ABD 'Şili' belgelerini yayınladı: 'Nixon darbeyle ilgili bilgilendirildi'

DUVAR - ABD Dışişleri Bakanlığı, 1973 yılında, eski başkan Richard Nixon'ın döneminde Şili'de yapılan darbe hakkında istihbarat raporlarını yayınladı. 11 Eylül 1973'te eski Şili Devlet Başkanı Salvador Allende'ye karşı yapılan darbenin 50'nci yıldönümünden kısa bir süre önce paylaşılan belgeler, Nixon'ın darbeyle ilgili bilgilendirildiğini gösterdi.

Anadolu Ajansı'nın aktardığına göre,  Eylül 1973 tarihli iki belgede, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı'nın (CIA) Şili'deki darbeye ilişkin Nixon ile yaptığı günlük toplantılarının bölümleri yer alıyor. 8 Eylül tarihli belgeye göre, dönemin ABD başkanı Richard Nixon'ın Şili'de 'erken askeri bir darbe girişimi' hakkında bilgilendirildiği ancak o dönemde henüz koordineli darbe girişimine ilişkin herhangi bir kanıt bulunmadığı belirtiliyor.

'ALLENDE ENDİŞE DUYUYOR'

Belgede silahlı kuvvetlerin Allende'nin kendisinden istifasını isteyeceğini düşündüğü, bunun da 'parti destekçileri ile ordu arasında silahlı bir çatışma başlatma riskini artırdığı' da kaydediliyor. 8 Eylül'deki günlük toplantıda ise Nixon'a 'Allende'nin kendisine karşı süren muhalefetin baskılarından özellikle de ordunun hareketlerinden endişe duyduğu' söylendi.

11 Eylül 1973 tarihli ikinci belgeye göre de yine CIA'in Richard Nixon ile yaptığı toplantıda Şili Deniz Kuvvetleri'nin 'Allende hükümetine karşı askeri eylemleri başlatma planları' görüşüldü. Söz konusu belgede, 'subayların, siyasi ve ekonomik sistemi yeniden tesis etme hususunda kararlı olduğu ancak bunun gerçekleşmesi için halkın da desteğini alan etkili bir plana sahip olmadıkları ihtimalinin olduğu' ifadeleri kullanıldı.

DARBEDEN 3 YIL ÖNCE 'ŞİLİ'Yİ KURTARMA' EMRİ VERMİŞTİ

Ulusal Güvenlik Arşivi'nin 2022'de yaptığı açıklamaya göre, darbeden 3 yıl önce Nixon, dönemin CIA Direktörü Richard Helms'e, Allende'nin göreve başlamasını engellemek amacıyla askeri bir darbe başlatarak 'Şili'yi kurtarması' yönünde emir verdiğini belirtmişti.

Şili'de 1970'te seçilen Salvador Allende, General Augusto Pinochet'nin başında bulunduğu darbe sırasında başkent Santiago'daki başkanlık sarayı ordu tarafından bombalanırken bir kurşunla ölmüştü. Ancak, Allende'nin ölümü intihar olarak değerlendiriliyor. General Pinochet de 13 Eylül 1973'te Şili Devlet Başkanı olarak göreve başlamıştı. (DIŞ HABERLER)