8 soruda: Ermenistan'da darbe girişimi noktasına nasıl gelindi?

DUVAR - Dağlık Karabağ savaşı... "Çok acı verici bir anlaşma imzaladım" sözleri... Ve son günlerde orduyla peş peşe yaşadığı krizlerin ardından gelen muhtıra...

Komşu Ermenistan, Dağlık Karabağ savaşından bu yana muhalefetin istifa çağrılarıyla karşı karşıya olan Başbakan Nikol Paşinyan'a bu sabah genelkurmay başkanı dahil 70'e yakın üst rütbeli askerin muhtıra vermesiyle siyasi bir karmaşaya sürüklenmiş durumda. Peki, orduyla Paşinyan arasındaki gerilim nasıl darbe girişimi noktasına geldi? Arka planda neler yaşandı? Muhtıraya dünyadan ne tepki geldi?

8 soruda...

1- İSKENDER FÜZESİ GERİLİMİ NEDEN YAŞANDI, ORDUYLA GERİLİM NİYE ŞİMDİ TIRMANDI? 

Paşinyan, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'da işgal ettiği toprakların büyük çoğunluğundan çekilmesini kabul edip "Çok acı verici bir anlaşma imzaladım" sözleriyle duyurmasından bu yana ülke içinde büyük baskı altında. Erivan'da sık sık protestolar düzenlenirken, muhalefet destekçileri parlamentoya da baskın düzenlemişti. Ancak orduyla Paşinyan arasındaki kriz son iki günde, Rus yapımı İskender füzeleri nedeniyle zirve yaptı.

Paşinyan önceki gün 1in.am haber portalıyla yaptığı söyleşide, Rus yapımı İskender füzelerinin Dağlık Karabağ'da neden kullanılmadığına dair eski cumhurbaşkanı Serj Sarkisyan'dan gelen eleştiriye şu yanıtı verdi: "Sorduğu sorunun cevabını bilmeli ve cevabını bildiği soruları sormalı. İskender füzelerinin neden patlamadığını ya da sadece yüzde 10'unun patladığını söyleyebilir mi?"

Bu sözler Rusya'da da yankı bulurken, Ermenistan basını Genelkurmay İkinci Başkanı Tiran Kaçaryan'ın Paşinyan'ın açıklamalarına güldüğünü duyurdu. Yerevan.Today gazetesi, Kaçaryan'ın ilgili soruyla dalga geçip bunun ciddiye alınamayacağını, mümkün olmadığını söylediğini yazdı. Kaçaryan bu haberin üzerine dün (24 Şubat) Paşinyan tarafından görevden alındı.

Ermenistan Genelkurmay Başkanlığı ise Kaçaryan'ın Paşinyan'ın sözlerine değil, eski bir general olan Movses Hakobyan'ın 'Rus füzelerinin patlamayabileceği' yönündeki değerlendirmesine güldüğüne dair bir açıklama yayınladı. Açıklamada, Kaçaryan'ın siyasi erk tarafından görevden alınmasına yol açan sözlerinin bağlamından koparıldığı savunuldu. 

Rus gazetesi İzvestiya ise Paşinyan'ın darbe girişimi sonrasında genelkurmay başkanlığından aldığı Onik Gasparyan'ın, füzelerin kullanılması için Paşinyan'dan savaş sırasında birkaç kez izin istediklerini ancak Başbakan'ın uluslararası toplumun tepkisinden çekinerek buna izin vermediğini söylediğini yazdı. 

3- PAŞİNYAN'IN TEPKİSİ NE OLDU?

Ermenistan Başbakanı, muhtıraya karşı ilk olarak Facebook üzerinden yaptığı açıklamada istifa çağrısını reddetti. "Bu bir darbe girişimidir" diyen Paşinyan, destekçilerini sokağa çağırdı. Ermenistan Başbakanı, bu konuşmasında Onik Gasparyan'ı genelkurmay başkanlığı görevinden aldığını da duyurdu.

Paşinyan, ardından Erivan'daki Cumhuriyet Meydanı'na destekçileriyle birlikte yürürken elinde megafonla yaptığı konuşmada, ailesiyle birlikte ülkeyi terk edeceği iddiasını yalanladı, "Biz buradayız ve hiçbir halükarda ülkemizi terk etmeyeceğiz. Ailem burada" dedi. Paşinyan, genelkurmay başkanını görevden alma kararının henüz Cumhurbaşkanı Armen Sarkisyan tarafından imzalanmadığını da açıklayarak, Sarkisyan'ı 'devlet darbesine dahil olmakla' suçladı. Paşinyan, "Ermenistan'da gergin bir durum var ancak çatışma yaşanmayacağı konusunda mutabakat sağlamalıyız. İstifamın sorunun çözümü olduğundan emin değilim. Çözüm için birkaç seçenek sundum" dedi.