontid Madencilik şirketinin hisseleri, 14 Ocak 2021 tarihinde Hayrettin Özaltın’ın sahibi olduğu Özaltın İnşaat ve Galata İnşaat’a devredildi. Hayrettin Özaltın’ın, Cengiz Holding YK Başkanı Mehmet Cengiz’in ortağı olduğu biliniyor.

PROJE YAKLAŞIK 22 YIL SÜRECEK

Yaklaşık 22 yıl sürecek proje için bölgede sondaj çalışmaları yapıldı. Bu kapsamda 134 sondaj deliği açıldı. Projenin, ‘2. Cerattepe’ olarak adlandırılmasının nedenlerinden biri, cevher kapasitelerinin benzer olması; 14 milyon ton. Açık ocak madencilik metodu ile maden çıkarılacak ve dinamitli patlatma yöntemi kullanılacak. Saatte yüz ton üretim yapılacak. Bir tondan 2,17 gram altın, 11,29 gram gümüş elde edileceği ifade ediliyor.

ÇED dosyasında inşaat aşamasında 800, işletme aşamasında 400 kişinin istihdamının sağlanacağı belirtilse de Tekin, projenin başlamasının toplamda iki buçuk yıl süreceği için istihdamın geçici olacağını belirtti.  

‘DERİNER BARAJI’NI OLUMSUZ ETKİLEYECEK’

Tekin, projenin bölge halkına ve çevreye vereceği zararları anlattı. Siyanür tehlikesine dikkat çeken Tekin, sızmaların içme ve sulama sularına zarar vereceğini söyledi. İçme ve sulama sularının kaynağı olan yaylalarda pasa, bitkisel atık depolama alanlarının yer alacağını söyleyen Tekin, bunun yer altı su kaynaklarında azalmaya neden olabileceğini ifade etti. Tekin, maden çalışmasının oluşturacağı atık sularının, Deriner Barajı’nı olumsuz etkileyeceğini dile getirdi.

Panelde projenin bölge halkının sağlığını da olumsuz etkileyeceği de vurgulandı. Buna göre, sızıntılarla suya ve toprağa karışan ağır metaller, kan hastalıklarına, kalp yetmezliğine, kanser hastalıklarına, böbrek yetmezliği ve zekâ geriliği gibi sağlık sorunlarına neden olabilir. Öte yandan patlama işlemi sırasında çıkan tozlar, akciğer kanseri, koah, verem gibi solunum hastalıklarına yol açabilir.

‘ARTVİN DİYE BİR YAŞAM ALANI KALMAMIŞ DURUMDA’

Tekin, bölgede 1. derece arkeolojik sit alanı olan Gevhernik Kalesi gibi tarihi yapıların bulunduğunu da kaydetti. Maden projesinin insanları göçe zorlayacağını belirten Tekin, “TEMA’nın Artvin raporunda kentin 525 parçaya bölündüğü ve yüzde 71’inin maden ruhsatlı alan olduğu ifade ediliyor. Bir tarafımız HES, diğer tarafımız maden olmuş. Artvin diye bir yaşam alanı kalmamış durumda” diye konuştu.

‘BUNLAR BİR CİNAYET ŞEBEKESİ’

Avukat Halis Yıldırım, bölgedeki önceki davaları değerlendirerek, bu projeye birkaç ay içerisinde ‘ÇED olumlu’ kararının çıkacağını ifade etti. Karar çıktıktan sonra 30 gün içerisinde dava açılacağını söyleyen Yıldırım, “Sadece birkaç köyü değil, Artvin’de yaşayan bütün canlıları etkileyecek. Bunlar bir cinayet şebekesi. Uluslararası sermaye şirketlerinde iç içe geçmiş, onların devamı olan şirketler” dedi. Yıldırım, 13 Nisan’da yapılacak halkı bilgilendirme toplantısında şirketin değil, kendilerinin anlatacakları olduğunu söyledi. Yıldırım, “Biz bunun zararını iyi biliyoruz. Bu proje, Ardanuç’un, Artvin’in yok olmasıdır. O suların baraja inmemesi mümkün değil. Cerattepe’deki sızıntılar, Çoruh’a iniyor. Çoruh’ta ölçüm yapılsa sudaki siyanür oranı belli olur” diye konuştu.