Yunus Ülger

Almanya'da Konrad Adenauer Vakfı, Rusya'ya enerjide bağımlı kalmak istemeyen Almanya için bir enerji merkezi olarak Türkiye'nin gerçekçi bir seçenek olabileceği yönlü rapor hazırladı.

Buna göre İsrail, Azerbeycan, Türkmenistan ve Irak doğalgazları Türkiye üzerinden Avrupa'ya dolayısıyla Almanya'ya taşınabilir.

Rusya'nın Ukrayna'ya saldırması, Türkiye'nin bu konuda şimdiye kadar dengeli bir politika izlemesi ve arabuluculuk girişimleri, Alman hükümeti, politikacıları ve basınında Türkiye hakkında şimdilik olumlu bir hava estiriyor. Doğalgaz ve petrolde Rusya'ya bağımlı kalmak istemeyen Almanya, yeni enerji seçenekleri ararken, muhafazakar Hıristiyan Birlik Partilerine (CDU/CSU) yakın Konrad Adenauer Vakfı, bir enerji merkezi olarak Türkiye'yi gündeme getirdi. 

'TÜRKİYE GERÇEKÇİ BİR SEÇENEK'

Vakfın Ankara bürosu tarafından uzmanlar ve iş çevreleri için hazırlanan ve Focus dergisinde yayımlanan raporda, Avrupa'ya dolayısıyla Almanya'ya doğal gaz taşımada Türkiye'nin Rusya'nın yerini alabileceği belirtiliyor, bunun gerçekçi bir seçenek olabileceği vurgulanıyor.

Raporda, Almanya'nın güney doğal gaz hatlarını genişletebileceği, böylece Türkiye üzerinden İsrail, Azerbaycan, Türkmenistan, Irak, ileride de İran doğal gazlarını ithal edebileceği belirtiliyor. Bu potansiyelden Almanya'nın şimdiye kadar tam yararlanmadığı hatırlatılarak, Türkiye ile İsrail arasında yakınlaşma ile enerji alanında işbirliğinin, Avrupa'ya Türkiye üzerinden İsrail doğal gazını taşımak için bir fırsat olduğu vurgulanıyor.

RUSYA'YA BAĞIMLILIK BİR RİSK

Konrad Adenauer Vakfı uzmanları, Türkiye'yi Avrupa için bir enerji merkezi olarak gündeme getirmekle birlikte, Türkiye'nin güvenlik, enerji ve ekonomi alanlarında Rusya'ya bağımlı olmasını bu alanda bir risk olarak görüyor.

Türkiye'nin iç siyasi sorunları ve ekonomik sıkıntıları sebebiyle Avrupa ve Amerika'nın Rusya'ya yaptırımlara katılmasının mümkün olmadığını belirtiyorlar. Raporda, Batı Türkiye'ye herhangi bir somut güvence vermediği sürece bu durumun süreceği, ancak savaş uzadıkça Türkiye'nin Rusya ile Ukrayna arasında dengeli politikasının zorlaşacağı savunuluyor. 

Öte yandan, iki ülke arasında iyi ilişkilere karşın kendini bölgesel bir güç olarak gören Türkiye'nin, Rusya'yı bölgede en büyük rakibi olarak gördüğü ileri sürülüyor. Vakfın uzmanlarına göre Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Vladimir Putin ve Rusya ile iyi ilişkileri orta vadeli bir taktik.

TÜRKİYE BATI İÇİN ENERJİ MERKEZİ OLABİLİR

Konuya ilişkin görüşlerini sorduğumuz Hamburg Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Yaşar Aydın, Konrad Adenauer Vakfı uzmanları gibi "Türkiye'nin Avrupa için bir enerji merkezi olabileceğini" düşünüyor. Dr. Aydın, İsrail doğal gazını Güney Kıbrıs ve Yunanistan üzerinden Avrupa'ya taşıma projesi Doğu Akdeniz Doğal Gaz Hattı'ın (Eastmed) Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) çekilmesiyle artık mümkün olmadığını söyledi. Böylece 5 milyar euro dolayında çok yüksek bir maliyeti olan bu projenin gündemden düşmesiyle İsrail doğal gazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşımanın daha mümkün göründüğünü belirtti.

Dr. Aydın, 1,5 milyar euroya mal olabilecek bu projenin daha gerçekçi olduğunu düşünüyor. İsrail ile Türkiye arasında yakınlaşma ve enerji işbirliğinin de projeyi gerçekçi kıldığını vurguluyor. Yine Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınacak Azerbaycan, Türkmenistan ve Irak doğal gazlarının da Rusya'ya bağımlı kalmak istemeyen Almanya ve Avrupa için iyi bir seçenek olacağı görüşünü savunuyor.

Almanya doğal gazın yüzde 55'ini, petrolün de yüzde 30'unu Rusya'dan ithal ediyor. Rusya'nın Ukrayna'ya saldırmasından sonra Almanya bu ülkeden doğal gaz ve petrol ithalatını azaltmaya başladı. Bunun için Katar ve Birleşik Arap Emerlikleri'nden sıvı doğal gaz (LNG) ithal etmeyi planlıyor. Avrupa Birliği ise doğal gazın yüzde 40'ını Rusya'dan ithal ediyor.