Afşin Termik Santrali ÇED toplantısında halk 'istemiyoruz' dedi

Cengiz Anıl Bölükbaş

DUVAR - Afşin Elbistan Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan "Afşin Elbistan A Termik Santrali V. ve VI. Ünite İlavesi" projesine ilişkin ÇED toplantısı Maraş’ta bugün saat 14:00’de gerçekleştirildi.

Kangal Köyü'nden, Çoğulhan Köyü, Altunelma Köyü ve Alemdar Köyü'nden katılım gösteren halk, santrali istemediğini belirtti. 

‘YETKİLİLERE VE ŞİRKETE NET TEPKİ GÖSTERİLDİ’

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül, toplantıyı değerlendirerek “Halk burada şimdiye kadar ki ortaya çıkan kava kirliliğinden, kanser ve ölüm vakalarından bahsetti. Topraklarını kuruduklarını söyledi. Santrallerin kapatılmasını ve genişletilmesinin reddedilmesini istediler” diye konuştu.
Halkın hem bakanlık yetkililerine hem de projeyi sunan şirkete net tepki gösterdiğini vurgulayan Akgül, “Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu, Greenpeace Akdeniz, Tema, İklim Adaleti Koalisyonu burada bulundular ve projeye yönelik fikirlerini beyan ettiler. Biz de santrallerin 40 yıldır yarattığı olumsuz etkileri anlattık. Şimdiye kadar santralden kaynaklı 17 bin erken ölüm vakası var. Bu proje bunu daha da çok tırmandıracak. Çoğulhan'ı neredeyse yok etmiş durumda. Halkın tepkilerini dikkate almalarının gerektiğini belirttik” ifadelerini kullandı. 

‘İNSANLARIN SAĞLIĞINA, DOĞAYA ZARAR VERİYOR’

Greenpeace, ÇED toplantısı öncesi hazırladığı raporu paylaştı. Rapora göre, Afşin A Santrali’ne eklenecek iki yeni ünitenin 1900 erken ölüme neden olacağı ifade edildi.

Raporda, Afşin A Termik Santrali’nin bölgede yaşayanların sağlığına, doğaya ve gezegene büyük zararlar vermesine rağmen genişletilmek istendiği belirtildi. Greenpeace Akdeniz tarafından Enerji ve Temiz Hava Araştırma Merkezi’ne (CREA) yaptırılan analiz sonuçları paylaşıldı. Analize göre, Afşin A Santrali’ne eklenecek iki yeni ünite, 1900 erken ölüme neden olacak. 500 kilogramı 1500 kilometrelik mesafe içinde olmak üzere, bölgede yılda 960 kilogram cıva birikecek. Santralin salacağı PM (parçacık madde) kirliliği, Karadeniz Bölgesi’ne kadar yayılacak.

Bölgede yaşayanların da projenin iptalini istediği raporda vurgulandı. Ayrıca Elbistan Sağlık Grup Başkanlığı'nın kayıtları paylaşılarak, Afşin A Santrali’nin açılışını takiben bölgedeki kanser vakalarının sekiz kat arttığı ortaya konuldu. Greenpeace Akdeniz’in 2018 yılında yaptığı çalışmaya göre, iki aktif santral olan Afşin A ve Afşin B’nin 1984-2018 arasında 17 bin insanın erken ölümüne sebep olduğu ifade edildi. Raporda, “İki santralin üzerine kurulu olduğu Elbistan Ovası’nda, 1987 yılında ortalama sıcaklık 33 derece iken bu rakam 2010 yılında 38 dereceye yükseldi. Bu da tarımsal ürün yetişmesinde büyük kayıplara sebep oldu. Bir ay süren ölçümlerde hava kirliliği, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) önerdiği seviyeden yedi kat daha kirli çıkmıştı” denildi.

PARİS ANLAŞMASI ‘KAPATIN’ DİYOR

Afşin A Santrali, yerel hareketlerin ve çevreci hareketlerin gösterdiği tepkiler sonucunda 2020 yılında çevre yatırımları tamamlanmadığı için aynı durumda olan 12 santralle birlikte kapatıldı. Raporda bu bilgi de hatırlatılarak, Türkiye’nin imzacısı olduğu Paris Anlaşması referans gösterildi. Antlaşmanın imzacı ülkelere sera gazı emisyonlarını azaltmasını önermesine rağmen Afşin A Termik Santrali’nde yapılacak yeni ünitelerin anlaşma kapsamında atılacak adımlarla çelişki oluşturduğu ifade edildi.

‘PROJENİN İPTAL EDİLMESİNİ İSTİYORUZ’

Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’ndan İbrahim Yalçın, bölgede hayatın kömür santralleri yüzünden on yıllardır zehir olduğunu söyledi. Santralleri yaşam alanlarında istemediklerini ifade eden Yalçın, Afşin A Santrali'nin genişletme projesinin de planlanan diğer santrallerin de kalıcı olarak iptal edilmesini talep ettiklerini söyledi. Yalçın, “Bunu yıllardır yetkililere söylüyoruz, temiz hava hakkımızı, yaşam hakkımızı artık ihlal etmeyin. Halk bu santralleri istemiyor, biz de bu yönde mücadelemize yorulmadan devam edeceğiz” dedi.

Greenpeace Akdeniz İklim ve Enerji Proje Sorumlusu Onur Akgül de santrallerin bölgede sağlıklı yaşam şartlarını ortadan kaldırdığını vurguladı. Akgül, “Bölgedeki kanser vakalarını sekiz kat artıran santrale eklenecek iki ünite, 1900 kişinin erken ölüme neden olacak. Çocuklarda ve yetişkinlerde yaratacağı sağlık sorunlarının tedavisi için harcanacak para, kırılgan ülke bütçesi üzerindeki yükü artıracak. Bu proje, Türkiye’nin onayladığı Paris Anlaşması’na da taban tabana zıt. Karar vericilerden bu projenin kalıcı olarak iptalini, göz göre göre girilen bu tehlikeli ve ters yoldan bir an önce dönülmesini talep ediyoruz” diye konuştu.